تاج‌گذاری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از تاجگذاری)


تاج‌گُذاری مراسمی است که در آن رسماً اختیارات پادشاهی به یک فرد مشخص واگذار می‌شود. این واگذاری قدرت طی مراسم تاج‌گذاری، از طریق آیین‌هایی نمادین همچون بر سر گذاردن تاج یا نیم‌تاج انجام می‌پذیرد.

تاجگذاری شاهنشاه ایران
تاجگذاری رضاشاه بزرگ

در بسیاری از تاج‌گذاری‌ها نمایندگان مذاهب اصلی کشور و بلندپایگان کشوری و لشکری و همچنین فرستادگان قدرت‌های خارجی نیز حضور دارند.

فلسفه پیدایش[ویرایش]

بنابر مستندات تاریخی ، منابع استوره ای و گفته ها و باورهای شفاهی، بر تخت نشستن ، تاج گذاری و سلسله مراتب آن برگرفته از سنت های کهن خاورمیانه و ایرانیان نخستین میباشد. ایرانیان معتقد به پیکار دائم خیر و شر بودند،اهریمن و دیوان خواهان بر چیدن نظم ساکن بر کیهان اشا و ایجاد هرج و مرج در خلقت پرودگار بودند،در اینجا بود که انسان بعنوان دارنده جوهر خدایی فر یزدان بعنوان نماینده و جانشین او در زمین به مبارزه با نیروهای شر میپرداخت[[پادشاه]] در اینجا مهم ترین نقش را داشت و نمادی جزءی از کل بود،او بعنوان تجلی از [[نور خدا]] و دادن رسمیت به آغاز حرکتش تاج گذاری میکرد،تاج نمادی از خورشید (مظهر خدا) و تجلی از نور الهی بود و جنبه ای عارفانه ، نمادین و سیاسی داشت، بهمین علت اغلب این تاج بدست [[موبد]] موبدان و پارسا ترین افراد که نمایندگان مذهبی بودند بر سر پادشاه گذارده میشد،و گاهی نیز در مستندات از به تخت نشستن صحبت شده که نمادی از همان عرش خداوندی(استقرار خدا در آسمان) اما در زمین است. فردوسی بزرگ به خوبی این سلسله مراتب را در شاهنامه بیان کرده است؛ چنانکه از شاهنامه برمی آید یکی از سنت های بسیار دیرین در ایران این بوده است که چون به پادشاهی می رسیدند بر تخت می نشستند و [[تاجگذاری]] می کردند. این رسم که تا زمان ما با فرقهائی کم و بیش رواج دارد بدین گونه است که [[پادشاه]] هنگام به تخت نشینی یا تاجگذاری، نخست خداوند را سپاسگزاری می کند و آنگاه برنامه کار خویش را همراه با پندها به بزرگان و سران کشور و لشکر که در پیشگاه هستند می گوید و چون سخنان شاه پایان می یابد برخی از نامداران گاهی به او پاسخ می دهند و آنگاه بر وی آفرین می خوانند و بر تاج و تختش زر و گوهر می افشانند و از پروردگار میخواهند که سالیان دراز او را برای کشور زنده نگه دارد. [[آئین شاهان]] پیشین درباره تاجگذاری از روی گفته شاهنامه چنین بوده است که موبد موبدان با سه تن از مردمان بینادل و خردمند تاج و تخت زرین را می آراستند تا هنگام به تخت نشستن شاه همه چیز فراهم باشد و چون شاه بر گاه می نشست موبد تاج زر را بر سر شاه می نهاد و دو رخ را به شادی بَر برِ شاه می مالید و سپس هرکس که نثار نزد پادشاه می برد،شاهنشاه آن را به خواهندگان می بخشید و به سپاهیان خود درم و دینار میداد.

