درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زندگی‌نامه برگزیده ۱

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱

گلبدین حکمتیار (متولد ۵ سرطان ۱۳۲۶ در قندوز) جنگ‌سالار، سیاستمدار و نخست‌وزیر سابق افغانستان است. وی یکی از رهبران اصلی مجاهدین افغانستان در جنگ با شوروی بود. پس از سقوط حکومت محمد نجیب الله وی طی توافقنامه پیشاور به سمت نخست‌وزیری رسید اما اختلافات میان رهبران منجر به جنگ‌های کابل در دهه ۱۹۹۰ شد. بسیاری از مخالفین حکمتیار وی را عامل کشتار بسیاری از مردم افغانستان و تخریب شهرهای مختلف افغانستان در دوره جنگ‌های داخلی می‌دانند.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۲

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۲

برهان‌الدین ربانی (۲۹ شهریور/سنبله ۱۳۱۹ در فیض‌آباد - ۲۹ شهریور ۱۳۹۰ در کابل) رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان، رئیس جمهور سابق این کشور از ولایت بدخشان بود. وی در یک حمله انتحاری در خانه‌اش در محله وزیر اکبرخان کابل کشته شد. ربانی در زمان مرگ رئیس شورای عالی صلح در افغانستان و مذاکره کننده ارشد دولت با گروه طالبان بود.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۳

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۳

احمدشاه مسعود ملقب به شیر دره پنجشیر شهریور (سنبله) ۱۳۳۲ در پنجشیر – ۱۸ شهریور (سنبله) ۱۳۸۰ در تخار)، از فرماندهان و مجاهدین افغانستان بود که سالها با ارتش شوروی سابق که افغانستان را اشغال کرده بود جنگید و پس از آن هم در درگیری‌های داخلی افغانستان نقش عمده‌ای داشت. وی روز ۱۸ شهریور ۱۳۸۰ (نهم سپتامبر ۲۰۰۱)، بر اثر انفجار انتحاری دو تروریست مظنون به ارتباط با شبکه القاعده که خود را خبرنگار معرفی کرده بودند، در خواجه بهاءالدین ولایت تخار افغانستان کشته شد.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۴

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۴

ابواسماعیل عبدالله بن ابی‌منصور محمد (زادهٔ ۲ شعبان ۳۹۶ ه‍. ق/ ۳۸۵ ه‍.ش / ۱۰۰۶ م. در شهر هرات افغانستان امروزی درگذشتهٔ ۲۲ ذی الحجه ۴۸۱ ه‍. ق/ ۴۶۷ ه‍.ش / ۱۰۸۸ م) در هرات معروف به «پیر هرات» و «پیر انصار» و «خواجه عبدالله انصاری» و «انصاری هروی»، دانشمند و عارف صوفی مسلک ایران بود. او به عنوان یکی از نوابغ ادبی و چهره‌های شاخص ایرانی و خراسان قدیم در قرن ۱۱ میلادی/ ۵ ه‍.ق شناخته می‌شود که به عنوان مفسر قرآن، محدث، اهل فن جدل و استاد اخلاق، دستی بر آتش داشته است. عمده شهرت وی بخاطر فن سخنوری، اشعار و متون نغز و بی مانندش، بخصوص در مدح و ثنای خداوند به زبان‌های عربی و فارسی بوده است.

وی از اعقاب ابوایوب انصاری است که صحابهٔ پیغمبر بود. مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود در هرات یکی از شهرهای غربی افغانستان متولد شد و از کودکی زبانی گویا و طبعی توانا داشت چنان‌که شعر فارسی و عربی را نیکو می‌سرود و در جوانی در علوم ادبی و دینی و حفظ اشعار عرب مشهور بود و مخصوصاً در حدیث قوی بود و آمالی بسیار داشت و در فقه روش امام حنبل را پیروی می‌کرد.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۵

