ابراهیم فزاری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ابراهیم فزاری
درگذشت۷۷۷ میلادی
بغداد، خلافت عباسیان، زمان حال عراق
پیشهریاضی‌دان
دوراناسلام دوران طلایی یونان

ابواسحاق ابراهیم (بن محمد) بن حبیب بن سمرة بن جندب بغدادی فزاری ریاضی‌دان مترجم و منجم دوره عباسی و معاصر مأمون بود. تاریخ وفاتش را بغدادی به نقل از معجم البلدان سال ۱۸۸ هجری قمری یاد کرده‌است.

مشارکت در انتقال سیستم اعداد هندی[ویرایش]

در ۷۳–۷۷۲ میلادی خلیفه منصور وی را مأمور کرد تا رساله نجومی سدهانت را از سانسکریت به عربی ترجمه کند. بعدها خوارزمی اقدام به تصحیح این ترجمه نمود و تلاشهای خوارزمی و الکندی و تنی چند از ریاضیدانان مسلمان باعث انتقال سیستم اعداد هندی و تصحیح و تبدیل آن اعداد به اعداد امروزی شد که در شرق و غرب عالم استفاده می‌شوند.[۱]

تحول اعداد هندی به اعداد عربی توسط ریاضیدانان مسلمان پس از ترجمه فزاری

همچنین این ترجمه از کتاب سدهانت که کتاب نجوم هندی نیز بود راه را برای کشفیات نجومی دیگر دانشمندان مسلمان باز کرد.

اهمیت[ویرایش]

وی با شرکت در کار ترجمه کتاب سند هند از بانیان ورود سیستم اعداد هندی به خلافت عباسی و در نهایت رسیدن به سرتاسر خاورمیانه و اروپا و آمریکا بوده‌است.

وی و پسرش محمد ابن ابراهیم فزاری از مترجمین نهضت ترجمه و از دانشمندان دارالحکمه بوده‌اند.

پسر او محمد نخستین کسی است که در عصر اسلامی اسطرلاب را مدرج و تکمیل کرده شرح داده و بکار برده‌است.[۲]

آثار[ویرایش]

  1. سندهند کبیر، ترجمه وی از کتاب سدهانت
  2. القصیدة فی علم النجوم، که در افراد المقال ابوریحان بیرونی نیز نقل شده و به انگلیسی نیز ترجمه شده‌است.
  3. ارجوزة فی الحدود
  4. زیج الفزاری
  5. قصیدة فی حرکات النجوم
  6. الزیج علی سنی العرب
  7. المقیاس للزوال
  8. کتاب فی العمل بالاسطرلاب المسطح
  9. کتاب فی العمل بالاسطرلاب
  10. ذات الحلق
  11. کتاب تسطیح الکره
  12. کتاب الزیج

قسمت‌هایی از آثار مختلف باقی‌مانده از وی گردآوری و توسط د. پینگری به زبان انگلیسی ترجمه و شرح داده شده‌است.[۳][۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]

اختراع های دوران طلایی اسلام

دارالحکمه

پانویس[ویرایش]

  1. فرهنگ اسلام در اروپا اثر زیگرید هونکه ج۱ص۱۰۹و۱۱۰.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ بزرگان نامی پارس، جلد اول، ص ۶۵
  3. «اِبْراهیمِ بْنِ حَبیب» بایگانی‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. در دانشنامهٔ ایران. مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بازبینی‌شده در ۱۰ فروردین ۱۳۹۱.

منابع[ویرایش]

  • میر، محمد تقی (۱۳۶۸بزرگان نامی پارس، ج. اول، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز