جام ملت‌های اروپا

با لیگ ملت‌های اروپا اشتباه نشود.

این مقاله دربارهٔ جام ملت‌های اروپا است. برای زنان، جام ملت‌های اروپای زنان را ببینید.

جام ملت‌های اروپا

جام قهرمانی مسابقات
سال بنیان‌گذاری	۱۹۵۸ (۱۹۵۸-}})
منطقه	اروپا
شمار تیم‌های حاضر	۲۴ (نهایی) ۵۵ (مقدماتی)
قهرمان کنونی	ایتالیا (دومین قهرمانی)
موفق‌ترین تیم	آلمان (۳ قهرمانی و ۳ نایب قهرمانی)
جام ملت‌های اروپا ۲۰۲۴

جام ملت‌های اروپا، قهرمانی فوتبال اروپا یا یورو (به انگلیسی: UEFA European Championship) یک تورنمنت فوتبال است که یوفا آن را برگزار می‌کند. این جام به عنوان دومین تورنمنت پرطرفدار جهان پس از جام جهانی فوتبال شناخته می‌شود. قهرمان این جام، به عنوان قهرمان قاره اروپا در رشته فوتبال شناخته می‌شود و به‌طور خودکار به جام کنفدراسیون‌ها راه می‌یابد. این جام از سال ۱۹۵۸ تاکنون هر چهار سال یک بار برگزار شده‌است، به جز سال ۲۰۲۰ که به دلیل شیوع ویروس کرونا به سال ۲۰۲۱ موکول شد. این بازی‌ها از سال ۱۹۹۶، یورو نامیده می‌شود. آلمان و اسپانیا هرکدام با سه قهرمانی بیشترین تعداد قهرمانی را در این مسابقات کسب کرده‌اند. ۱۶ دوره از این مسابقات برگزارشده و ۱۰ تیم ملی این جام را بدست آورده‌اند: آلمان و اسپانیا سه بار، فرانسه و ایتالیا ۲ بار و چکسلوواکی، هلند، دانمارک، اتحاد جماهیر شوروی، یونان و پرتغال هر کدام یک قهرمانی را کسب کرده‌اند.

نحوه برگزاری

این رقابت از دوره۲۰۱۶ با حضور ۲۴تیم در مجوع ۵۱بازی مشخص می شود.

گزینش تیم های حاضر در جام

میزبان یا میزبان های رقابت ها به صورت خودکار در این رقابت حضور پیدا می کنند(به غیر از دوره۲۰۲۰ که ۱۱کشور همزمان میزبان این تورنومنت بودند)، سپس تمامی تیم های باقی ماندهٔ عضو یوفا در قالب ۱۰ گروه باهم به صورت رفت و برگشتی مسابقه می‌دهند، گروه ها در حالت استاندارد ۵تیمی هستند و به دلیل اینکه یوفا دارای ۵۵عضو است حداکثر ۵گروه می توانند دارای ۶تیم بشوند. دو تیم اول تمامی گروه‌ها به جام ملت‌های اروپا صعود می‌کنند که در مجموع ۲۰تیم می‌شوند و از آنجایی که این رقابت‌ها در حال حاضر با حضور ۲۴تیم برگزار می شود سهمیه های باقی مانده نیز از طریق پلی‌آف با حضور ۱۲تیم از بهترین تیم‌های ۳سطحِ اولِ لیگ ملت‌های اروپا(در صورتی که مستقیماً در مراحل مقدماتی صعود نکرده باشند) در چند مسیر مختلف برگزار می‌شود و تیم های برندهٔ هر یک از مسیر ها به یورو صعود خواهد کرد.(تعداد مسیر ها برابر با تعداد سهیمه های باقی مانده است؛ اگر یورو یک میزبان داشته باشد پلی‌آف دارای ۳مسیرِ خواهد بود که برنده هر مسیر نیز با پیروزی در دو بازی متوالی مانند یک رقابت چهارجانبه مشخص می‌شود.)

برای مثال در آخرین دوره یعنی ۲۰۲۴، آلمان بعنوان میزبان به صورت خودکار صعود کرد، روسیه نیز به دلیل حمله۲۰۲۲ به اوکراین از شرکت در رقابت منع شد، در نتیجه ۵۳عضو باقی مانده یوفا در قالب ۷گروه ۵تیمی و ۳گروه ۶تیمی با هم رقابت کردند و ۲۰سهمیه صعود به تیم های اول و دوم این ۱۰گروه تعلق گرفت و با وجود صعود خودکار آلمان، ۳سهمیه دیگر باقی مانده بود که با برگزاری پلی‌آف در ۳مسیر مختلف با حضور ۱۲تیم، ۳تیم آخر نیز مشخص شدند.

