درگاه:جنگ/مقاله برگزیده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
edit 

مقاله برگزیده ۱

درگاه:جنگ/مقاله برگزیده/۱

نبرد اسرائیل و حماس در غزه بخشی از نزاع عرب‌ها و اسرائیل است که از ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۸ تا ۱۷ ژانویه سال ۲۰۰۹ به طول انجامید. در اسرائیل با نام عملیاتی عملیات سرب گداخته (به عبری: מבצע עופרת יצוקה)، و در میان اعراب با نام کشتار غزه (به عربی: (به عربی: مجزرة غزة)) یاد می‌شود. از آن‌جا که اولین روز نبرد با بیشترین شمار کشته و زخمی فلسطینی در یک روز از سال ۱۹۴۸ تاکنون پایان یافت، این روز در میان بخشی از عرب‌ها به روز کشتار شنبه سیاه معروف شد.

نبرد اسرائیل و حماس در غزه اندکی پس از خاتمه توافقنامه شش ماهه‌ای که بین اسرائیل و حماس و ۱۲ گروه شبه نظامی به امضا رسیده بود، شروع شد. بر اساس آن توافقنامه حماس و اسرائیل متعهد شده بودند تا از دست‌زدن به عملیات مسلحانه علیه خاک یکدیگر خودداری کنند. در طول این شش ماه، اسرائیل حماس را به نقض قرارداد بدلیل پرتاب راکت به سمت خاک خود متهم کرده و حماس اسرائیل را به نقض قرارداد بدلیل ادامه محاصره اقتصادی و سوختی غزه متهم کرد.

اسراییل این حملات را در تاریخ ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸ میلادی و در ساعت ۱۱:۳۰ به وقت محلی آغاز کرد و در شبانگاه تاریخ ۱۷ ژانویه ۲۰۰۹ میلادی و پس از سه هفته عملیات نظامی همه جانبه علیه حماس در نوار غزه، «آتش‌بس یکجانبه» اعلام کرد. اسرائیل بعد از اعلام آتش‌بس از بازگشایی گذرگاههای نوار غزه امتناع ورزیده و در نتیجه بازسازی ویرانه‌های این منطقه عملی نشده‌است. اسرائیل دلیل این کار را جلوگیری از ورود سلاحهای بیشتر به این منطقه عنوان کرده. بعد از اعلام آتش‌بس، هر از چندگاهی درگیریهای پراکنده‌ای میان طرفین گزارش شده است.

بگفته ارتش اسرائیل، تعداد کشته شدگان اسرائیلی تا روز نوزدهم جنگ شامل ۳ غیرنظامی و ۱۰ نظامی بود. در مورد تعداد کشته شدگان فلسطینی اختلاف نظر وجود دارد و بدلیل اجازه ندادن اسرائیل جهت ورود خبرنگاران بین‌المللی به غزه، امکان تایید آمار تلفات و زخمی‌ها به طور مستقل وجود ندارد. بر اساس برآوردهای مرکز حقوق بشر فلسطین و وزارت بهداشت فلسطین، آمار کشته‌شدگان فلسطینی بین ۱۳۱۴ و ۱۴۳۴ متغیّر است.جنگ غزه به زیرساخت‌های صنعتی، اقتصادی و بهداشتی نوار غزه خسارات متعددی وارد آورد.

در طول جنگ شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در قطعنامه‌ای اسرائیل را متهم به «نقض فاحش حقوق بشر» کرد و در عین حال خواستار پایان یافتن حملات موشکی علیه شهروندان اسرائیل شد. گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد که توسط ریچارد گلدستون تهیه شده بود، اسرائیل و حماس را متهم به ارتکاب جرایم جنگی کرد. از جمله استفاده از فسفر سفید برای حمله به ساختمان‌های آژانس امدادرسانی به آوارگان، هدف قرار دادن بیمارستان القدس و حمله به بیمارستان الوفا. اقدام حماس نیز در پرتاب راکت به اسرائیل به عنوان جنایت ضد بشری شمرده شد.
ادامه...