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۵ مسعود نوابی (زادهٔ ۱۳۳۴ خورشیدی - ۱۹۵۴ میلادی در کابل، درگذشتهٔ ۱۳۸۹ خورشیدی - ۲۰۱۰ میلادی در اسلام آباد) شاعر، نویسنده و شخصیت فرهنگی افغانستان بود. او بنیانگذار کمیتهٔ تعلیم و تربیه برای مهاجرین افغان، کانون فرهنگی افغان، کانون فرهنگی غلام حبیب نوابی، لیسهٔ علامه سلجوقی، لیسهٔ غلام حبیب نوابی، مدیر ارشد پوهنتون افغان ابن سینا و لیسه آریانا مهاجر بوده‌است. او به خاطر کارکردهای فرهنگی‌اش در افغانستان و کشورهای دیگر آسیایی معروف است.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۶

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۶

شکریه بارکزی (زادهٔ ۱۹۷۲ (۵۱–۵۲ سال)) یک سیاست‌مدار اهل افغانستان است. وی عضو ولسی جرگه (مجلس نمایندگان) افغانستان از طرف مردم کابل است. وی پیش از این رئیس مؤسسهٔ زنان آسیا، عضو کمیسیون تدوین قانون اساسی، مؤسس انجمن زنان ژورنالیست افغان، نمایندهٔ مردم دردوره پانزدهم ولسی جرگه، مدیر مسئول هفته نامه آئینه زن، صاحب امتیاز روزنامهٔ ترقی و رئیس بنیاد شکریه بارکزی بوده است.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۷

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۷

عطا محمد نور زاده (۱۳۴۳ در مزار شریف) سیاستمدار و تاجیک تبار اهل افغانستان است. وی یکی از مهمترین فرماندهان مجاهدین افغانستان در دوران جنگ شوروی در افغانستان و جنگ داخلی بر ضد طالبان بود و از سال ۲۰۰۴ تاکنون والی ولایت بلخ است.

عطا محمد نور تاجیک تبار است. وی تعلیمات ابتدایی را در مکتب قاضی حمیدالدین و متوسطه را در در لیسه عالی باختر مزار شریف گذرانده و از ۱۹ سالگی به جمع مجاهدین افغان پیوست و از فرماندهان جمعیت اسلامی افغانستان (به رهبری برهان‌الدین ربانی) و شورای نظار (به رهبری احمدشاه مسعود) در شمال افغانستان شد. در زمان تاسیس جنبش ملی اسلامی افغانستان در سال ۱۳۷۱ به رهبری عبدالرشید دوستم از اعضای مؤسس این جریان بود و به عنوان اولین نایب رئیس این حزب انتخاب شد. اما یک سال بعد از جنبش جدا شده و در زمستان ۱۳۷۲ جنگ خونینی با نیروهای دوستم برای کنترل شهر مزار شریف داشت. دوستم در این نبرد پیروز شده و با نیروی ده هزار نفری خود مزار شریف و بخش مهمی از شمال افغانستان را از کنترل دولت اسلامی افغانستان (دولت ربانی) به در آورد.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۸

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۸ سید مصطفی کاظمی رئیس کمسیون اقتصاد ملی پارلمان افغانستان است.

او که فرزند سید گل است در سال ۱۳۴۲ در ولایت پروان ولسوالی سرخ پارسا، قریهٔ لولنج به دنیا آمد. وی ازدواج کرده و دارای ۶ فرزند بود. کاظمی تحصیلات خود را در ولایت کابل آغاز نمود و تا مقطع لیسانس ادامه داد. با آغاز جهاد پرشکوه مردم مسلمان افغانستان علیه حکومت دست نشانده ی شوروی و سربازان اشغالگر روسی، در سنگر مبارزه و جهاد قرار گرفت و با شجاعت و درایتی که در دوران جهاد از خود نشان داد به حیث یک فرماندهٔ برازنده و دلیر در پاسداران جهاد اسلامی افغانستان تبارز نمود.

ایشان تحصیلات ابتدایی و متوسط خود را در لولنج ولایت پروان به سر رسانیدند و تحصیلات عالی شان را دررشته علوم اجتماعی از کشور ایران بدست آوردند.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۹

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۹

خلیل احمد شهید زاده (زاده ۱۳۴۶ ولسوالی اوبه - ولایت هرات) سیاستمدار افغانستانی و نماینده مردم ولایت هرات در دوره شانزدهم مجلس نمایندگان است. وی در مجلس شانزدهم نمایندگان افغانستان عضو کمیسیون امور دینی و فرهنگی، معارف و تحصیلات عالی می‌باشد.

