درگاه:مزدیسنا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درگاه مزدیسنا

آتش، نماد دین مزدیسنا.
آتش، نماد دین مزدیسنا.
مَزدَیَسنا یا دین زرتشتی نامِ دینِ پیامبرِ ایرانی، اشوزرتشت اسپنتمان است. مزدَیَسنا صفت است و بمعنای پرستندهٔ اهورامزدا است. مزدا هم همان خدای یگانه‌است. مزدَیَسنا ضدِ دیویَسنا است. دیویَسنا هم بمعنی پرستندهٔ دیو یا دَئِوَ می‌باشد و ضدِ آن واژهٔ وی-دَئِوَ یا ضدِ دیو است. مزدَیَسنا پیرامونِ 1678 (پیش از میلاد) تا ۱۰۰۰ (پیش از میلاد) از سوی پیامبر ایرانی، زرتشت اسپنتمان، پایه‌گذاری شد.

زرتشت به ویرایش و بازبینی کیش آئین کهن آریاییان پرداخت و بتدریج برای خود پیروانی یافت که پس از وی به مزدیسنان یا زرتشتیان شُهره شدند. در ادبیاتِ مزدیسنا نیز مزدیسن با گویشِ پهلوی، معادلِ دین آورده به زرتشت، راستی پرست و با صفتِ زرتشتی آمده‌است. همچنین به زرتشتیان بهدین نیز می‌گویند.

عناصرِ مزدَیَسنا یکتاپرستانه‌اند و از یکتاپرستی سرچشمه می‌گیرند. البته در برخی منابع از ایشان به نامِ دوگانه‌پرست هم یاد شده که بیشتر در اثر اشتباهی است که در شناختِ درستِ مزدیسنا و بر اساسِ برداشت‌هایی از دو کتابِ دینکرد و بندهشن انجام شده و مزدیسنان با زروانیان به اشتباه یکی پنداشته شده‌اند زیرا اعتقاد به دوگانگیِ آفرینشی در میان زروانیان نیرومند است نه مزدیسنان.

کتاب مقدس زرتشتیان اوستا است. از بخش‌های گوناگون اوستا بخشی به نام گاهان (سرودها) سخنانِ شخص زرتشت بوده‌است.

بیشتر...

نوشتار برگزیده

کعبه زرتشت نام بنای سنگی چهارگوش و پله‌داری در محوطهٔ نقش رستم در کنار روستای زنگی‌آباد شهرستان مرودشت فارس در ایران است. محوطهٔ نقش رستم علاوه بر بنای مذکور، یادمان‌هایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را نیز در خود جای داده‌است.

این بنا امروزه بخشی از محوطهٔ نقش رستم است و در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران قرار دارد که از طریق جادهٔ شیراز به اصفهان قابل دسترسی است و دسترسی محلی آن از طریق جادهٔ قدیمی حاجی‌آباد-زنگی‌آباد و جادهٔ تخت جمشید-نقش رستم امکان‌پذیر است.

زندگی‌نامه برگزیده

اردشیر یکم ساسانی (سال‌های شاهنشاهی: ۲۲۳–۲۴۰ میلادی)، شناخته‌شده به اردشیر بابکان (به پارسی میانه: )، بنیانگذار سلسلهٔ ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ میلادی) بود. وی پس از شکست واپسین شاهنشاه اشکانی، اردوان پنجم در سال ۲۲۴ میلادی در دشت هرمزدگان، دودمان اشکانی را برانداخت و سلسلهٔ ساسانی را بنیان گذاشت. اردشیر از آن پس خود را «شاهنشاه» نامید و تسخیر سرزمینی که «ایران» می‌خواندش را آغازید.

پیرامون تبار و نیای اردشیر، گزارش‌های تاریخیِ متفاوتی وجود می‌دارد. براساس گزارش طبری، اردشیر پسر بابک پسر ساسان بوده‌است. روایت دیگری که در کارنامهٔ اردشیر بابکان می‌باشد، و شاهنامهٔ فردوسی نیز همان را بیان داشته، چنین آورده که اردشیر، زادهٔ ازدواج ساسان —فردی از نوادگان دارا— با دختر بابک، حاکمی محلی در ایالت پارس بوده‌است.