قرعه کشی مرحله گروهی

تیم‌هایی که سهمیه ها را دریافت کردند با قرعه‌کشی در ۶گروه ۴تیمی تقسیم می‌شوند و گروه های مرحله مقدماتی را تشکیل می‌دهند.

آغاز رسمی رقابت با مرحله گروهی

با آغاز رسمی رقابت، هر تیم با ۳تیم‌هم‌گروهی‌اش به صورت تک‌دیدار رقابت می کند. بعد از پایان مراحل گروهی تیم‌های اول و دوم تمامی گروه‌ها به همراه ۴ تیم برتر سوم به مرحله یک‌هشتم نهایی در محله حذفی صعود می‌کنند.

مرحله حذفی و مشخص شدن قهرمان

مرحله حذفی باحضور ۱۶تیم صعودکننده با برگزاری مراحل یک‌هشتم، یک‌چهارم، نیمه نهایی و فینال برگزار می‌شوند و در ۵۱مین بازی، قهرمان قاره اروپا در رشته فوتبال مشخص می‌شود.

نتایج

دوره	دیدار پایانی				دیدار رده‌بندی
	میزبان	قهرمان	نتیجه	نایب قهرمان	سوم	نتیجه	چهارم
۱۹۶۰	فرانسه	اتحاد جماهیر شوروی	۲–۱	یوگسلاوی	چکسلواکی	۲–۰	فرانسه
۱۹۶۴	اسپانیا	اسپانیا	۲–۱	اتحاد جماهیر شوروی	مجارستان	۳–۱	دانمارک
۱۹۶۸	ایتالیا	ایتالیا	۱–۱ در وقت اضافه (۲–۰) پنالتی	یوگسلاوی	انگلستان	۲–۰	اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۷۲	بلژیک	آلمان غربی	۳–۰	اتحاد جماهیر شوروی	بلژیک	۲–۱	مجارستان
۱۹۷۶	جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی	چکسلواکی	۲–۲ (۵–۳) پنالتی	آلمان غربی	هلند	۳–۲	یوگسلاوی
۱۹۸۰	ایتالیا	آلمان غربی	۲–۱	بلژیک	چکسلواکی	۱–۱ (۹–۸) پنالتی	ایتالیا
۱۹۸۴	فرانسه	فرانسه	۲–۰	اسپانیا	دانمارک		پرتغال
۱۹۸۸	آلمان غربی	هلند	۲–۰	اتحاد جماهیر شوروی	ایتالیا		آلمان غربی
۱۹۹۲	سوئد	دانمارک	۲–۰	آلمان	هلند		سوئد
۱۹۹۶	انگلستان	آلمان	۲–۱	چک	انگلستان		فرانسه
۲۰۰۰	بلژیک هلند	فرانسه	۲–۱	ایتالیا	هلند		پرتغال
۲۰۰۴	پرتغال	یونان	۱–۰	پرتغال	چک		هلند
۲۰۰۸	اتریش سوئیس	اسپانیا	۱–۰	آلمان	روسیه		ترکیه
۲۰۱۲	لهستان اوکراین	اسپانیا	۴–۰	ایتالیا	آلمان		پرتغال
۲۰۱۶	فرانسه	پرتغال	۱–۰	فرانسه	آلمان		ولز
۲۰۲۰	اروپا	ایتالیا	۱–۱ (۳–۲) پنالتی	انگلستان	اسپانیا		دانمارک
۲۰۲۴	آلمان