خلیل احمد شهید زاده زاده ۱۳۴۶ از ولسوالی اوبه ولایت هرات است. وی تحصیلات متوسطه خود را در لیسه/دبیرستان امیرالمؤمنین در ایران به پایان برد و مدتی نیز در مدارس دینی تحصیلات خود را ادامه داد.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۰

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۰

ملالی جویا (زاده ۲۶ ثور (اردیبهشت) ۱۳۵۷ ولایت فراه) جوانترین عضو پارلمان یا ولسی جرگه افغانستان است که تعلیق شده‌است. وی در دسامبر ۲۰۰۳ به عنوان نمایندهٔ ولایت فراه در لویه جرگه قانون اساسی انتخاب گردید و با سخنرانی دو دقیقه‌ای جنجال‌برانگیز نه تنها در افغانستان بلکه در سرتاسر جهان به شهرت رسید. ملالی جویا را معمولاً «شجاع‌ترین زن افغان» می‌خوانند و منابعی هم او را معادل انگ سان سو چی (رهبر جنبش دموکراسی در برما) برای افغانستان قرار داده‌است.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۱

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۱

آریانا سعید خواننده زن افغان، آهنگساز و ترانه‌سرایی است که در خارج از افغانستان در لندن زندگی می‌کند. ترانه‌های او در میان افغانان جا باز کرده‌است.

مادر آریانا دری زبان و پدرش پشتو زبان است، وی در کودکی افغانستان را ترک کرد. آریانا و خانواده‌اش بعد از مهاجرت به پاکستان به اروپا سفر کردند و بعد از سپری کردن چند سال در سوئیس، در شهر لندن سکونت کردند. علاقهٔ وی به موسیقی از همان کودکی شروع شد. آریانا در دوران تحصیل در سوئیس عضو گروه سرود بود. بعد از فارغ‌التحصیل شدن از رشتهٔ مدیریت تجارت، وی تصمیم گرفت که به عنوان یک هنرمند در عرصهٔ موسیقی فعالیت خود را آغاز کند.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۲

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۲

خالد حسینی زاده ۴ مارس سال ۱۹۶۵ در کابل نویسنده افغانستانی است. عمده شهرت وی بابت نگارش دو رمان بادبادک‌باز و هزار خورشید تابان است. نام آخرین رمان او، و کوهستان به طنین آمد؛ می‌باشد که به فارسی نیز ترجمه شده‌است. حسینی ساکن ایالات متحده است و آثار خود را به زبان انگلیسی می‌نویسد.

خالد حسینی از پدری تاجیک و مادری پشتون، در شهر کابل زاده شد. مادرش معلم فارسی و تاریخ در یک لیسه (دبیرستان) بزرگ دخترانه در کابل بود. در سال ۱۹۷۶، پدر خالد حسینی به عنوان دیپلمات وزارت خارجه افغانستان، به پاریس اعزام شد و او نیز به همراه خانواده، به پایتخت فرانسه رفت.

در سال ۱۹۸۰ و به دنبال کودتای کمونیستی در افغانستان، پدر خالد حسینی از سفارت افغانستان برکنار شد. در نتیجه خانواده حسینی از ایالات متحده تقاضای پناهندگی سیاسی کردند که به آن‌ها اعطا شد. خالد حسینی به همراه خانواده‌اش در سال ۱۹۸۰ به سن خوزه در ایالت کالیفرنیا مهاجرت کرد. او درخواست پذیرش از دانشگاه سانتاکلارا (Santa Clara) کرد و مدرک لیسانس خود در رشته زیست‌شناسی را از این دانشگاه کسب کرد و در سال ۱۹۹۳ از دانشگاه پزشکی شهر سن دیگو در رشته پزشکی فارغ‌التحصیل شد. خالد از سال ۱۹۹۶ به تحصیل در رشته پزشکی داخلی مشغول شد. وی در سال ۲۰۰۶ از سوی آژانس پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) به عنوان سفیر حسن نیت این سازمان در افغانستان شناخته شد و در سفری که به افغانستان داشت، بنیاد خالد حسینی را در سال ۲۰۰۷ برای کمک به افغان‌ها، بنیان نهاد. خالد حسینی ازدواج کرده و دارای دو فرزند (یک پسر و یک دختر با نام‌های حارث و فرح) است.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۳