آتشکده‌ها

آتشکدهٔ آذَر بُرزین‌مِهر (نام محلی: چهارطاقی دیو یا خانه دیو) سومین آتشکده از سه آتشکدهٔ اساطیری-تاریخی مهم آیین زردشت است که در کنار آذر گشنسپ (آتش شاهان و رزمیان) و آذر فرنبغ (آتش روحانیان)، در مقام آتش «کشت‌ورزان» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ادامه...

مفاهیم

نوشتارهای برگزیده

نگارهٔ برگزیده

نگاره‌ای تخیلی از زرتشت.

گفتار برگزیده

پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک
«شعار زرتشت» فریدون جنیدی درباره ی پندار نیک در کتاب نامه‌ی پهلوانی می نویسد : اصطلاح « پندار نیک » نا وارد است. زیرا که پندار ، فعلی است که از « پت این داشتن » تشکیل شده ، یعنی « چنین گمان کردن » . و چون پندار حقیقت مطلق نیست بعدها در عرفان ایرانی معنی گمان خلاف حقیقت را گرفت :

مردان خدا پرده ی پندار دریدند یعنی همه جا غیر خدا دوست ندیدند ( فروغی بسطامی )

نبیند مدعی ، جز خویشتن را که دارد پرده پندار در پیش ( سعدی )

و این شعر عطار نیشابوری جای آن دارد که امشب نیم مست پای کوبان ، ساغر دردی بدست سر به بازار قلندر در نهم پس به یک ساعت ببازم هرچه هست تا کی از تزویر باشم رهنمای تا کی از پندار باشم خود پرست پرده ی پندار می باید درید توبه تزویر می باید شکست

در زبان خراسان هنوز « پِندَری » به معنی چنین گمان می کنی ، می آید و قصیده ی معروف دوازده برج ملک الشعرا بهار همین معنی را می رساند .

اِمشو دِرِ بهشتِ خدا ، وایه پِندَری ماهَر عَرُس مِننْ ، شوِ آرایه پِندَری

( امشب پنداری که در بهشت خدا باز است . ماه را عروس میکنند ، و پنداری که شب آرایش است )

بنا بهمه ی این گفتارها ، بکار بردن « پندار نیک » غلطی است که می باید تکرار نشود ، بهترین ترجمه ی این سه پند زردشت چنین است :

« منش نیک ، گویش نیک ، کنش نیک »

احکام

در ارج‌گذاری به روان جاویدان در دین زرتشتی باور بر این است که روان در گذشته سه روز زیر راهنمایی سروش در این جهان می‌ماند. از این‌رو نمازهای ویژه در سه شب برای آسایش روان و خشنودی سروش خوانده می‌شود. باور این است که روان درگذشتگان سالی پنج روز پیش از نوروز و سپس در روز فروردین ماه از بازماندگان خود در این جهان دیدن می‌کنند و از این رو در آن‌روزها بازماندگان نیز در آیین ویژه شرکت می‌کنند.

آیا می‌دانید

  • زرتشت از نخستین اندیشمندان بشری بود که برای نخستین‌بار به خیر و شر انسان‌ها پی‌برد و گفت کسانی که شر هستند، دشمن بشریت و اهورامزدا (خدای یگانه) هستند.
  • زرتشت در کتاب صد نوشتهٔ مایکل اچ هارت، سومین انسان ایرانی تأثیرگذار و مهم در تاریخ بشریت پس از مانی و کوروش بزرگ بوده‌است.
  • کتاب اوستا که مجموعه‌ای از سروده‌های ایرانیان و به ویژه زرتشت است، پس از هزاران سال از آب و آتش و باد و سیل و زمین‌لرزه عبورکرده و بخش‌هایی از آن هم‌اکنون موجود است.

موضوعات

رده‌ها

حافظهٔ نهان سرور را پاکسازی کنید