آمار

قهرمانی‌ها و نایب قهرمانی‌ها جام ملتهای اروپا

تیم	قهرمانی	نایب قهرمانی
آلمان	۳ (۱۹۷۲, ۱۹۸۰, ۱۹۹۶)	۳ (۱۹۷۶, ۱۹۹۲, ۲۰۰۸)
اسپانیا	۳ (۱۹۶۴, ۲۰۰۸, ۲۰۱۲)	۱ (۱۹۸۴)
ایتالیا	۲ (۱۹۶۸, ۲۰۲۰)	۲ (۲۰۰۰, ۲۰۱۲)
فرانسه	۲ (۱۹۸۴, ۲۰۰۰)	۱ (۲۰۱۶)
روسیه *۱	۱ (۱۹۶۰)	۳ (۱۹۶۴, ۱۹۷۲, ۱۹۸۸)
پرتغال	۱ (۲۰۱۶)	۱ (۲۰۰۴)
چک	۱ (۱۹۷۶)	۱ (۱۹۹۶)
هلند	۱ (۱۹۸۸)	–
دانمارک	۱ (۱۹۹۲)	–
یونان	۱ (۲۰۰۴)	–
یوگسلاوی	–	۲ (۱۹۶۰, ۱۹۶۸)
انگلستان	–	۱ (۲۰۲۰)
بلژیک	–	۱ (۱۹۸۰)

۱- قهرمانی و نایب قهرمانی‌های روسیه با نام اتحاد جماهیر شوروی بوده‌است.

سایر

• تا به امروز فقط اسپانیا توانسته به‌طور متوالی قهرمان این تورنمنت شود. (۲۰۰۸ و ۲۰۱۲)
• کریستیانو رونالدو با ۱۴ گل بهترین گلزن تاریخ این مسابقات است.

خلاصه

نقشه برندگان. آلمان: دو بار به عنوان آلمان غربی و یک بار آلمان متحد، روسیه به عنوان اتحاد جماهیر شوروی و جمهوری چک به عنوان چکسلواکی

تیم	قهرمان	نایب قهرمان	سوم	چهارم	نیمه نهایی	مجموع (Top Four)
آلمان	۳ (۱۹۷۲۱, ۱۹۸۰۱, ۱۹۹۶)	۳ (۱۹۷۶۱, ۱۹۹۲, ۲۰۰۸)	–	–	۳ (۱۹۸۸, ۲۰۱۲ ۲۰۱۶)	۹
اسپانیا	۳ (۱۹۶۴*, ۲۰۰۸, ۲۰۱۲)	۱ (۱۹۸۴)	–	–	۱ (۲۰۲۰)	۵
ایتالیا	۲ (۱۹۶۸, ۲۰۲۰*)	۲ (۲۰۰۰, ۲۰۱۲)	–	۱ (۱۹۸۰)	۱ (۱۹۸۸)	۶
فرانسه	۲ (۱۹۸۴*, ۲۰۰۰)	۱ (۲۰۱۶*)	–	۱ (۱۹۶۰)	۱ (۱۹۹۶)	۵
روسیه 3	۱ (۱۹۶۰)	۳ (۱۹۶۴, ۱۹۷۲, ۱۹۸۸)	–	۱ (۱۹۶۸)	۱ (۲۰۰۸)	۶
چک	۱ (۱۹۷۶۲)	۱ (۱۹۹۶)	۲ (۱۹۶۰, ۱۹۸۰)	–	۱ (۲۰۰۴)	۵
پرتغال	۱ (۲۰۱۶)	۱ (۲۰۰۴*)	–	–	۳ (۱۹۸۴, ۲۰۰۰, ۲۰۱۲)	۵
هلند	۱ (۱۹۸۸)	–	۱ (۱۹۷۶)	–	۳ (۱۹۹۲, ۲۰۰۰, ۲۰۰۴)	۵
دانمارک	۱ (۱۹۹۲)	–	–	۱ (۱۹۶۴)	۲ (۱۹۸۴, ۲۰۲۰)	۴
یونان	۱ (۲۰۰۴)	–	–	–	–	۱
یوگسلاوی	–	۲ (۱۹۶۰, ۱۹۶۸)	–	۱ (۱۹۷۶)	–	۳
انگلستان	–	۱ (۲۰۲۰*)	۱ (۱۹۶۸)	–	۱ (۱۹۹۶)	۳
بلژیک	–	۱ (۱۹۸۰)	۱ (۱۹۷۲)	–	–	۲
مجارستان	–	–	۱ (۱۹۶۴)	۱ (۱۹۷۶)	–	۲
سوئد	–	–	–	–	۱ (۱۹۹۲)	۱
ترکیه	–	–	–	–	۱ (۲۰۰۸)	۱
ولز	–	–	–	–	۱ (۲۰۱۶)	۱
مجموع	۱۵	۱۵	۶	۶	۲۰	۶۰

