عبدالعلی دستغیب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
عبدالعلی دستغیب
زادهٔ۱۶ آبان ماه ۱۳۱۰ (۹۲ سال)
شیراز،  ایران
محل زندگیایران
ملیتایرانی
پیشهمدرس، نویسنده، پژوهشگر ادبی و تاریخی، منتقد ادبی و مترجم
آثاربیش از ۵۰ عنوان کتاب ترجمه یا تألیفی
عنواناز برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در ادب و فرهنگ
والدینجواد

عبدالعلی دستغیب (متولد ۱۶ آبان ۱۳۱۰ناقدِ ادبی، نویسنده و مترجم ایرانی، کارشناس ارشد فلسفه، با سابقهٔ تدریس در مدارس عالی و دانشسراها است. وی بیش از ۵۰ عنوان کتاب ترجمه یا تألیفی در زمینه‌های نقد ادبی و فلسفی، شعر نو و ادبیات فارسی، ترجمه‌های متعددی از فلاسفهٔ غربی؛ هگل، نیچه، راسل و دیگران را، در کارنامهٔ خود دارد.

وی پس از سال‌ها سکونت در تهران به شیراز بازگشته و هم‌اکنون ساکن زادگاه خویش است.

زندگی[ویرایش]

عبدالعلی دست‌غیب در ۱۶ آبان ۱۳۱۰ خورشیدی در شیراز به دنیا آمد. پدرش جواد، کارمند وزارت معارف (فرهنگ و آموزش و پرورش بعدی) در شهرستان‌های فیروزآباد و جهرم بود. عبدالعلی دست‌غیب تحصیلات ابتدایی و دوره اول متوسطه را در فیروزآباد و جهرم انجام داد. سپس وارد دانشسرای مقدماتی شیراز شد و پس از فراغت از تحصیل، به تدریس در دبستان‌های کازرون و نورآباد ممسنی پرداخت. وی پس از ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به دلیل فعالیت سیاسی بازداشت شد و یک‌سال را در زندان شیراز گذراند. دست‌غیب پس از آزادی از زندان، به علت ممنوعیت از مشاغل دولتی، به کار در دفتر اسناد رسمی و روزنامه‌های محلی شیراز پرداخت و مدت سه سال نیز کارمند غیررسمی اداره بهداشت بود.

دست‌غیب در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به تهران رفت و وارد دانشسرای عالی شد. پس از گذراندن دورهٔ سه سالهٔ دانشسرای عالی در رشتهٔ فلسفه و علوم تربیتی، فوق لیسانس همین رشته را ادامه داد، اما به دلیل موانعی درس را رها کرد. از آن پس تا سال ۱۳۵۹ به تدریس ادبیات، نقد ادبی و جامعه‌شناسی هنر در دبیرستان‌ها، مدارس عالی و دانشسراهای مقدماتی در شیراز و تهران پرداخت. وی در سال ۱۳۵۹ به درخواست خود بازنشسته شد و از آن پس توانست وقت بیشتری را به مطالعه و نگارش اختصاص دهد.[۱]

عبدالعلی دست‌غیب از سال ۱۳۲۶ در روزنامه‌های شیراز همچون پارس و بهار ایران، و سپس در مجله‌ها و روزنامه‌های تهران همچون اطلاعات، کیهان، سخن، فردوسی، نگین، روشنفکر، امید ایران، پیام نوین، راهنمای کتاب، آینده، آدینه، کلک، کیهان فرهنگی، نیستان و ادبیات داستانی، مقاله‌ها و مطالب متعددی در زمینه‌های تاریخ، فلسفه، جامعه‌شناسی و هنر نوشته‌است.

از دست‌غیب نزدیک به پنجاه کتاب منتشر شده‌است. دست‌غیب در سال ۱۳۷۴ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان منتقد نمونه برگزیده شد و لوح سپاس خدمات فرهنگی دریافت کرد. همچنین، در سال ۱۳۸۲ طی مراسمی در صدا و سیما، دست‌غیب به عنوان چهره ماندگار در رشته نقد ادبی شناخته شد و موفق به دریافت لوح تقدیر و جایزه گردید.[۲] در مراسم نکوداشتی که از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس برگزار شد، سومین نشان مفاخر این استان در دی ماه ۱۳۹۵ در مراسمی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به وی اهدا شد.[۳]

فیلمِ مستند[ویرایش]

در سال ۱۳۹۴ مستندی با نام «این مرد نیچه نیست» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سعید کشاورز از زندگی عبدالعلی دستغیب ساخته و در شیراز اکران عمومی شد.[۴]

آثار[۵][ویرایش]

مقاله‌ای از دستغیب در روزنامهٔ اطلاعاتِ ۳۱ خردادِ ۱۳۵۲. دستغیب بعدها این مقاله را بازنوشت و در کتابِ گرایشهای متضاد در ادبیات معاصر ایران (۱۳۷۱) منتشر کرد.