edit 

مقاله برگزیده ۲

درگاه:جنگ/مقاله برگزیده/۲

غزوه بدر یا بدر الکبری نخستین نبرد بزرگ دوران محمد میان مسلمانان و اهل مکه بود که در هفدهم رمضان سال دوم پس از هجرت در شهر بدر روی داد. پس از هجرت مسلمانان به مدینه بقای اقتصادی ایشان به حمله به کاروان‌های مکه وابسته بود. وقتی خبر حرکت کاروان ثروتمند صخر بن حرب‎ از مکه، به محمد رسید، قریب به سیصد تن از مسلمانان برای حمله به آن آماده شدند و در این میان، سپاه هزارنفری مکه برای مقابله با آنان وارد عمل شد و با وجود برتری در شمار نفرات، پیروزی کامل از آنِ مسلمانان شد و بسیاری از مکیان کشته و اسیر شدند. پیروزی مسلمانان در این نبرد نفوذ مکه را تا حد زیادی کاهش داد و جایگاه سیاسی مسلمانان را در مدینه مستحکم کرد. در قرآن از این پیروزی به عنوان رویدادی الهی یاد شده‌است.


ادامه...

edit 

مقاله برگزیده ۳

درگاه:جنگ/مقاله برگزیده/۳

حمله مغول به ایران به سه لشکرکشی مغول به ایران اشاره دارد. این لشکرکشی‌ها به تشکیل حکومت ایلخانان مغول در ایران منجر شد. چنگیز خان پس از غلبه بر چین و قسمتی از آسیای میانه با خوارزمشاهیان همسایه شد. خواست چنگیز خان بازکردن راه تجارتی بین ایران و چین بود و در ابتدای امر نسبت به سلطان محمد خوارزمشاه ادب و احترام را رعایت نمود ولی این پادشاه که خیال تسخیر چین را داشت با تدابیر خصمانهٔ خود موجب تحریک غضب خان مغول را فراهم کرده و هجوم او را به ممالک اسلامی باعث گردید. حملهٔ مغول در پی واقعهٔ قتل ۴۵۰ بازرگان مسلمان مغولی در شهر اترار آغاز شد. شروع نخستین لشکرکشی در سپتامبر سال ۱۲۱۹ میلادی (پائیز ۶۱۶ ه ق) و به فرماندهی چنگیز خان بود. سلطان محمد خوارزمشاه در همان سال با سپاهی به مبارزه با مغول برآمد ولی از جوجی پسر چنگیز شکست خورد و از آن پس تصمیم گرفت که از مواجهه با لشکر مغول خودداری کند. چنگیز جهت دستگیری سلطان محمد دو نفر از بزرگان لشکر خود را به تعقیب او فرستاد. سال بعد سلطان محمد در بستر مرگ، جلال‌الدین خوارزمشاه را به جانشینی خویش برگزید و جلال‌الدین بیش از ۱۰ سال بعد از مرگ پدر در برابر سپاهیان مغول ایستادگی نمود. دومین لشکرکشی در سال ۶۲۶ ه ق به امر اوگتای قاآن و به فرماندهی جرماغون نویان بود. این لشکرکشی به قصد پایان دادن به مقاومت جلال‌الدین خوارزمشاه و تسخیر مناطقی که باقی‌مانده بود، انجام شد. در پایان این دو حمله مغولان به سلطنت خوارزمشاهیان بر ایران پایان دادند و بسیاری از شهرهای خوارزمشاهی مانند سمرقند، مرو، بامیان، هرات، توس، نیشابور و پایتخت این سلسله گرگانج بکلی ویران شده و مردم آن قتل‌عام شدند. خط سیر تخریب و ویرانی فقط منحصر به شمال و شمال شرقی ایران نبود، در مرکز و غرب ایران نیز شهرهای ری، قم، قزوین، همدان، مراغه و اردبیل به کلی ویران شدند.

