رویداد خرم‌دره

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


رویداد خرم‌دره
بخشی ازاختلافات محمدرضا پهلوی و علیرضا پهلوی
تاریخ اردیبهشت ۱۳۵۴
مکان غاری واقع در ارتفاعات شهر خرم‌دره و آریاشهر تهران
نتیجه کشته شدن بهمن حجت کاشانی و کاترین عدل، بازداشت علی پاتریک پهلوی
دستاویز کشته شدن علیرضا پهلوی در سانحه هوایی
طرفهای درگیر
ساواک
ژاندارمری قزوین
پلیس پهلوی
علی پاتریک پهلوی
بهمن حجت کاشانی (برادرزاده سپهبد علی حجت کاشانی)
کشاورزان و روستاییان اطراف خرم‌دره
فرماندهان
محمدرضا پهلوی
نعمت‌الله نصیری
علی پاتریک پهلوی
بهمن حجت کاشانی (برادرزاده سپهبد علی حجت کاشانی)
کاترین عدل (دختر یحیی عدل)
توان
اسلحه‌های انفرادی، نارنجک و هلیکوپتر اسلحه‌های انفرادی
تلفات
کشته شدن فرمانده ژاندارمری قزوین کشته شدن کاترین عدل و همسر وی بهمن حجت کاشانی همراه گروهی از کشاورزان و روستاییان

رویداد خرم‌دره یا مبارزه علی پاتریک پهلوی با حکومت محمدرضا پهلوی[۱] یکی از مجموعه درگیری‌ها و برخوردهای مسلحانه‌ایی بود که در اردیبهشت سال ۱۳۵۴ خورشیدی روی داد.[۲]

ریشه این درگیری مسلحانه کشته شدن علیرضا پهلوی برادر محمدرضا پهلوی در یک سانحه هوایی بود اما برخی منابع علاوه بر آن، اختلافات فکری و مذهبی مجموعه کاترین عدل، بهمن حجت کاشانی و علی پاتریک پهلوی با نظام شاهنشاهی را، ریشه و دلیل این درگیری عنوان می‌کنند. این درگیری نهایتاً با کشته شدن بهمن حجت و کاترین عدل و بازداشت برادرزاده محمدرضا پهلوی به دست ساواک پایان می‌پذیرد.

پیش زمینه[ویرایش]

علیرضا پهلوی در ۶ آبان ۱۳۳۳ درست در زمانی که شایعه ولیعهدی او (به دلیل بچه دار نشدن شاه و ثریا اسفندیاری) بر سر زبان‌ها بود، در یک سانحهٔ هوایی کشته شد. پس از مرگ وی، پسرش علی پاتریک پهلوی را به ایران آوردند و تحت سرپرستی دربار قرار دادند. علی پاتریک پهلوی عمویش محمدرضا پهلوی را بانی مرگ پدرش می‌دانست.[۳][۴]

استقرار در خرم‌دره[ویرایش]

کاترین عدل دختر یحیی عدل و بهمن حجت کاشانی برادرزاده سپهبد علی حجت کاشانی (رئیس تربیت بدنی رژیم پهلوی) به منظور دوری از خاندان پهلوی و دربار و با توجه به اختلافات متعددی که با خاندان پهلوی داشتند، در حوالی خرم‌دره مزرعه‌ای را آباد کرده و به کار کشاورزی می‌پردازند و کم‌کم مجالسی برای آموزش و آگاه کردن روستاییان تشکیل می‌دهند. ساواک از این رفت‌وآمدها مطلع شده و به آنها هشدار و دستور به بازگشت می‌دهد. اما با مقاومت آنان رو به رو می‌شود.[۲][۵]

غار خرم‌دره[ویرایش]

پس از هشدار ساواک کاترین عدل و بهمن حجت کاشانی به غاری در نزدیکی مزرعه می‌روند. در آخر نیروهای امنیتی پهلوی به غار یورش برده و با درگیری مسلحانه که بین طرفین روی می‌دهد، کاترین عدل و بهمن حجت کاشانی کشته می‌شوند.[۲]

سرانجام[ویرایش]

به دنبال کشته شدن بهمن حجت کاشانی و کاترین عدل، عده زیادی از جمله علی پاتریک پهلوی فرزند علیرضا پهلوی دستگیر شده و عده‌ای از مقامات بالا و نزدیک به دربار مورد سوء ظن قرار گرفتند. دربارهٔ کشته شدن بهمن حجت کاشانی و کاترین عدل روزنامه‌های تهران ده‌ها خبر از تفضیلات ضد و نقیض منتشر کرده‌اند.[۶] پس از آن علی پاتریک پهلوی به زندان افتاد اما بعداً با پا در میانی مادر بزرگش تاج‌الملوک آیرملو آزاد و به کلاله تبعید شد. او پنج سال پس از انقلاب ابتدا به سوئیس و سپس به فرانسه رفت و هم اکنون نیز در فرانسه زندگی می کند.[۲][۳]

منابع[ویرایش]

  1. «بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۲.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ویکی‌پدیای فارسی نوشتار علی پاتریک پهلوی
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ویکی‌پدیای فارسی نوشتار علیرضا پهلوی (یکم)
  4. «مطالعات و پژوهشهای سیاسی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  5. علی (پاتریک) پهلوی؛ شگفتی خاندان پهلوی
  6. بازتاب خیزش و خروش شهید حجت کاشانی[پیوند مرده]