نقد و پژوهش‌های ادبی و تاریخی[ویرایش]

  • تحلیلی از شعر نو پارسی انتشارات صائب ۱۳۴۵
  • شیوه نگارش نشر سپهر ۱۳۴۶
  • پیام آوران عصر ما سورن کی‌یرکگور نیچه داستایفسکی کافکا نشر سپهر ۱۳۴۸
  • سایه روشن شعرنو پارسی انتشارات فرهنگ ۱۳۴۸
  • هنر و واقعیت مرکز نشر سپهر ۱۳۴۹
  • نقد آثار شاملو نشر چاپار ۱۳۵۲
  • نقد آثار غلامحسین ساعدی نشر چاپار
  • هنرمند گذشته و آینده فرهنگی نشر آگاه ۱۳۵۲
  • نقد آثار صادق چوبک نشر کانون پازند ۱۳۵۳
  • فلسفه‌های اگزیستانسیالیسم نشر بامداد ۱۳۵۴
  • نقد آثار محمدعلی جمال زاده نشر چاپار ۱۳۵۶
  • نقد آثار کسروی انتشارات بازنده ۱۳۵۷
  • هجوم اردوی مغول به ایران نشر علم ۱۳۶۷
  • نقد آثار جلال آل احمد نشر ژرف ۱۳۷۱
  • گرایشهای متضاد در ادبیات معاصر ایران نشر خنیا ۱۳۷۱
  • فلسفه تاریخ هگل نشر بدیع ۱۳۷۳
  • از حافظ به گوته نشر بدیع ۱۳۷۳
  • نگاهی به مهدی اخوان ثالث انتشارات مروارید ۱۳۷۳
  • به سوی داستان‌نویسی بومی نشر حوزه هنری (سوره مهر) ۱۳۷۶
  • نقد آثار و اندیشه‌های داستان نویسان بزرگ غرب نشر پیام امروز ۱۳۷۷
  • نقد آثار احمد محمود تهران ۱۳۷۸
  • نقد آثار بزرگ علوی نشر ایما ۱۳۷۸
  • نقد آثار محمود دولت‌آبادی نشر ایما ۱۳۷۸
  • حافظ شناخت نشر علم دوره دو جلدی بی تا ۱۳۷۸
  • نقد آثار صادق هدایت مرکز نشر سپهر
  • فلسفه نیچه نشر پرسش ۱۳۷۹
  • کالبد شکافی رمان فارسی نشر سوره مهر ۱۳۸۳
  • در آینه نقد نشر حوزه هنری (سوره مهر)
  • فرهنگ و تعهد نشر نوید شیراز ۱۳۸۵
  • بنیادها و رویکردهای نقد ادبی نشر نوید ۱۳۸۵
  • از دریچه نقد دوجلدی نشر خانه کتاب ۱۳۸۶
  • مدرن و پسامدرن نشر داستانسرا ۱۳۸۷
  • نقد آثار علی اکبر دهخدا نشر نوید شیراز ۱۳۹۰
  • نقد ادبی و نوعیت متن نشر نوید شیراز ۱۳۹۰

ترجمه[ویرایش]

شعر[ویرایش]

  • گل‌های تاریک/مجموعه شعر. نشر فرزین ۱۳۴۶
  • تصویرهای رو به رو/دفتر شعر. نشر فرهنگ ۱۳۵۲

منابع[ویرایش]

  1. به مناسبت ۷۵ سالگی منتقد ادبی «عبدالعلی دستغیب» به روایت خودش
  2. «زندگینامه: عبدالعلی دستغیب (۱۳۱۰ -)». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۶-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۹.
  3. «به حرمت استاد؛ سومین نشان مفاخر فارس به عبدالعلی دستغیب رسید». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۷-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۹.
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۶.
  5. عیار نقد در آینه. به کوشش محمد ولی زاده. انتشارات داستان سرا. ۱۳۸۳. شابک ۹۶۴ - ۷۹۷۹ - ۵۱ - ۷.

پیوند به بیرون[ویرایش]