دین (یکا)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دین با نماد dyn (گرفته شده از واژهٔ یونانی δύναμις یا dynamis به معنی توان و نیرو) نام یک یکای اندازه‌گیری نیرو مشخص شده در سامانهٔ اندازه‌گیری سانتیمتر-گرم-ثانیه یا CGS، نسخهٔ اسبق SI است. یک دین برابر ۱۰ µN (میکرونیوتن) است. هر دین برابر است با «نیروی لازم برای دادن شتاب یک سانتی‌متر بر مجذور ثانیه به یک جرم یک گرمی».

تاریخچه[ویرایش]

نام Dyne برای اولین بار به عنوان یک واحد نیروی CGS در سال ۱۸۷۳ میلادی توسط کمیته انجمن بریتانیایی برای پیشرفت علم پیشنهاد شد.[۱]

تعریف[ویرایش]

دین به عنوان «نیروی مورد نیاز برای شتاب دادن به جرم یک گرم با سرعت یک سانتی‌متر در هر مربع در ثانیه» تعریف می‌شود.[۲] تعریف معادل دین عبارت است از: «آن نیرویی که به مدت یک ثانیه باعث تغییر سرعت یک سانتی متر در ثانیه در جرم یک گرم شود». یک دین برابر با ۱۰ میکرونیوتن، 10-5 N یا 10 nsn (نانوستن) در سیستم واحدهای قدیمی متر-تن-ثانیه است.[۳]

۱ dyn = ۱ g·cm/s² = ۱۰−۵ kg·m/s² = ۱۰−۵ N

۱ Newton = ۱ kg.m/s² = ۱۰۵ g.cm/s² = ۱۰ ۵ dyne

به طور سنتی یکای کشش سطحی، دین بر سانتیمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، کشش سطحی آب مقطر در دمای ۲۵ درجهٔ سانتی گراد (۷۷ فارنهایت) برابر با ۷۱/۹۹ dyn/cm است که در سامانهٔ SI برابر با ۷۱/۹۹ x ۱۰−۳ N/m یا ۷۱/۹۹ mN/m خواهد بود.

منابع[ویرایش]

  1. Thomson, Sir Wl; Professor GC, Foster; Maxwell, Professor JC; Stoney, Mr GJ; Professor Flemming, Jenkin; Siemens, Dr; Bramwell, Mr FJ (September 1873). Everett, Professor (ed.). First Report of the Committee for the Selection and Nomenclature of Dynamical and Electrical Units. Forty-third Meeting of the British Association for the Advancement of Science. Bradford: Johna Murray. p. 224. Retrieved 8 April 2012.
  2. Gyllenbok, Jan (11 April 2018). "dyne". Encyclopaedia of Historical Metrology, Weights, and Measures, Volume 1. Birkhäuser. p. 90. ISBN 9783319575988. Retrieved 20 April 2018.
  3. "Dyne". The New Student's Reference Work. Chicago: Compton. 1914.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Dyne». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.