* میزبان
¹ به عنوان آلمان غربی
² به عنوان چکسلواکی
³ به عنوان شوروی

رده‌بندی کلی

#	تیم	ح	بازی	پ	ت	ش	گ.ز	گ.خ	امتیاز
۱	آلمان	۱۳	۵۳	۲۷	۱۳	۱۳	۷۸	۵۵	۹۴
۲	ایتالیا	۱۰	۴۵	۲۱	۱۸	۶	۵۲	۳۱	۸۱
۳	اسپانیا	۱۱	۴۶	۲۱	۱۵	۱۰	۶۸	۴۲	۷۸
۴	فرانسه	۱۰	۴۳	۲۱	۱۲	۱۰	۶۹	۵۰	۷۵
۵	هلند	۱۰	۳۹	۲۰	۸	۱۱	۶۵	۴۱	۶۸
۶	پرتغال	۸	۳۹	۱۹	۱۰	۱۰	۵۶	۳۸	۶۷
۷	انگلستان	۱۰	۳۸	۱۵	۱۳	۱۰	۵۱	۳۷	۵۸
۸	چک	۱۰	۳۷	۱۵	۷	۱۵	۴۸	۴۷	۵۲
۹	روسیه	۱۲	۳۶	۱۳	۷	۱۶	۴۰	۵۲	۴۶
۱۰	دانمارک	۹	۳۳	۱۰	۶	۱۷	۴۲	۵۰	۳۶
۱۱	بلژیک	۶	۲۲	۱۱	۲	۹	۳۱	۲۸	۳۵
۱۲	کرواسی	۶	۲۲	۹	۶	۷	۳۰	۲۸	۳۳
۱۳	سوئد	۷	۲۴	۷	۷	۱۰	۳۰	۲۸	۲۸
۱۴	اسلواکی	۶	۱۵	۵	۴	۶	۱۷	۲۳	۱۹
۱۵	یونان	۴	۱۶	۵	۳	۸	۱۴	۲۰	۱۸
۱۶	سوئیس	۵	۱۸	۳	۸	۷	۱۶	۲۴	۱۷
۱۷	ولز	۲	۱۰	۵	۱	۴	۱۳	۱۲	۱۶
۱۸	ترکیه	۵	۱۸	۴	۲	۱۲	۱۴	۳۰	۱۴
۱۹	لهستان	۴	۱۴	۲	۷	۵	۱۱	۱۵	۱۳
۲۰	صربستان	۵	۱۴	۳	۲	۹	۲۲	۳۹	۱۱
۲۱	مجارستان	۴	۱۱	۲	۴	۵	۱۴	۲۰	۱۰
۲۲	اوکراین	۳	۱۱	۳	–	۸	۸	۱۹	۹
۲۳	ایسلند	۱	۵	۲	۲	۱	۸	۹	۸
۲۴	اتریش	۳	۱۰	۲	۲	۶	۷	۱۲	۸
۲۵	اسکاتلند	۳	۹	۲	۲	۵	۵	۱۰	۸
۲۶	رومانی	۵	۱۶	۱	۵	۱۰	۱۰	۲۱	۸
۲۷	ایرلند	۳	۱۰	۲	۲	۶	۶	۱۷	۸
۲۸	نروژ	۱	۳	۱	۱	۱	۱	۱	۴
۲۹	بلغارستان	۲	۶	۱	۱	۴	۴	۱۳	۴
۳۰	ایرلند شمالی	۱	۴	۱	–	۳	۲	۳	۳
۳۱	آلبانی	۱	۳	۱	–	۲	۱	۳	۳
۳۲	فنلاند	۱	۳	۱	–	۲	۱	۳	۳
۳۳	اسلوونی	۱	۳	–	۲	۱	۴	۵	۲
۳۴	لتونی	۱	۳	–	۱	۲	۱	۵	۱
۳۵	مقدونیه	۱	۳	–	–	۳	۲	۸	–

• نکته: ح (حضور)، پ (برد)، ت (مساوی)، ش (باخت) گ.ز (گل زده)، گ.خ (گل خورده)

جستارهای وابسته

• فهرست مربیان برنده جام ملت‌های اروپا

منابع

• "Regulations of the UEFA European Football Championship 2010–12" (PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 15 September 2009. Retrieved 4 January 2012.
• "European Championship". Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation (RSSSF). 17 July 2012. Retrieved 18 July 2012.
• جام ملت‌های اروپا چطور شکل گرفت؟ بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ خرداد ۱۳۹۵