قلعه بالاحصار (کابل)
قلعه بالاحصار | |
 نمایی از بالاحصار کابل در سال ۱۸۷۹ میلادی | |
 | |
  موقعیت در افغانستان | |
| موقعیت | دامنه کوه شیردروازه، کابل، افغانستان |
|---|---|
| مختصات | ۳۴°۳۰′۲۲″شمالی ۶۹°۱۱′۳۱″شرقی / ۳۴٫۵۰۶°شمالی ۶۹٫۱۹۱۹°شرقی |
| طول | ۳۶۳ متر |
| عرض | ۳۲۱ متر |
| محدوده | ۴۶۰،۰۰۰ متر مربع |
| تاریخ | |
| سازنده | هپتالیان، کوشانیان |
| جنس | سنگ و خشت خام |
| ساخته‌شده | سده ۲ پ. م |
| دوره‌ها | امپراتوری درانی |
| حادثه‌ها | |
| اطلاعات بیشتر | |
| وضعیت | ویران شده |
| مدیریت | وزارت دفاع افغانستان |
| دسترسی عمومی | باز |
| معماری | |
| سبک‌های معماری | یونانی |
بالاحصار یا بالاحصار کابل نام قلعه‌ای باستانی در شهر کابل، افغانستان است. طی کاوش باستان‌شناسهای فرانسوی، قدمت آن به سده دوم پیش از میلاد باز میگردد. این قلعه دارای ۲۲ برج است و از زمان تیمورشاه الی عبدالرحمن خان پایتخت و محل اقامت شاهان افغنستان بود.[۱]
تاریخچه[ویرایش]
تاریخ ساخت این قلعه به حدود قرن ۲ میلادی می‌رسد.[۲] این دژ یا دیوار/حصار در حدود سه قرن (از قرن دوم تا پنجم مسیحی) آبادی روی پشته بالاحصار به شکل اثر مذهبی ساخته شده که نقاط مجاور می‌توان آن را نیایشگاه بودائی خواند که احتمالاً بعید نیست که شالوده اولین قلعه جنگی در همین زمان بدست یکی از شاهان هپتالی (هون) بوده باشد. قلعه‌ای است که بر فراز تپه‌ای در دامنه کوه شیر دروازه در جنوب شرق شهر کابل ساخته شده‌است.[۳]
این قلعه توسط بابر، بنیانگذار امپراتوری مغول، در سال ۱۵۰۴ محاصره و فتح شد. پس از اینکه اکبر کبیر جانشین پدرش شد و حکومت خود را بر کابل تثبیت کرد، بالاحصار اقامتگاه اصلی صوبه‌دار (والی) کابل شد.[۴]
تیمورشاه که پایتخت افغانستان را از قندهار به کابل انتقال داد و در بالاحصار کابل جاگزین شدند. تا عصر سلطنت امیر عبدالرحمن پایتخت در همان‌جا بود.
بالا حصار به دلیل اهمیت استراتژیک و قدمت تاریخی‌اش یک مکان دارای ارزش تاریخی است. این بنا شاهد جنگ‌های خونین بوده‌است. در جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹ – ۱۸۴۲) و جنگ دوم افغان و انگلیس (۱۸۸۰–۱۸۷۸) و بعد در زمان حکومت‌های چپی افغانستان این قلعه به عنوان مرکز مهم رزمی استفاده می‌شد. حتی یکی از مبارزه رزمی ضدانقلاب بر ضد دولت چپی افغانستان نیز از همین قلعه آغاز شد که به قیام بالاحصار مشهور است. در سال‌های اخیر نیز نیروهای ناتو در این قلعه جابجا بودند.[۳]
پس از کودتای رزمی خلقی‌های طرفدار خط شوروی در ۷ ثور ۱۳۵۷ و آغاز مبارزه ناراضیان بر ضد رژیم چپگرا، مبارزه مسلحانه و قهرآمیز از بالاحصار آغاز گردید که در تاریخ به نام «قیام بالاحصار» مشهور است. این قیام به‌وسیله «گروه انقلابی خلق‌های افغانستان به پشتیبانی غرب بخاطر ضد شوروی کهنه» (که بعدها به نام سازمان رهایی افغانستان تغییر نام داد) و پنج حزب و سازمان ملی و اسلامی دیگر از جمله «حرکت اسلامی افغانستان ساخت عربستان و پاکستان» به تاریخ ۱۴ اسد ۱۳۵۸ به راه افتاد اما به سختی سرکوب و بخون نشست. ده‌ها تن از قیام‌کنندگان کشته شدند و تعدادی نیز دستگیر و بعداً در زندان پلچرخی اعدام گردیدند. از جمله رهبران این قیام گل احمد بود که جان باخت.
تصاویر[ویرایش]
-
نمای بالا بالاحصار با لاشه زره‌ای‌های جنگی -
بالاحصار و قبرستان در پایین -
بالاحصار از آلبومی از عکس‌هایی که افراد و مکان‌های مرتبط با جنگ دوم انگلیس و افغانستان را نشان می‌دهد.
.jpg)
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ تاریخ پایتخت افغانستان، کاوش های باستان شناسان فرانسه در افغانستان (DAFA)، ۲۰۰۷
- ↑ کتابخانه بریتانیا، Upper Bala Hissar from west Kabul. بایگانی‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine Retrieved 28 May 2012.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «قلعه ساخته شده قرن پنجم میلادی کابل، در آستانه نابودی».
- ↑ Gascoigne, Alison L.; Thomas, David; Kidd, Fiona (2013-01). "In the Trenches: Rescue Archaeology at the Bala Hissar, Kabul". Iran (به انگلیسی). 51 (1): 151–196. doi:10.1080/05786967.2013.11834728. ISSN 0578-6967.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help)
پیوند به بیرون[ویرایش]
| پایتخت |  | |
|---|---|---|
| ولسوالی‌ها | ||
| شهرها | ||
| جاهای گردشگری | ||
.svg){kind=small}
 | این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک قلعه یا پادگان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |