قاچاق اسلحه
قاچاق اسلحه (انگلیسی: Arms trafficking) همچنین gunrunning به جابجایی یا قاچاق غیرقانونی سلاح‌ها یا مهمات غیرمجاز گفته می‌شود. اینکه چه چیزی اساس تجارت قانونی اسلحه را تعیین می‌کند به شکل گسترده‌ای متفاوت است و بر اساس قوانین ملی و محلی می‌باشد.
گزارش ۱۹۹۷ هیئت کارشناسان دولتی سازمان ملل متحد بر سلاح‌های کوچک تعریفی شفاف‌تر و دقیق‌تر ارائه کرد که به صورت بین‌المللی پذیرفته شد. این گزارش اسلحه‌های کوچک (ریوالورها (ششلول یا هفت‌تیر)، پیستل‌های خودبارگذار، تفنگ‌ها، کارابین‌ها، مسلسل دستی، تفنگ‌های تهاجمی و مسلسل‌های سبُک) که برای استفاده شخصی طراحی شده‌اند و سلاح‌های سبُک (مسلسل سنگین، نارنجک‌اندازهای دستی و سوارشدهٔ سنگین، پدافندهای هوایی قابل حمل، توپ‌های ضدتانک قابل حمل، توپ‌های بدون لگد، سیستم‌های موشکی ضدهوایی قابل حمل و خمپاره‌اندازهای کالیبر کمتر از ۱۰۰ میلی‌متر) که برای استفاده توسط چند شخص به عنوان یک واحد نظامی طراحی شده‌اند را از هم متمایز و تفکیک کرد. همچنین مهمات و مواد منفجره که یک بخش مکمل از اسلحه‌های کوچک و سلاح‌های سبک در درگیری هستند.[۱]
تأثیر[ویرایش]
عرصه‌ها[ویرایش]
اگرچه قاچاق اسلحه در مناطق درگیری‌های سیاسی گسترده‌است، اما این موضوع تنها به چنین نواحی‌ای منحصر نمی‌شود، و برای مثال در کره جنوبی، رقمی حدود ۶۳ میلیون قبضه سلاح به هند و پاکستان قاچاق شده‌است.[۲]
ممنوعیت قاچاق اسلحه یکی از زمینه‌هایی ست که در مفاد حقوق بین‌الملل به صورت رو به افزایش مورد توجه است. نمونه‌هایی از قاچاق اسلحه سابق و کنونی شامل:
- ایران کنترا (ماجرای مک فارلین)
- واردات اسلحه موقت ارتش جمهوری‌خواه ایرلندی
- قاچاق گستردهٔ اسلحهٔ لارن در 1914
در ایالات متحده، گاهی اوقات اصطلاح خط لوله آهن[نکته ۱] برای توصیف بزرگراه میان‌ایالتی ۹۵ و بزرگراه‌های متصل به آن به عنوان یک گذرگاه قاچاق اسلحه به نیویورک سیتی استفاده می‌شود.[۳]
ارزش بازار[ویرایش]
ارزش کلی بازار جهانی اسلحه سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار تخمین زده شده‌است با حدود ۸ میلیارد دلار برای پیستل‌ها، تفنگ‌ها، مسلسل‌ها و گلوله‌ها.[۴] ارزش کل تجارت غیرقانونی اسلحه به سختی قابل تخمین است، اما تجارت غیرقانونی اسلحه‌های کوچک حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل تجارت اسلحه در جهان تخمین زده شده‌است.[۵]
ایران و قاچاق سلاح[ویرایش]
پلیس ایتالیا اعلام کرد که ۹ نفر از جمله چند ایرانی را در شهر میلان به اتهام دست داشتن در قاچاق سلاح به ایران بازداشت کرده‌است.[۶]
یک سرباز سابق نیروی دریایی بریتانیا به نام اندرو فاکنر، روز سه شنبه ۱۳ مهر ۱۳۸۹ که قصد فروش ۱۰۰ عدد دوربین اسلحه به ایران را داشت در فرودگاه هیثروی لندن دستگیر شد.[۷]
آرماندو اسپاتارو، دادستان ضد تروریسم ایتالیا، در یک کنفرانس خبری سلاح‌ها و مهماتی که از یک شبکه قاچاق اسلحه به دست آمده را نشان داده و گفت دو ایرانی بنام‌های حمید معصومی نژاد، خبرنگار رادیو و تلویزیون دولتی ایران و نازنین روناسی از جمله بازداشت شدگان هستند.[۸][۹]
دلالان قابل توجه اسلحه[ویرایش]
- پیر بومارشه (۲۰ ژانویه ۱۷۳۲–۱۸ مه ۱۷۹۹)
منذر الکسار[ویرایش]
منذر الکسار، زادهٔ ۱۹۴۵ در سوریه مشهور به «شاهزاده ماربلا»(به انگلیسی: Prince of Marbella)، محکوم شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۰۸ در ایالات متحده برای فروش تسلیحات به فارک.