== تاج‌گذاری وارث بلافصل ==

رسم تاج گذاری در غرب نیز برگرفته از امپراطوریهای [[خاورمیانه]] سرچشمه می‌گیرد. بسیاری از امپراتورها تصمیم گرفتند که بمانند رسم [[ پارسیان]] و مردمان [[بین النهرین]] فرزندان خود را بعنوان وارث انتخاب کنند که البته تغیراتی را نیز در آن اعمال داشتند، چنین بود که به جای اینکه آنها را به عنوان سزار (وارث ظاهری) بگذارند، مستقیماً به آگوستوس (امپراتور) ارتقا دهند. این امپراتورهای مشترک از قدرت واقعی استفاده نمی‌کردند و اغلب از شمارش امپراتورها حذف می‌شوند، زیرا تاجگذاری آنها فقط برای حل و فصل جانشینی عمل می‌کرد. اولین تاج گذاری شناخته شده یک امپراتور در سال ۳۶۷ اتفاق افتاد، زمانی که والنتینیان یکم پسر ۸ ساله خود گراتیان را تاجگذاری کرد.[۱] پس از سلطنت لئون یکم، وارثان ظاهری -هم فرمانروایان اسمی با عنوان آگوستوس و بعدها باسیلیوس) توسط پاتریارک کنستانتینوپل تاجگذاری کردند، مانند پسر ۶ ساله او لئون دوم در سال ۴۷۳.[۲]

در طول قرون وسطی، پادشاهان فرانسه از دودمان کاپت تصمیم گرفتند که برای اجتناب از اختلافات جانشینی، وارث بلافصل خود را در طول زندگی خود تاجگذاری کنند.[۳][۴] این روش بعدها توسط پادشاهان انگلستان از آنژوین، پادشاهان مجارستان و سایر پادشاهان اروپایی پذیرفته شد. از لحظه تاجگذاری، وارثان به عنوان پادشاهان کوچک (به لاتین: rex junior) در نظر گرفته می‌شدند، اما آنها قدرت کمی داشتند و از نظر تاریخی در صورت فوت پدران خود در شمارش پادشاهان قرار نمی گرفتند. اشراف این رسم را دوست نداشتند، زیرا شانس آنها را برای بهره‌مندی از اختلاف احتمالی جانشینی کاهش میداد.[۵]

آخرین وارث ظاهری تاج و تخت فرانسه که در زمان حیات پدرش تاجگذاری کرد، فیلیپ دوم آینده بود. تنها وارث تاج‌گذاری آشکار تاج و تخت انگلستان هنری پادشاه جوان بود که ابتدا به تنهایی و سپس با همسرش، مارگارت فرانسوی تاجگذاری کرد. شایان ذکر است که استیون، پادشاه انگلستان در زمان حیات خود تلاش کرد تا پسرش یوستاس چهارم بولونی را تاج گذاری کند، اما با مخالفت جدی پاپ مواجه شد، زیرا کلیسا نمی‌خواست مداخله گر در اختلافات داخلی انگلستان پس از مرگ هنری یکم باشد.[۶]این رویه در نهایت توسط همه پادشاهی‌هایی که آن را پذیرفته بودند، کنار گذاشتند، زیرا قواعد اولیه گرایی قوی‌تر شد. آخرین تاجگذاری یک وارث ظاهری، به استثنای تاجگذاری چارلز، شاهزاده ولز در سال ۱۹۶۹، تاجگذاری امپراتور آینده فردیناند یکم، امپراتور اتریش-مجارستان پادشاه مجارستان در سال ۱۸۳۰ به عنوان پادشاه جوان بود.[۷]

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Brightman, F. E. (April 1901). "Byzantine Imperial Coronations". The Journal of Theological Studies. 2 (7): 359–392. doi:10.1093/jts/os-II.7.359. JSTOR 23949289.
  2. Boak, A. E. R. (1919). "Imperial Coronation Ceremonies of the Fifth and Sixth Centuries". Harvard Studies in Classical Philology. 30: 37–47. doi:10.2307/310612. JSTOR 310612.
  3. Bartlett, Robert (2003). England Under the Norman and Angevin Kings, 1075–1225. USA: Oxford University Press. ISBN 0-19-925101-0.
  4. Staunton, Michael (2001). The Lives of Thomas Becket. Manchester University Press. ISBN 0-7190-5455-9. Retrieved 23 June 2009.
  5. Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000–1500. USA: University of Washington Press. ISBN 0-295-97290-4.
  6. King, Edmund (2010). King Stephen. New Haven and London: Yale University Press. pp. 369–371.
  7. Taylor, Alan John Percivale (1976). The Habsburg Monarchy, 1809–1918 (Paperback ed.). USA: University of Chicago Press. ISBN 0-226-79145-9. Archived from the original on 12 September 2009. Retrieved 23 June 2009.

Wikipedia contributors, "Coronation," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed July 22, 2008).