زعفران (سرده)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سرده زعفران
Crocus longiflorus
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): آوندداران
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): تک‌لپه‌ای‌ها
راسته: مارچوبه‌سانان
تیره: زنبقیان
زیرخانواده: زنبقیان کروکویدئا
سرده: زعفران
کارل لینه
گونه نماد
زعفران
مترادف
  • Safran Medik.
  • Geanthus Raf.
  • Crociris Schur

زعفران یا زرپران (نام علمی: Crocus) نام یک سرده از تیره زنبقیان است. گیاهان کوچکی هستند که گل‌های آن‌ها در اوایل بهار یا اوایل پاییز ظاهر می‌گردند. دارای غده‌های کم و بیش کروی که با اقسام مختلف پوشینه مستور هستند. برگ‌های باریک آن‌ها دو زائدهٔ ناوی در سطح زیرین و معمولاً یک خط سفید مرکزی در سطح فوقانی دارد. گلپوش شامل یک لولهٔ بلند و یک لبه زنگوله‌ای شش زبانه است که در زیر نور شدید آفتاب کاملاً باز شده و کم و بیش ستاره‌ای شکل می‌گردد. رنگ گل‌ها در این جنس متغیر و به رنگ‌های سفید، زرد، یاسمنی، بنفش، یا ارغوانی مایل به یاسمنی دیده شده که اغلب دارای رگه‌های تیره‌تری در سطح خارجی هستند. خامه اغلب به چندین شاخه تقسیم گردیده و میوه کپسول آن در سطح خاک و بر روی یک پایهٔ کوتاه و باریک قرار گرفته‌است و در گونه‌هایی هم که در پائیز گل می‌دهند در بهار ظاهر می‌گردد.

زعفران مرغزار خودرو در بهبهان
زعفران مرغزار خودرو در بهبهان

این جنس در حدود ۸۰ گونه دارد که در اروپا و نواحی مدیترانه تا آسیای مرکزی و پاکستان غربی پراکنده‌است ولی مرکز آن در یونان و ترکیه است و در ایران نیز ۸ گونهٔ آن دیده می‌شود.

زعفران مرغزار خودرو در بهبهان
زعفران مرغزار خودرو در بهبهان

تعداد زیادی از گونه‌ها اشکال انتخابی و دو رگه‌های آن‌ها به عنوان گیاهان متداول باغی محسوب گردیده و زعفران هم از کلاله‌های خشک شدهٔ نارنجی پررنگ گونهٔ زعفران خوراکی به دست می‌آید که در خراسان کشت گردیده و احتمالاً دارای گسترش کمتری در سایر نقاط ایران است. وجه تمایز زعفران‌ها از گونه‌های نسبتاً مشابه گل حسرت سفید یا بنفش و گونهٔ زرد رنگ جام زرین وجود ۳ پرچم به‌جای ۶ پرچم دو جنس اخیر است.[۱]

نگارخانه[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  • پروندلبو؛ رونه‌مارک، هانس (۱۳۵۵لاله‌ها و زنبق‌های ایران و گونه‌های مجاور، تهران: موسسه گیاه‌شناسی ایران

پیوند به بیرون[ویرایش]

  • "Crocus" (به انگلیسی). International Bulb Society. Archived from the original on 2 October 2008. Retrieved 12 June 2012.
  • World Checklist - genus Crocus
  • Crocus photos of International Bulb Society
  • Crocus photos of Pacific Bulb Society
  • Sorting Crocus Names
  • USDA
  • E A Bowles Society
  • Dave's Garden
  • The Alpine House - Crocus Group بایگانی‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  • NCBI Taxonomy Browser