سومین لشکرکشی در سال ۱۲۵۴ میلادی (۶۵۴ ه ق) چهل سال پس از شکست و فرار سلطان محمد خوارزمشاه، با هجوم هولاکوخان به ایران آغاز شد. هلاکوخان در این لشکرکشی تسخیر قلعه‌های اسماعیلیه را اولین هدف خود می‌شناخت. رکن‌الدین خورشاه آخرین خداوند الموت در تسخیر این قلعه‌ها به هلاکو کمک‌هایی نیز کرد اما سرانجام در دنبال تسخیر این قلعه‌ها، خود او نیز به هلاکت رسید بدین ترتیب دولت خداوندان الموت به پایان رسید. پس از این پیروزی بود که حاکمان مغول کوشیدند تا به جای ویرانی و قتل‌عام مردم بر آنان حکومت کنند. دفاع مردم در حملهٔ نخست مغولان در شهرهای اترار و خجند و هرات همچنین مقاومت اهالی خوارزم، نیشابور، هرات، طالقانِ خراسان و سمنان نشان از آن دارد که در حملهٔ نخست شهرهای مختلف در مقابل حملهٔ مغول به شدت مقاومت کردند اما نفاق سران کشوری و لشکری با یکدیگر و نداشتن یک فرماندهٔ مدبر و فرار خوارزمشاه و بی‌انضباطی کار نگذاشت که این همه مدافعات به نتیجه‌ای قطعی منتج شود.

حمله مغول بیش از خسارت‌های اقتصادی، صدمات فرهنگی و روحی برجای‌گذاشت. در این حمله مراکز علمی و فرهنگی از جمله کتابخانه‌های بسیاری سوزانده و ویران شد. شهرهای بزرگ بسیاری از بین رفت و به دنبال آن مراکز رشد و پرورش فکری به حداقل رسید. کاهش جمعیت و به اسارت گرفتن و فرستادن صنعتگران ایرانی به مغولستان باعث رکود اقتصادی در ایران گردید و تخریب قنات‌ها و آبراهه‌هایی که در طول قرن‌ها ساخته‌شده‌بودند، سبب رکود کشاورزی شد. پس از حملهٔ مغول شماری از دانشمندان که در این حمله جان سالم بدر برده بودند، به مناطق امن مانده از این حمله مانند آسیای صغیر و هند مهاجرت کردند. همچنین از اثرات دیگر آن رونق تجارت بین ایران، چین و کشورهای غرب ایران بر اثر ایجاد دولت واحد مغول و امنیت راه‌ها بود.


ادامه...

edit 

مقاله برگزیده ۴

درگاه:جنگ/مقاله برگزیده/۴

خدمت وظیفه عمومی (که به آن سربازی (اجباری)، اجباری، فراخوان خدمت، خدمت ملی یا به طور عام خدمت گفته می‌شود) اصطلاحی عام برای اشاره به دورهٔ نظامی یا کار اجباری است که توسط نظام حاکم برای شهروندان برقرار می‌شود. این اصطلاح بیشتر در ادبیات سیاسی دولت‌هایی استفاده می‌شود که خواستار به کارگیری شهروندان در نیروهای مسلح هستند. این دوره را با نام‌های مختلفی می‌شناسند؛ برای نمونه آخرین برنامه خدمت وظیفهٔ عمومی که در ایالات متحده انجام شد، با اصطلاح «فراخوان» شهرت یافت. بسیاری از کشورها، نیروهای وظیفه را به کار نمی‌گیرند و به جای آن‌ها از ارتش حرفه‌ای یا داوطلب استفاده می‌کنند. با این حال بسیاری از این کشورها احتمال استفاده از نیروهای وظیفه را به طور کلی نفی نکرده و آن را موکول به شرایط جنگی یا بحرانی می‌کنند.

