زکی مورن
| زکی مورن | |
|---|---|
 مجسمه زکی مورن در مقابل خانه اش در بدروم ، جایی که قبل از مرگش در آنجا ساکن شده بود. | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام(های) دیگر | خورشید هنر _ پاشا |
| زاده | ۶ دسامبر ۱۹۳۱بورسا |
| درگذشته | ۲۴ سپتامبر ۱۹۹۶ (۶۴ سال) |
| ژانر | موسیقی کلاسیک ترکیه |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۵۰-۱۹۹۶ |
| تحصیلات | مدرسه عثمانگازی بورسا
دبیرستان بوغازیچی آکادمی دولتی هنرهای زیبا استانبول |
| استاد(ها) | مزین سنار |
زکی مورن (به ترکی استانبولی: Zeki Müren) بازیگر، خواننده و آهنگ‌ساز ترکیه‌ای بود. زکی مورن در ۶ دسامبر ۱۹۳۱ در بورسا متولد شد و در ۲۴ سپتامبر ۱۹۹۶ در ازمیر درگذشت. او به‌خاطر صدای گیرا و تلفظ دقیق کلمات در آهنگ‌هایش که به سبک‌های موسیقی کلاسیک ترک و موسیقی معاصر بودند، مشهور است.
زندگینامه[ویرایش]
زکی مورن در شهر بورسا، مرکز استان بورسا در غرب ترکیه بزرگ شد و از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ در آکادمی هنرهای زیبای شهر استانبول در رشته هنرهای تزیینی به تحصیل پرداخت و همزمان فعالیت خود را در حرفه موسیقی آغاز کرد. اولین آلبوم او در سال ۱۹۵۱ منتشر شد. در آن زمان زکی مورن به‌طور منظم خواننده رادیو استانبول بود. در سال ۱۹۵۵ او اولین آلبوم پرفروش (Gold Record) خود را منتشر نمود.
در چهل و پنجمین سال زندگی حرفه‌ای مورن بیش از سیصد آهنگ ساخته و بیش از ششصد آهنگ ضبط نموده بود. از او به‌عنوان «خورشید» موسیقی کلاسیک ترکیه و همچنین با نام «پاشا» یاد می‌شود. برای سال‌های متمادی او به عنوان «هنرمند سال» انتخاب شده‌است. در دهه شصت و هفتاد میلادی بسیاری از آهنگ‌های مورن در یونان که در آنجا نیز محبوبیت داشت و همچنین در کشورهای مختلفی از جمله ایالات متحده آمریکا، آلمان و ایران منتشر شده‌است.
مورن شاعر با استعدادی نیز بوده و مجموعه Bıldırcın Yağmuru (باران بلدرچین) را در سال ۱۹۶۵ منتشر نموده است. علاوه بر این، او در سینمای ترکیه در ۱۸ فیلم بازی نموده و آهنگ‌سازی بسیاری از آن‌ها را بر عهده داشته‌است. همچنین او برای سرگرمی به‌نقاشی نیز می‌پرداخته است.
او در سپتامبر ۱۹۹۶ هنگام اجرای زنده بر روی صحنه در شهر ازمیر بر اثر سکتهٔ قلبی درگذشت. واقعهٔ مرگ او برای سال‌ها به عنوان یک اتفاق بسیار غم‌انگیز اجتماعی باقی‌ماند و هزاران نفر از علاقه‌مندان وی از مقبرهٔ او دیدن کردند. همچنین پس از مرگ او موزه هنری زکی مورن در شهر بودروم, محل زندگی وی، تأسیس شد.
زکی مورن هرگز در طول زندگی‌اش ازدواج نکرد. در دهه ۵۰ طرز پوشش و رفتار وی در صحنه باعث جلب توجه مردم می‌شد. با وجود پوشیدن لباس‌ها و سبک موی معمولی‌تر در سال‌های ابتدایی فعالیت حرفه‌ای در سال‌های آینده، در صحنه با مدل مو و آرایش و لباس‌های نزدیک به زنانه حاضر می‌شد. او هرگز بیانیه‌ای در مورد گرایش جنسی خود منتشر نکرد.
شیوه زندگی و تمایلات جنسی او تا زمان مرگش همیشه مورد بحث بود. گاهی اوقات در رپورتاژها بعضی کلمات را تایید می‌کرد ولی هرگز چیز بیشتری نگفت.
مورن در 6 سال آخر عمر خود به دلیل بیماری قلبی و دیابت از صحنه ها و رسانه ها دور بود. او در خانه اش در بدروم بازنشسته شد . او این دوره را زمانی برای «گوش دادن به خود» توصیف کرد. در 24 سپتامبر 1996، در مراسمی که برای او در تلویزیون TRT ازمیر برگزار شد ، او دچار حمله قلبی شد و درگذشت. مراسم تشییع وی با حضور گسترده مردم برگزار شد. جسد او را به زادگاهش بورسا بردند و در قبرستان امیرسلطان به خاک سپردند.
پس از مرگ وی، خانه‌ای که این هنرمند سال‌های آخر عمر خود را در بدروم زندگی می‌کرد، به دستور وزارت فرهنگ به موزه هنر زکی مورن تبدیل شد و در 8 ژوئن 2000 به روی عموم باز شد.بیش از 200 هزار نفر از افتتاح آن در 8 ژوئن 2000 تا دسامبر 2006 بازدید کردند.