ویکتور بوت[ویرایش]
ویکتور بوت زادهٔ دوشنبه، جمهوری سوسیالیستی تاجیکستان شوروی، برای قاچاق اسلحه به سراسر جهان به ویژه از کشورهای شوروی سابق به خاورمیانه و آفریقا از طریق مجموعه شرکت‌های راه و ترابری که در فیلم واقع‌گرای ارباب جنگ نیز به تصویر کشیده شد. محکوم شده در سال ۲۰۱۰ به جرم فروش اسلحه به فارک.
ساموئل کامینگز[ویرایش]
ساموئل کامینگز (۷ فوریه ۱۹۲۷–۲۹ آوریل ۱۹۹۸) دلال آمریکایی اسلحه‌های کوچک، مؤسس شرکت اینترنشنال آرمامنت کرپوریشن مشهور به اینترآرمز یا اینترآرمکو در ۱۹۵۳، شرکتی که بازار خصوصی و آزاد جهانی فروش سلاح را قبضه کرد.[۱۰]
عدنان خاشقجی[ویرایش]
عدنان خاشقجی، زاده ۲۵ ژوئیه ۱۹۳۵، تاجر عربستان سعودی. در اوائل دهه ۱۹۸۰ ارزش خالص تجارت خودش را تا ۴ میلیارد دلار رساند.
لئونید مینین[ویرایش]
لئونید مینین (اوکراینی: Леонід Юхимович Мінін) زاده ۱۴ دسامبر ۱۹۴۷ قاچاقچی بین‌المللی اوکراینی که در ۴ اوت ۲۰۰۰ در میلان ایتالیا توسط مقامات ایتالیا دستگیر شد و برای دلالی غیرقانونی اسلحه به کشورهای آفریقای غربی به دو سال زندان محکوم شد.
سارکیس سوقانالیان[ویرایش]
سارکیس سوقانالیان(ارمنی: Սարգիս Սողանալեան؛۶ فوریه ۱۹۲۹ در اسکندرون–۵ اکتبر ۲۰۱۱)، مشهور به تاجر مرگ که به عنوان بزرگترین تاجر اسلحه در جنگ سرد مشهور شد و در طول دهه ۱۹۸۰ طی جنگ ایران و عراق یکی از تأمین کنندگان سلاح گرم و جنگ‌افزار برای رژیم سابق بعث بود که ارزش معاملات وی به ۱٫۶ میلیارد دلار رسید.[۱۱]
دیل استافل[ویرایش]
دیل استافل (۱۹۶۱–۴ دسامبر ۲۰۰۴) تاجر و دلال اسلحه آمریکایی که در تلاش‌های آمریکا در بازسازی پس از جنگ عراق درگیر بود. پس از آگاهی پنتاگون از فساد و بی‌نظمی در پرداخت که پرسنل ایالات متحده در حکومت ائتلاف موقت عراق با دولت عراق درگیر آن بودند، او در یک کمین در تاجی عراق کشته شد.