اصطلاح خدمت وطیفه در نیروهای مسلح دنیا به دو منظور استفاده می‌شود:

  • خدمت وظیفه‌ای که معمولاً برای مردان ۱۷ تا ۱۸ ساله به مدتی که غالباً ۲ تا ۳ سال است اجرا می‌شود. این دوره در بریتانیا و سنگاپور به «خدمت ملی» مشهور بود. در زلاند نو در ابتدا به آن آموزش نظامی اجباری و بعدها خدمت ملی گفته شد. در سوئد نیز به آن دوره وظیفه پاسداری یا خدمت اولیه گفته می‌شود.
  • خدمت وظیفه‌ای که به مدتی نامعلوم و برای محدوده سنی وسیع‌تری از مردان (مثلاً بین ۱۸ تا ۵۵ سال) در جریان بسیجی گسترده برای جنگ که شامل سرزمین‌های میهنی هم می‌شود انجام می‌گیرد. (در بریتانیا به آن «فراخوان» گفته می‌شد).


ادامه...

edit 

مقاله برگزیده ۵

درگاه:جنگ/مقاله برگزیده/۵

در طول جنگ جهانی اول و پیامدهای آن (۱۹۲۳-۱۹۱۴) که منجر به فروپاشی امپراتوری عثمانی گردید، دولت‌مردان عثمانی دست به کشتار همه‌جانبهٔ جمعیت یونانی باقی‌مانده در امپراتوری عثمانی (که در آن زمان بیشتر در شمال آناتولی ساکن بودند) زدند. این عملیات شامل کشتار مردم عادی و تبعیدهای اجباری زنان و بچه‌ها نیز بود که در خلال این تبعیدها به دلیل نبود آذوقه و دشواری راه جان می‌باختند. بنابر منابع متعدد صدها هزار یونانی مستقر در عثمانی در خلال این نسل‌کشی جان باختند و تنها شمار کمی از نجات‌یافتگان (به‌ویژه آن‌هایی که در مناطق شرقی آناتولی مستقر بودند) به کشورهای همسایه به ویژه روسیه پناهنده شدند. با این حال پس از پایان جنگ‌های یونان و ترکیه (۱۹۲۲-۱۹۱۹) بیشتر بازماندگان نسل‌کشی در خلال قراردادهای میان دو کشور در سال ۱۹۲۳ از زمین‌های خود رانده شده و به یونان فرستاده شدند.

دولت کنونی ترکیه به عنوان وارث امپراتوری عثمانی، مدعی است که دلیل انجام این اعمال از سوی دولت عثمانی چیزی جز دفاع از خود نبوده‌است. دولت‌مردان ترکیه همچنین ادعا می‌کنند «از آن‌جایی که دولت عثمانی احساس کرده بود یونانی‌ها با کشورهای دشمن آن‌ها، از جمله روسیه همکاری می‌کنند با این کشتارها به دفاع از خود برخاسته‌است. بدین خاطر این کار نباید نسل‌کشی خوانده شود.» این در حالیست که کشورهای عضو متفقین در جنگ جهانی اول دیدگاه متفاوتی دارند. از دید آن‌ها کشتار و قتل‌عام یونانیان مستقر در عثمانی توسط دولت این کشور باید به عنوان جنایت علیه بشریت قلمداد شود.


ادامه...

