دی کربوکسیلیک اسید

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دی کربوکسیلیک اسیدها دسته‌ای از ترکیب‌های آلی اسیدی هستند که دو گروه عاملی کربوکسیل «COOH-» در آن‌ها یافت می‌شود. اگزالیک اسید از ساده‌ترین و اسید فولیک آشناترین آن هاست. فرمول این ترکیبات گاه اینگونه نوشته می‌شود: HO2C-R-CO2H. دی کربوکسیلیک اسیدهای دارای دو اسید آمینه ترکیبات مهمی هستند. برخی از این ترکیبات عبارتند از: مالونیک اسید، سوکسینیک اسید و گلوتاریک اسید.

نمونه‌ها[ویرایش]

دی کربوکسیلیک اسیدها می‌توانند مولکول خطی یا حلقوی داشته باشند؛ اشباع شده باشند یا اشباع نشده. در زیر برخی از دی کربوکسیلیک اسیدهای خطی آمده‌اند:

نام رایج IUPACنام فرمول شیمیایی فرمول ساختمانی pKa1 pKa2
اگزالیک اسید ethanedioic acid HOOC-COOH 1.27 4.27
مالونیک اسید propanedioic acid HOOC-(CH2)-COOH 2.85 5.70
سوکسینیک اسید butanedioic acid HOOC-(CH2)2-COOH 4.21 5.41
گلوتاریک اسید pentanedioic acid HOOC-(CH2)3-COOH 4.34 5.41
آدیپیک اسید hexanedioic acid HOOC-(CH2)4-COOH 4.41 5.41
پیملیک اسید heptanedioic acid HOOC-(CH2)5-COOH 4.50 5.43
سوبریک اسید octanedioic acid HOOC-(CH2)6-COOH 4.526 5.498
آزلاییک اسید nonanedioic acid HOOC-(CH2)7-COOH 4.550 5.498
سباسیک اسید decanedioic acid HOOC-(CH2)8-COOH
undecanedioic acid HOOC-(CH2)9-COOH
dodecanedioic acid HOOC-(CH2)10-COOH

جستارهای وابسته[ویرایش]

کربوکسیلیک اسید

منابع[ویرایش]