دولتمند خالف
| دولتمند خالُف | |
|---|---|
 دولتمند خالف در کنسرت «شب دوستی» تالار ایوان شمس ۲۰۲۲ | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام تولد | Давлатманд Холов |
| زاده | ۲۶ اکتبر ۱۹۵۰ |
| خاستگاه | داغستان، ناحیه شوراآباد، جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان، اتحاد جماهیر شوروی |
| درگذشته | ۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۴ (۷۳ سال) دوشنبه، تاجیکستان |
| ژانر | موسیقی تاجیکستان، موسیقی فلک، شش‌مقام |
| پیشه | موسیقی‌دان، نوازنده و خواننده |
| ساز(ها) | رباب، تار |
دولتمند خالُف (تاجیکی: Давлатманд Холов/انگلیسی: Davlatmand Kholov؛ ۲۶ اکتبر ۱۹۵۰ – ۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۴) یا دولتمند خال‌زاده موسیقی‌دان، نوازنده و خوانندهٔ تاجیک بود. او استاد موسیقی محلی جنوب تاجیکستان بود که فلک نام دارد.[۱]
زندگی‌نامه[ویرایش]
دولتمند خالف در سال ۱۹۵۰ در روستای داغستان ناحیه شوراآباد تاجیکستان شوروی در خانواده‌ای کشاورز و اهل فرهنگ زاده شد.
پدر و برادر دولتمند، نخستین آموزگاران موسیقی او بودند.[۲] نخستین کنسرت دولتمند خال‌اُف در سال ۱۹۶۳ در سن ۱۳ سالگی از تلویزیون سراسری شوروی پیشین پخش شد.[نیازمند منبع] او شش‌مقام را در کنسرواتوار موسیقی دوشنبه آموخت و برای نواختن دوتار، قیچک و سه‌تار که از سازهای مشهور این منطقه هستند مشهور است.[۳]
آهنگ‌ها و آوازهای او حالت صوفیانه دارند و بعضاً بر اساس اشعار مولوی تنظیم شده‌اند.[۴][۵] چند آلبوم از گزیده کارهای او در ایران منتشر شده‌اند.
موسیقی تاجیکستان شامل ۶ مقام و فلک‌سرایی است. دولتمند بزرگ‌ترین فلک‌سرای تاجیکستان بود که علم موسیقی را نیز در مدرسهٔ موسیقی و دانشگاه هنر تاجیکستان آموخت. به همین دلیل با موسیقی جهان آشنایی داشت. او به واسطهٔ همین آشنایی گاه دست به نوآوری‌هایی در اجراهای خود می‌زد و با این کار سعی می‌کرد توانایی‌های موسیقی تاجیکستان را نشان دهد.
دولتمند خالف از شعرهای مولوی در کارهای خود استفاده می‌کرد. در سال ۲۰۰۵ ژاک شیراک نشان طلایی فرانسه را به‌دلیل استفاده از شعرهای مولوی به دولتمند اهدا کرد.[۲]
دولتمند همان‌گونه که به موسیقی اصیل تاجکستان و اشعار مولانا پایبند بود، از شعرهای شاعران معاصر نیز استفاده می‌کرد و حتی با ارکسترهای سمفونیک و گروه کر نیز کنسرت می‌گذاشت. دولتمند رهبر گروه فلک تاجیکستان بود و از سوی دولت حمایت می‌شد.
ترانهٔ قطعه دور مشو دور مشو از دولتمند خلف برگرفته از اشعار صائب تبریزی و مولانا است.[نیازمند منبع]
دولتمند در آغاز دههٔ ۱۳۹۰ خورشیدی، ترانهٔ پناه را در مدح علی بن موسی الرضا امام هشتم شیعیان خواند که در ایران مورد توجه قرار گرفت. شعر پناه سرودهٔ شاعر معاصر ایرانی محمود حبیبی کسبی بود و آهنگسازی این اثر را طویجان آتابای نیازی به عهده داشت.[۶][۷]
دولتمند خالُف در ۱۸ فوریه ۲۰۲۴ درگذشت.[۸][۵]
منابع[ویرایش]
- ↑ «همنوایی شهرام ناظری و دولتمند خالف با 'زبان عشق' در لندن». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۹.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ فرج بال‌افکن (۳۰ بهمن ۱۴۰۲). «واکنش‌ها به درگذشت «استاد دولتمند»؛ «بدرود ای خنیاگر چرخ و فلک پارسی»». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ Music and the play of power in the Middle East, North Africa and Central Asia - Laudan Nooshin (2009)
- ↑ https://www.allmusic.com/album/r327855
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «دولتمند خال، آوازخوان و نوازنده سرشناس تاجیکستان درگذشت». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۲-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۹.
- ↑ «آپارات - سرویس اشتراک ویدیو». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۹.
- ↑ «موسیقی می‌تواند بابی برای شناخت فرهنگ و هنر باشد». ایسنا. ۲۰۲۳-۰۵-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۹.
- ↑ "Скончался Давлатманд Холов". Радио Озоди (به روسی). 2024-02-19. Retrieved 2024-02-19.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- BBC Persian بایگانی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۳ توسط Archive.today (به خط سیریلیک)
- Davlatmand in Cultural Center DOM (Moscow) October 2003
| عمومی | |
|---|---|
| سایر | |