edit 

مقاله برگزیده ۶

edit 

مقاله برگزیده ۷

edit 

مقاله برگزیده ۸

edit 

مقاله برگزیده ۹

edit 

مقاله برگزیده ۱۰

edit 

مقاله برگزیده ۱۱

edit 

مقاله برگزیده ۱۲

edit 

مقاله برگزیده ۱۳

edit 

مقاله برگزیده ۱۴

edit 

مقاله برگزیده ۱۵

edit 

مقاله برگزیده ۱۶

edit 

مقاله برگزیده ۱۷

edit 

مقاله برگزیده ۱۸

edit 

مقاله برگزیده ۱۹

edit 

مقاله برگزیده ۲۰

edit 

مقاله برگزیده ۲۱

edit 

مقاله برگزیده ۲۲

edit 

مقاله برگزیده ۲۳

edit 

مقاله برگزیده ۲۴

edit 

مقاله برگزیده ۲۵

edit 

مقاله برگزیده ۲۶

edit 

مقاله برگزیده ۲۷

edit 

مقاله برگزیده ۲۸

edit 

مقاله برگزیده ۲۹

edit 

مقاله برگزیده ۳۰

edit 

مقاله برگزیده ۳۱

edit 

مقاله برگزیده ۳۲

edit 

مقاله برگزیده ۳۳

edit 

مقاله برگزیده ۳۴

edit 

مقاله برگزیده ۳۵

edit 

مقاله برگزیده ۳۶

edit 

مقاله برگزیده ۳۷

edit 

مقاله برگزیده ۳۸

edit 

مقاله برگزیده ۳۹

edit 

مقاله برگزیده ۴۰

edit 

مقاله برگزیده ۴۱

edit 

مقاله برگزیده ۴۲

edit 

مقاله برگزیده ۴۳

edit 

مقاله برگزیده ۴۴

edit 

مقاله برگزیده ۴۵

edit 

مقاله برگزیده ۴۶

edit 

مقاله برگزیده ۴۷

edit 

مقاله برگزیده ۴۸

edit 

مقاله برگزیده ۴۹

edit 

مقاله برگزیده ۵۰

edit 

مقاله برگزیده ۵۱

edit 

مقاله برگزیده ۵۲

edit 

مقاله برگزیده ۵۳

edit 

مقاله برگزیده ۵۴

edit 

مقاله برگزیده ۵۵

edit 

مقاله برگزیده ۵۶

edit 

مقاله برگزیده ۵۷

edit 

مقاله برگزیده ۵۸

edit 

مقاله برگزیده ۵۹

edit 

مقاله برگزیده ۶۰

edit 

مقاله برگزیده ۶۱

edit 

مقاله برگزیده ۶۲

edit 

مقاله برگزیده ۶۳

edit 

مقاله برگزیده ۶۴

edit 

مقاله برگزیده ۶۵

edit 

مقاله برگزیده ۶۶

edit 

مقاله برگزیده ۶۷

edit 

مقاله برگزیده ۶۸

edit 

مقاله برگزیده ۶۹

edit 

مقاله برگزیده ۷۰

edit 

مقاله برگزیده ۷۱

edit 

مقاله برگزیده ۷۲

edit 

مقاله برگزیده ۷۳

edit 

مقاله برگزیده ۷۴

edit 

مقاله برگزیده ۷۵

edit 

مقاله برگزیده ۷۶

edit 

مقاله برگزیده ۷۷

edit 

مقاله برگزیده ۷۸

edit 

مقاله برگزیده ۷۹

edit 

مقاله برگزیده ۸۰

edit 

مقاله برگزیده ۸۱

edit 

مقاله برگزیده ۸۲

edit 

مقاله برگزیده ۸۳

edit 

مقاله برگزیده ۸۴

edit 

مقاله برگزیده ۸۵

edit 

مقاله برگزیده ۸۶

edit 

مقاله برگزیده ۸۷

edit 

مقاله برگزیده ۸۸

edit 

مقاله برگزیده ۸۹

edit 

مقاله برگزیده ۹۰

edit 

مقاله برگزیده ۹۱

edit 

مقاله برگزیده ۹۲

edit 

مقاله برگزیده ۹۳

edit 

مقاله برگزیده ۹۴

edit 

مقاله برگزیده ۹۵

edit 

مقاله برگزیده ۹۶

edit 

مقاله برگزیده ۹۷

edit 

مقاله برگزیده ۹۸

edit 

مقاله برگزیده ۹۹