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۳

ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی، معروف به ناصرخسرو (۳۹۴–۴۸۱ ه‍. ق) از شاعران بزرگ فارسی‌زبان، فیلسوف، حکیم و جهانگرد ایرانی و از مبلغان مذهب اسماعیلی بود. وی در قبادیان از توابع بلخ متولد شد و در یمگان از توابع بدخشان درگذشت. وی بر اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود از قبیل فلسفه و حساب و طب و موسیقی و نجوم و کلام تبحر داشت و در اشعار خویش به کرات از احاطه داشتن خود بر این علوم تأکید کرده‌است. ناصر خسرو به همراه حافظ و رودکی جزء سه شاعری است که کل قرآن را از برداشته‌است. وی در آثار خویش، از آیات قرآن برای اثبات عقاید خودش استفاده کرده‌است.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۴

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۴

غلامعلی آیین نویسنده،تکنولوژی دان و سیاستمدار برجسته افغان، زاده ۱۹۲۹ میلادی ریزه کوه ولایت کاپیسا افغانستان درگذشته ۲ حوت/اسفند ۱۳۹۳ است. از او تا اکنون هفت اثر علمی بویژه در زمینه تکنولوژی بچاپ رسیده که اکثر این اثار کتابهای درسی دانشکده ساینس / تکنولوژی و سایر دانشکده ها در افغانستان را تشکیل می دهند.یکی از کتابهای او تحت عنوان فن اداره مجلس یا دستور پارلمانی به عنوان برنده عالیترین جایزه مطبوعاتی سال ۱۹۷۷ میلادی بر گزیده شد. هم اکنون سه اثر دیگر در زمینه های سیاست و تکنولوژی از او آماده چاپ است، غلامعلی آیین بر علاوه این، یک سیاستمدار برجسته افغان است که قبلا رییس دانشکده تربیه معلم کابل، وزیر مشاور، والی ولایت بدخشان، والی کابل و والی ولایت هرات بوده است.آیین یکی از هوادارن نظام فدرال در افغانستان است. او هم اکنون یک بازنشسته ۸۱ ساله است و در ایالت کالیفورنیا در آمریکا زندگی می کند.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۵

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۵

روح‌الله نیکپا (زادهٔ ۱۵ ژوئن ۱۹۸۷ در وردک) تکواندوکار اهل افغانستان است. او در المپیک پکن (وزن ۵۸ ک.گ) و المپیک لندن (وزن ۶۸ ک.گ) موفق به کسب مدال برنز شد. نیکپا نخستین و تنها ورزشکار افغانستان است که توانسته‌است در المپیک مدال بگیرد.

نیکپا تکواندو را از سن ۱۰ سالگی در کابل آغاز کرد. در پی جنگ افغانستان، خانوادهٔ او به اردوگاه‌های پناهندگان افغان در ایران مهاجرت کردند. پس از آن او به عضویت تیم تکواندوی پناهندگان افغان در ایران درآمد. او در سال ۱۳۸۳ به کابل بازگشت و تمریناتش را برای آماده سازی مسابقات المپیک پی‌گرفت. روح‌الله نیکپا تکواندو کار انجمن بنیان گذاران تکواندو پومسه در افغانستان در مسابقات آزاد کره که در آن بیشتر از ۳۰ کشور شرکت داشتند، با شکست دادن ورزشکارانی از کویت، بلژیک و ژاپن مقام سوم را به دست آورد.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۶

درگاه:افغانستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱۶

دکتر غلام‌حیدر یقین از پژوهندگان تاریخ و ادبیات فارسی است. دکتر غلام‌حیدر (یقین) در سال ۱۳۳۲ خورشیدی در روستای سروستان ولایت هرات بدنیا آمد. تحصیلات ابتدائی را در مکتب ابتدائی سروستان و لیسه را در لیسه جامی هرات به پایان رساند. درسال ۱۳۵۴ خورشیدی از رشته زبان وادبیات دانشکده ادبیات دانشگاه کابل لیسانس گرفت. در سال ۱۳۶۷ خورشیدی ماستری را در رشته «تاریخ و فلسفه» گرفت. او مدت ۱۶ سال در موسسات عالی تربیه معلم هرات و انیستیتوت پیداگوژی کابل و مرکز تحقیقات علوم به صفت استاد زبان و ادبیات فارسی ایفای وظیفه نمود.
ادامه ...

