ریسپریدون

ریسپریدون

داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Risperdal
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a694015
رده‌بندی داروهای بارداری	C
روش مصرف دارو	خوراکی و مدت انتشار طولانی تزریق داخل عضلانی
کد ATC	N05AX08
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	℞ (Prescription only)
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	۷۰٪ (خوراکی)
متابولیسم	Hepatic (CYP2D6-mediated)
نیمه‌عمر حذف	۲۰ ساعت
دفع	ادرار
شناسه‌ها
نام آیوپاک 4-[2-[4-(6-fluorobenzo[d]isoxazol-3-yl)- 1-piperidyl]ethyl]-3-methyl- 2,6-diazabicyclo[4.4.0]deca-1,3-dien-5-one
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۱۰۶۲۶۶-۰۶-۲ Y
پاب‌کم CID	۵۰۷۳
IUPHAR/BPS	۹۶
دراگ‌بنک	DB00734 Y
کم‌اسپایدر	۴۸۹۵ Y
UNII	L6UH7ZF8HC
KEGG	D00426 Y
ChEBI	CHEBI:۸۸۷۱ Y
ChEMBL	ChEMBL۸۵ Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID8045193
ECHA InfoCard	100.114.705
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C23H27FN4O۲
جرم مولی	410.485 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image
SMILES Cc1c(c(=O)n2c(n1)CCCC2)CCN3CCC(CC3)c4c5ccc(cc5on4)F
InChI InChI=1S/C23H27FN4O2/c1-15-18(23(29)28-10-3-2-4-21(28)25-15)9-13-27-11-7-16(8-12-27)22-19-6-5-17(24)14-20(19)30-26-22/h5-6,14,16H,2-4,7-13H2,1H3 Y Key:RAPZEAPATHNIPO-UHFFFAOYSA-N Y
(صحت‌سنجی)

ریسپریدون (به انگلیسی: Risperidone) است و رَده درمانی: داروهای ضِد روان‌پریشی و شیدایی دوقطبی است. اَشکال دارویی: قرص، مایع حل شونده در دهان و آمپول تزریق عضلانی است. ریسپریدون میتواند موجب بروز علائم لکنت زبان شود. همچنین در حدود ۱۰ درصد مصرف کنندگان تاکی کاردی یا برادی کاردی مشاهده شده است.

موارد مصرف

ریسپریدون یک داروی ضدجنون آتیپیک است که اداره مواد غذائی و داروئی ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۳ سودمندی آن را برای درمان اسکیزوفرنی، در سال ۲۰۰۳ برای درمان کوتاه مدت علائم شیدایی و به عنوان درمان کمکی در کنار داروهای اصلی در اختلال دو قطبی و در سال ۲۰۰۶ برای درمان بی‌قراری مبتلایان به اوتیسم تأیید کرده‌است. ریسپریدون همچون دیگر ضدجنون‌های آتیپیک برای درمان تعدادی از اختلالات روانپزشکی دیگر از جمله اختلال وسواسی جبری، افسردگی، اختلال توره،تحریک‌پذیری شدید مبتلایان به اوتیسم و اختلالات مربوط به خوردن استفاده می‌شود.

نام‌های تجاری: Risperdal, Risperdal M-Tab, Risperdal Consta

معرفی دارو

ریسپریدون یک نوع داروی ضدجنون است. این دارو سبب ایجاد تغییراتی در میزان مواد شیمیایی موجود در مغز (نوروترنسمیتر) می‌گردد. این دارو برای درمان اختلالات حاد یا حالات مزمن روانی مثل اسکیزوفرنی و نشانه‌های اختلال دوقطبی (افسردگی- شیدایی) استفاده می‌شود. ریسپریدون همچنین برای درمان و کاهش تحریک پذیری مفرط کودکان در خودمانده (اوتیسم) به کار می‌رود. اگر چه ناراحتی اصلی را برطرف نمی‌کند اما در کاهش علایم آزاردهنده مؤثر است. این دارو بر علایم مثبت (مانند توهم، هذیان و اختلال فکر) و علایم منفی (مانند انزوا و ناتوانی در ابراز احساسات) مؤثر است. این دارو همچنین می‌تواند در رفع برخی دیگر از نشانه‌های ناشی از اسکیزوفرنی از قبیل افسردگی و اضطراب مفید باشد. ریسپریدون در مقایسه با برخی دیگر از داروهای ضدجنون اثر خواب‌آوری کمتری دارد و کمتر ایجاد اختلالات حرکتی می‌کند.

راهنمایی‌های کلی

ریسپریدون برای درمان اختلالات ناشی از زوال عقل (دمانس) با احتیاط فراوانی تجویز می‌شود. در صورت داشتن حساسیت به ریسپریدون هرگز این دارو تجویز نمی‌شود. در صورت داشتن هریک از موارد زیر حتماً پزشک معالجتان را در جریان بگذارید: بیماری‌های کبدی و کلیوی، ناراحتی‌های قلبی، فشار خون بالا، دیابت، مشکلات مربوط به ضربان قلب سابقه ایست و سکته‌های قلبی، سابقه سرطان سینه، تشنج و صرع، سابقه داشتن افکار خودکشی، بیماری پارکینسون و مشکلات بلعی (قورت دادن)

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

این دارو جزء گروه C می‌باشد و این بدان معناست که اگر چه ممکن است برای جنین مضر باشد، اما در صورت صلاحدید پزشک و بررسی‌های منظم در طول بارداری قابل مصرف است؛ لذا در صورت حاملگی یا تصمیم برای باردار شدن پزشک معالجتان را آگاه سازید. اگر چه مقدار اندکی از این دارو در شیر مادر ترشح می‌شود اما این میزان کمتر از آن است که در اکثر موارد در جریان خون کودک قابل اندازه‌گیری و برای او خطرناک باشد. اما توصیه می‌شود اگر به کودکتان در حین مصرف این دارو شیر می‌دهید حتماً از پزشکتان اجازه بگیرید.

