متان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
چه کشور هایی بیشتین گاز متان را دارا اند
متان
Stereo, skeletal formula of methane with some measurements added
Ball and stick model of methane Spacefill model of methane
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۴-۸۲-۸ ✔Y
پاب‌کم ۲۹۷
کم‌اسپایدر ۲۹۱ ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 200-812-7
شمارهٔ یواِن 1971
KEGG C01438 N
MeSH Methane
ChEBI CHEBI:16183 ✔Y
ChEMBL CHEMBL۱۷۵۶۴ ✔Y
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس PA1490000
1718732
59
3DMet B01450
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • C

  • InChI=1S/CH4/h1H4 ✔Y
    Key: VNWKTOKETHGBQD-UHFFFAOYSA-N ✔Y

خصوصیات
فرمول مولکولی C۱H۴
جرم مولی ۱۶٫۰۴ g mol−1
شکل ظاهری Colorless gas
بوی Odorless
چگالی 655.6 μg mL-1
دمای ذوب −۱۸۲٫۵ درجه سلسیوس؛ −۲۹۶٫۴ درجه فارنهایت؛ ۹۰٫۷ کلوین
انحلال‌پذیری در آب 22.7 mg L-1
log P 1.09
ساختار
شکل مولکولی Tetrahedral
گشتاور دوقطبی 0 D
ترموشیمی
35.69 J K-1 mol-1
186.25 J K-1 mol-1
-74.87 kJ mol-1
Std enthalpy of
combustion
ΔcHo298
-891.1–-890.3 kJ mol-1
خطرات[۲]
GHS pictograms The flame pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی DANGER
GHS hazard statements H220
GHS precautionary statements P210
شاخص ئی‌یو ۶۰۱-۰۰۱-۰۰-۴
طبقه‌بندی ئی‌یو Flammable F+
کدهای ایمنی R۱۲
شماره‌های نگهداری , S۱۶, S۳۳
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار ۵–۱۵٪
ترکیبات مرتبط
مرتبط با alkanes اتان
ترکیبات مرتبط
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 N (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

متان چیست

تغییرات گاز متان در دنیا

متان (به انگلیسی: Methane) با فرمول مولکولی CH۴ به عنوان سوخت بکار رفته و جزء اصلی گاز طبیعی محسوب می‌شود. متان ساده‌ترین عضو خانواده آلکان‌ها است.گاز متان جزوی از مواد الی محسوب میشود.

متان ماده‌ای (ترکیبی) است که ساختار چهار وجهی داشته و از اتصال چهار اتم هیدروژن و یک اتم کربن به وجود آمده‌است. متان در زندگی روزمره ما به‌طور مستقیم دخیل بوده و کاربرد فراوانی دارد. بیش از ۹۷٪ از گاز طبیعی و سوخت شهری از این گاز تشکیل شده‌است. به همین علت از آن به عنوان ترکیب اصلی گاز طبیعی نیز یاد می‌شود. این گاز بسیار پر مصرف است.[۳]

ویژگی‌ها[ویرایش]

در شرایط غیراستاندارد دما و فشار این گاز بی‌بو و بی‌رنگ و نافذتر و سبک‌تر از هوا است و اولین ترکیب سلسله هیدروکربن‌های اشباع شده به‌شمار می‌رود. این گاز در طبیعت از تجزیه و پوسیده شدن مواد آلی به ویژه فساد گیاهان در مرداب‌ها حاصل می‌شود، به همین جهت آن را «گاز مرداب» نیز می‌نامند،[۴] همچنین یکی از اجزای اصلی (بیش از ۹۷٪) گاز طبیعی است.[۵] ساختار چهار وجهی متان به وسیله پراش الکترون، که آرایش اتم‌ها را در این نوع مولکول‌های ساده به روشنی نشان می‌دهد، تأیید شده‌است. متان در دمای اتاق و فشار استاندارد گازی بی‌رنگ و بی‌بو است که به آسانی درهوا می‌سوزد و تشکیل آب و کربن دی‌اکسید می‌دهد. شعله آن آبی کمرنگ و تا حدودی بسیار داغ است. بیشتر گاز طبیعی بدون خالص سازی مصرف می‌شود. نقطه ذوب آن ۱۸۲- و نقطه جوش آن ۱۶۱٫۵- درجه سلسیوس است. این گاز وقتی مایع شود سبک‌تر از آب است. چگالی نسبی آن ۰/۴ است. لازم است ذکر شود که از سال ۱۷۵۰ تا به امروز، غلظت متان اتمسفری در حدود ۱۵۰ درصد افزایش پیدا کرده‌است که این مقدار، تأثیر ۲۱۰ درصدی در اثر گلخانه‌ای دارد. همچنین متان، در سیارات دیگری همچون مریخ کشف شده‌است.

خصوصیات گاز متان[ویرایش]

متان (CH4) گازی بی‌رنگ و بی‌بو است که معمولاً به عنوان سوخت استفاده می‌شود و جزء اصلی گاز طبیعی است. گاز متان یک هیدروکربن است و بنابراین، ماهیت آلی دارد. همچنین یکی از گازهای با منشأ کربن است که نقش مهمی در اثر گلخانه ای دارد. همان‌طور که توسط آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) ادعا شده‌است، ۱۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از استفاده از گاز متان است.[۶]

شکل مولکولی[ویرایش]

در مولکول متان یک اتم کربن در وسط و ۴ اتم هیدروژن دور آن با زاویهٔ قرار دارد. اتم کربن مرکز یک چهاروجهی منتظم است و اتم‌های هیدروژن رئوس آن هستند.

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "methane (CHEBI:16183)". Chemical Entities of Biological Interest. UK: European Bioinformatics Institute. 17 October 2009. Main. Retrieved 10 October 2011.
  2. "Safety Datasheet, Material Name: Methane" (PDF). USA: Metheson Tri-Gas Incorporated. 4 December 2009. Archived from the original (PDF) on 4 June 2012. Retrieved 4 December 2011.
  3. «گاز متان چیست؟». پارس‌های البرز. ۱ دی ۱۴۰۰.
  4. Moin Encyclopedic Dictionary
  5. شیمی آلی موریسون - بوید جلد 1.
  6. «گاز ch4 چیست - iroilmarket». ۱۴۰۱-۱۱-۲۷\۰۶:۵۰:۴۱. دریافت‌شده در 2023-02-20. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
تولید گاز مان توسط گاوها