در فرهنگ عامه[ویرایش]
فیلم[ویرایش]
- ارباب جنگ (۲۰۰۵)، یک فیلم ساختگی دربارهٔ جرائم جنگی که نیکلاس کیج در نقش یک دلال اسلحه پساشوروی شبیه ویکتور بوت بازی می‌کند. این فیلم توسط سازمان عفو بین‌الملل برای نشان دادن وضعیت قاچاق اسلحه توسط صنعت بین‌المللی اسلحه، تأیید شد. بخش‌هایی از این فیلم جریان واقعی قاچاق تعداد زیادی سلاح سبک به آفریقا و نمایش تعداد زیادی تانک تی-۹۰ یک قاچاقچی برای فروش روی باند یک فرودگاه در جمهوری چک بودند.
- میکینگ اکیلینگ: درون تجارت بین‌المللی اسلحه(۲۰۰۶) انگلیسی: Making a Killing: Inside the International Arms Trade، «میک اکیلینگ» به معنی پول خیلی زیاد درآوردن)، یک فیلم مستند ۱۵ دقیقه‌ای بود که در نسخه ویژهٔ دی‌وی‌دی دو دیسکی ارباب جنگ نیز وجود داشت.[۱۲]
تلویزیون[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- صنایع جنگ‌افزاری
- جرایم سازمان‌یافته
- کاروبار انی لارسن در ایالات متحده در طول جنگ سرد
- کنترل تسلیحات
یادداشت‌ها[ویرایش]
- ↑ در ایالات متحده بین راننده‌ها از pipetail برای اشاره به تریلرها و از خرس در علف برای اشاره به پلیس استفاده می‌شود
منابع[ویرایش]
- ↑ O. Greene (۲۰۰۰). «Examining international responses to illicit arms trafficking» (PDF). Crime, Law & Social Change. ۳۳.
- ↑ Staff Correspondent (۳۰ مه ۲۰۰۶). «Bangladesh turned into arms smuggling route; Experts critical of govt's indifference». The Daily Star. The Daily Star.
- ↑ Enos Sandra L. (۲۰۱۲). «Iron Pipeline». در Gregg Lee Carter. Guns in American Society: An Encyclopedia of History, Politics, Culture, and the Law. ABC-CLIO. صص. ۴۴۰–۴۴. شابک ۹۷۸۰۳۱۳۳۸۶۷۰۱. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۵.
- ↑ Whitney, Craig R. (۲۰۱۲). «Ruling Arms». World Policy Journal. از پارامتر ناشناخته
|ماه=صرف‌نظر شد (کمک) - ↑ Schroeder, Matt & Lamb, Guy (۲۰۰۶). «The Illicit Arms Trade in Africa» (PDF). African Analyst.
- ↑ «پلیس ایتالیا چندین نفر را به اتهام قاچاق سلاح به ایران بازداشت کرد». رادیو فردا. ۱۰ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ «سرباز سابق بریتانیا به اتهام قاچاق اسلحه به ایران به زندان محکوم شد». رادیو فردا. ۱۴ مهر ۱۳۸۹.
- ↑ «اتهام تازه به معصومی نژاد؛ «ایتالیا قصد ندارد در برابر ایران کوتاه آید»». رادیو فردا. ۱۸ فروردین ۱۳۸۹.
- ↑ «دو ایرانی و پنج ایتالیایی به اتهام قاچاق اسلحه به ایران بازداشت شدند». رادیو فردا. ۱۲ اسفند ۱۳۸۸.
- ↑ George Thayer (۱۹۶۹). The War Business - The International Trade in Arms. نیویورک: Simon and Schuster. صص. ۴۳.
- ↑ «Sarkis Soghanalian: The Cold War's Largest Arms Merchant». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۰۲.
- ↑ «Making a Killing: Inside the International Arms Trade». IMDb.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Arms trafficking». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۵.