راهنمای مصرف

این دارو را طبق دستور پزشکتان مصرف نمایید. از مصرف دارو بیش از میزان تجویز شده یا در مدت زمانی طولانی‌تر خودداری نمایید. این دارو را می‌توان همراه با وعده‌های غذایی یا بدون وعده‌های غذایی مصرف نمود. برای مصرف قرص‌های ریسپریدون (Risperdal M-Tab) نکات زیر را مد نظر داشته باشید: تا هنگام مصرف قرص آن را از پوشش حفاظتی خارج نکنید. مراقب باشید در هنگام خارج نمودن قرص از پوشش قرص دچار آسیب و شکستگی نشود.

از جویدن قرص اجتناب کنید. برای اخذ بهترین تأثیرات درمانی دارو را طبق برنامه زمانی منظم استفاده کنید. از مخلوط نمودن نوع مایع دارو با چای یا نوشابه خودداری کنید. برای بهبود نشانه‌های بیماری حداقل چند هفته باید به مصرف دارو ادامه دهید و برای کسب نتایج درمانی مطلوب دارو را طبق دستور پزشک معالجتان مصرف کنید. اگر بعد از گذشت چند هفته بهبود نیافتید با پزشکتان مشورت کنید. دارو را در دمای معمولی اتاق دور از رطوبت، نور و دما نگهداری نمایید. دارو را در مکانی قرار ندهید که دچار یخ زدگی شود.

فراموش کردن دوز مصرفی

به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی دارو هستید دوز فراموش شده را مصرف نکنید و طبق برنامه مصرفتان نوبت بعدی را مصرف نمایید. برای جبران دوز فراموش شده مقدار بیشتری دارو مصرف نکنید.

مسمومیت با دوزهای بیش از اندازه

خواب آلودگی، افزایش میزان ضربان قلب، احساس سبکی در سر، ضعف و بی‌قراری در عضلات حرکتی چشم‌ها، آرواره، گردن و دهان از نشانه‌های مصرف دوزهای بیش از اندازه هستند.

موارد احتیاط

از قرار گرفتن در هوای بسیار سرد یا بسیار گرم اجتناب کنید. در هوای گرم و هنگام فعالیت، آب زیاد بنوشید. در هنگام رانندگی و انجام کارهایی که مستلزم هوشیاری کامل هستند احتیاط کنید. از نوشیدن الکل در طول دوره درمان خودداری کنید. مصرف الکل می‌تواند باعث تشدید عوارض جانبی ریسپریدون و کاهش اثر آن شود.

عوارض جانبی

نشانه‌های حساسیت دارویی عبارتند از: کهیر، مشکلات تنفسی، ورم صورت، لبها، زبان و گلو و سفتی عضلات و گرفتگی شدید بینی.

ریسپریدون عمدتاً کم خطر است و توسط غالب بیماران مصرف‌کننده، بدون مشکل تحمل می‌شود اگر چه مانند تمامی داروها، دارای عوارض جانبی عمدتاً کم خطر و غیر کشنده ای است که عبارتند از: تب، سفت شدن عضلات، گیجی، تعریق، ضربان قلب سریع یا غیرمعمول بی‌قراری و تنش در عضلات حرکتی چشم‌ها، زبان، آرواره و گردن، لرزش، مشکلات بلعی، احساس سبکی در سر، خواب آلودگی و بیقراری خفیف، لرزش، خوابیدن و رؤیا دیدن بیش از حد معمول، تاری دید، سردرد و سرگیجه، کاهش وزن، مشکلات ادراری، تهوع، خشکی دهان و یبوست، کاهش میل جنسی و مشکلات ارگاسمی این دارو همچنین می‌تواند در برخی افراد منجر به ترشح شیر از پستان شود. اگر از مواد مخدر استفاده می کنید و این دارو را مصرف می کنید این دارو حین مصرف باعث ضربان قلب نامنظم و تپش قلب شدید میشود و همچنين ریسپیریدون باعث بیماری های قلبی میشود.

توجه داشته باشید مصرف قرص ریسپریدون در برخی از افراد ممکن است باعث ایجاد عارضه پالینوپسیا (دیدن دنباله‌های مداوم یک تصویر پس از حذف آن از میدان بینایی) شود.

نکته مهم آن است که تقریباً تمام عوارض جانبی ذکر شده توسط روانپزشک قابل درمان و مدیریت هستند یا در صورت مقاومت به درمان، در صورت تغییر دارو برطرف می‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورت مشاهده این عوارض، به جای قطع مصرف دارو، به پزشک خود مراجعه کنید.

تداخلات دارویی

اگر به صورت منظم داروهایی مصرف می‌کنید که باعث خواب آلودگی تان می‌شود (مانند داروهای سرماخوردگی، داروهای ضد حساسیت، داروهای ضد درد حاوی مواد مخدر، قرص‌های خواب، شل‌کننده عضلات و داروهای ضد صرع، افسردگی و اضطراب) قبل از مصرف ریسپریدون این موضوع را با پزشک معالجتان در میان بگذارید. در صورت مصرف هرکدام از داروهای زیر پزشکتان را در جریان بگذارید: کاربامازپین فنی توئین فنوباربیتال فلوکستین ریفامپین داروهایی که برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شود مانند: لوودوپا

منابع

• http://naseh.ir/مقالات/داروها/ریسپریدون.aspx