زندگی‌نامه برگزیده ۱۷

زندگی‌نامه برگزیده ۱۸

زندگی‌نامه برگزیده ۱۹

زندگی‌نامه برگزیده ۲۰

زندگی‌نامه برگزیده ۲۱

زندگی‌نامه برگزیده ۲۲

زندگی‌نامه برگزیده ۲۳

زندگی‌نامه برگزیده ۲۴

زندگی‌نامه برگزیده ۲۵

زندگی‌نامه برگزیده ۲۶

زندگی‌نامه برگزیده ۲۷

زندگی‌نامه برگزیده ۲۸

زندگی‌نامه برگزیده ۲۹

زندگی‌نامه برگزیده ۳۰

زندگی‌نامه برگزیده ۳۱

زندگی‌نامه برگزیده ۳۲

زندگی‌نامه برگزیده ۳۳

زندگی‌نامه برگزیده ۳۴

زندگی‌نامه برگزیده ۳۵

زندگی‌نامه برگزیده ۳۶

زندگی‌نامه برگزیده ۳۷

زندگی‌نامه برگزیده ۳۸

زندگی‌نامه برگزیده ۳۹

زندگی‌نامه برگزیده ۴۰

زندگی‌نامه برگزیده ۴۱

زندگی‌نامه برگزیده ۴۲

زندگی‌نامه برگزیده ۴۳

زندگی‌نامه برگزیده ۴۴

زندگی‌نامه برگزیده ۴۵

زندگی‌نامه برگزیده ۴۶

زندگی‌نامه برگزیده ۴۷

زندگی‌نامه برگزیده ۴۸

زندگی‌نامه برگزیده ۴۹

زندگی‌نامه برگزیده ۵۰

زندگی‌نامه برگزیده ۵۱

زندگی‌نامه برگزیده ۵۲

زندگی‌نامه برگزیده ۵۳

زندگی‌نامه برگزیده ۵۴

زندگی‌نامه برگزیده ۵۵

زندگی‌نامه برگزیده ۵۶

زندگی‌نامه برگزیده ۵۷

زندگی‌نامه برگزیده ۵۸

زندگی‌نامه برگزیده ۵۹

زندگی‌نامه برگزیده ۶۰

زندگی‌نامه برگزیده ۶۱

زندگی‌نامه برگزیده ۶۲

زندگی‌نامه برگزیده ۶۳

زندگی‌نامه برگزیده ۶۴

زندگی‌نامه برگزیده ۶۵

زندگی‌نامه برگزیده ۶۶

زندگی‌نامه برگزیده ۶۷

زندگی‌نامه برگزیده ۶۸

زندگی‌نامه برگزیده ۶۹

زندگی‌نامه برگزیده ۷۰

زندگی‌نامه برگزیده ۷۱

زندگی‌نامه برگزیده ۷۲

زندگی‌نامه برگزیده ۷۳

زندگی‌نامه برگزیده ۷۴

زندگی‌نامه برگزیده ۷۵

زندگی‌نامه برگزیده ۷۶

زندگی‌نامه برگزیده ۷۷

زندگی‌نامه برگزیده ۷۸

زندگی‌نامه برگزیده ۷۹

زندگی‌نامه برگزیده ۸۰

زندگی‌نامه برگزیده ۸۱

زندگی‌نامه برگزیده ۸۲

زندگی‌نامه برگزیده ۸۳

زندگی‌نامه برگزیده ۸۴

زندگی‌نامه برگزیده ۸۵

زندگی‌نامه برگزیده ۸۶

زندگی‌نامه برگزیده ۸۷

زندگی‌نامه برگزیده ۸۸

زندگی‌نامه برگزیده ۸۹

زندگی‌نامه برگزیده ۹۰

زندگی‌نامه برگزیده ۹۱

زندگی‌نامه برگزیده ۹۲

زندگی‌نامه برگزیده ۹۳

زندگی‌نامه برگزیده ۹۴

زندگی‌نامه برگزیده ۹۵

زندگی‌نامه برگزیده ۹۶

زندگی‌نامه برگزیده ۹۷

زندگی‌نامه برگزیده ۹۸

زندگی‌نامه برگزیده ۹۹