آهنگ‌شناسی[ویرایش]
- آلبوم‌هایی که در زمان زنده بودن او منتشر شده‌اند
- ۱۹۷۰ Senede Bir Gün (سالی یک روز)
- ۱۹۷۳ Pırlanta ۱ (برلیان ۱)
- ۱۹۷۳ Pırlanta ۲ (برلیان ۲)
- ۱۹۷۳ Pırlanta ۳ (برلیان ۳)
- ۱۹۷۳ Pırlanta ۴ (برلیان ۴)
- ۱۹۷۳ Hatıra (خاطره)
- ۱۹۷۴ Anılarım (خاطراتم)
- ۱۹۷۵ Mücevher (جواهر)
- ۱۹۷۶ Güneşin Oğlu (پسر آفتاب)
- ۱۹۷۹ Nazar Boncuğu (مهره چشم نظر)
- ۱۹۸۰ Sükse (پیروزی)
- ۱۹۸۱ Kahır Mektubu (نامهٔ قهر)
- ۱۹۸۲ Eskimeyen Dost (دوست قدیمی‌نشدنی)
- ۱۹۸۴ Hayat Öpücüğü (بوسهٔ حیات)
- ۱۹۸۵ Masal (مَثل)
- ۱۹۸۶ Helal Olsun (متشکرم)
- ۱۹۸۷ Aşk Kurbanı (قربانی عشق)
- ۱۹۸۸ Gözlerin Doğuyor Gecelerime (چشمانت طلوع شبهای من است)
- ۱۹۸۹ Ayrıldık İşte (جدا شدیم دیگر)
- ۱۹۸۹ Karanlıklar Güneşi (خورشید تاریکی‌ها)
- ۱۹۸۹ Zirvedeki Şarkılar (ترانه‌هایی در اوج)
- ۱۹۸۹ Dilek Çeşmesi (چشمه آرزو)
- ۱۹۹۰ Bir Tatlı Tebessüm (تبسمی شیرین)
- ۱۹۹۱ Doruktaki Nağmeler (نغمه‌هایی در اوج)
- ۱۹۹۲ Sorma (نپرس)
- آلبوم‌هایی که پس از مرگ او منتشر شده‌اند
- ۲۰۰۰ Muazzez Abacı & Zeki Müren Düet (قطعه دو نفری معزز آباجی و زکی مورن)
- ۲۰۰۵ Selahattin Pınar Şarkıları (ترانه‌های صلاح‌الدین پینار)
- ۲۰۰۵ Sadettin Kaynak Şarkıları (ترانه‌های سعدالدین کایناک)
- ۲۰۰۵ Zeki Müren: ۱۹۵۵-۱۹۶۳ Kayıtları (زکی مورن: ضبط شده‌های ۱۹۶۳-۱۹۵۵)
- ۲۰۰۶ Batmayan Güneş (خورشید بی‌غروب)
فیلم‌شناسی[ویرایش]
- ۱۹۵۳ Beklenen Şarkı (ترانهٔ موردانتظار)
- ۱۹۵۵ Son Beste (آخرین قطعه هنری)
- ۱۹۵۷ Berduş (آواره)
- ۱۹۵۸ Altın Kafes (قفس طلایی)
- ۱۹۵۹ Kırık Plak (دیسک شکسته)
- ۱۹۵۹ Gurbet (غربت)
- ۱۹۶۱ Aşk Hırsızı (دزد عشق)
- ۱۹۶۲ Hayat Bazen Tatlıdır (زندگی گاهی شیرین است)
- ۱۹۶۳ Bahçevan (باغبان)
- ۱۹۶۴ İstanbul Kaldırımları (پیاده‌روهای استانبول)
- ۱۹۶۵ Hep O Şarkı (همیشه آن ترانه)
- ۱۹۶۶ Düğün Gecesi (شب عروسی)
- ۱۹۶۷ Hindistan Cevizi (نارگیل)
- ۱۹۶۸ Katip (منشی)
- ۱۹۶۹ Kalbimin Sahibi (صاحب قلبم)
- ۱۹۶۹ İnleyen Nağmeler (آوازهای اشک‌آور)
- ۱۹۷۰ Aşktan da Üstün (فراتر از عشق)
- ۱۹۷۱ Rüya Gibi (مثل یک رویا)
منابع[ویرایش]
https://web.archive.org/web/20140504022638/http://www.zekimuren.net/
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
 | این یک مقالهٔ خرد موسیقی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- آهنگسازان الجیبیتی
- اهالی بورسا
- بازیگران مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل ترکیه
- بازیگران همجنسگرای مرد
- خوانندگان اهل ترکیه
- خوانندگان الجیبیتی
- خوانندگان سده ۲۰ (میلادی)
- خوانندگان کلاسیک اهل ترکیه
- خوانندگان مرد اهل ترکیه
- خوانندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)
- خواننده-ترانهپردازان اهل ترکیه
- درگذشتگان ۱۹۹۶ (میلادی)
- درگذشتگان به علت سکته قلبی
- افراد الجیبیتی اهل ترکیه
- زادگان ۱۹۳۱ (میلادی)
- زادگان ۱۹۳۳ (میلادی)
- موسیقیدانان الجیبیتی
- موسیقیدانان کلاسیک سده ۲۰ (میلادی)
- موسیقیدانان که هنگام اجرا درگذشتهاند
- موسیقیدانان همجنسگرای مرد