زبان کرهای: تفاوت میان نسخهها
افزودن با ترجمه |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Infobox language |
{{Infobox language |
||
|name |
| name = کرهای |
||
| image = Hangugeo-Chosonmal.svg |
|||
|nativename = <!-- Hangul (한글) --><!-- in S. Korea -->{{Lang|ko|[[wikt:한국어|한국어]] (韓國語)}} / <!-- in N. Korea -->조선말 (朝鮮말){{سخ}}<!-- Romanization -->''Hangugeo, Chosŏnmal'' |
|||
| imagesize = 130px |
|||
|image = Hangugeo-Chosonmal.svg |
|||
| imagecaption = زبان کرهای به خط [[هانگول]] |
|||
|imagesize = 170px |
|||
| nativename = {{Lang|ko|한국어}} (کره جنوبی){{سخ}}{{Lang|ko|조선말}} (کره شمالی) |
|||
|imagecaption = دو نام زبان کرهای، ''Hangugeo'' و ''Chosŏnmal'' که بهطور عمودی بهخط کرهای نوشته شدهاست. |
|||
| pronunciation = {{IPA-ko|ha(:)n. ɡu. ɡʌ}} (کره جنوبی){{سخ}}{{IPA-ko|tso.sɔn.mal}} (کره شمالی) |
|||
|states=[[کره جنوبی]]{{سخ}}[[کره شمالی]]{{سخ}}[[جیلین]]، [[لیائونینگ]]، [[هیلونگجیانگ]]، [[جمهوری خلق چین]] (کرهایها در چین){{سخ}}[[ایالات متحده آمریکا]] (کرهایها در ایالات متحده آمریکا){{سخ}}[[ژاپن]] (کرهایها در ژاپن){{سخ}}[[کشورهای مستقل همسود]] |
|||
| states = [[کره (کشور)|کره]] |
|||
|speakers = ۷۷ میلیون |
|||
| ethnicity = [[مردم کرهای]] |
|||
|date = ۲۰۰۸–۲۰۱۲ |
|||
| speakers = ۸۰٫۴ میلیون |
|||
|ref = |
|||
| date = ۲۰۲۰ |
|||
|familycolor=Altaic |
|||
| ref =<ref name="Ethnologue">{{Ethnologue17|kor}}</ref> |
|||
|fam1 = [[زبانهای کرهای|کرهای]] |
|||
| familycolor = Altaic |
|||
|fam2 = سیلان |
|||
| |
| fam1 = [[زبانهای کرهای|کرهای]] |
||
| ancestor = [[زبان نیاکرهای|نیاکرهای]] |
|||
|ancestor2 = زبان کرهای میانه |
|||
| ancestor2 = [[زبان کرهای باستان|کرهای باستان]] |
|||
|dia1 = [[Jeju language|Jeju]] |
|||
| |
| ancestor3 = [[کرهای میانه]] |
||
| dialects = [[گویشهای کرهای]] |
|||
|script = [[هانگول]] (اصلی){{سخ}}[[هانجا]] ([[Korean mixed script|الفبای مخلوط]]){{سخ}}[[Korean Braille|بریل]]{{سخ}}[[الفبای سیریلیک]] |
|||
| sign = |
|||
| nation = {{KOR}}{{سخ}}{{PRK}}{{سخ}}{{Flagdeco|PRC}} [[Yanbian Korean Autonomous Prefecture|یانبیان]] و [[Changbai Korean Autonomous County|چانگبای]]، [[جمهوری خلق چین]] |
|||
| stand1 = پیوجونئو (کره جنوبی) |
|||
| minority= {{PRC}}{{سخ}}{{CIS}} |
|||
| stand2 = مونهوائو (کره شمالی) |
|||
| agency = {{Flagdeco|KOR}} مؤسسه ملی زبان کرهای{{سخ}}{{Lang|ko|국립국어원]] / 國立國語院]]}}{{سخ}} |
|||
| script = [[هانگول]]{{سخ}}[[هانجا]] (تاریخی) |
|||
{{Flagdeco|PRK}} ''Sahoe Kwahagwon Ŏhak Yŏnguso''{{سخ}}{{Lang|fa|مؤسسه تحقیقات زبان، فرهنگستان علوم اجتماعی}}{{سخ}}{{Lang|ko|사회과학원 어학연구소 / 社會科學院 語學研究所}}{{سخ}} |
|||
| nation = [[کره جنوبی]]{{سخ}}[[کره شمالی]] |
|||
{{Flagdeco|PRC}} کمیسیون تنظیم مقررات زبان کرهای چین{{سخ}}{{Lang|ko|중국조선어규범위원회 / 中國朝鮮語規範委員會}} |
|||
| minority = [[چین]] ([[ولایت خودمختار یانبیان کرهای|ولایت یانبیان]] و [[شهرستان خودمختار چانگبای کرهای|شهرستان چانگبای]]){{سخ}}[[ژاپن]]{{سخ}}[[مغولستان]] |
|||
|iso1 = ko |
|||
| agency = {{فهرست ساده| |
|||
|iso2 = kor |
|||
* [[مؤسسه ملی زبان کرهای]]{{سخ}}({{Lang|ko|국립국어원 / 國立國語院}}) |
|||
* پژوهشکده زبان فرهنگستان علوم اجتماعی{{سخ}}({{Lang|ko|사회과학원 어학연구소}}) |
|||
|lc2 = okm |ld2 = زبان کرهای میانه |
|||
* کمیسیون تنظیم مقررات زبان کرهای چین{{سخ}}({{Lang|ko|중국조선어규범위원회}} / {{Lang|zh-Hans-CN|中国朝鲜语规范委员会}}) |
|||
|lc3 = oko |ld3 = زبان کرهای باستان |
|||
}} |
|||
|linglist=okm |lingname = زبان کرهای میانه |
|||
| iso1 = ko |
|||
|linglist2 = oko |lingname2 = زبان کرهای باستان |
|||
| iso2 = kor |
|||
|lingua = 45-AAA-a |
|||
| iso3 = kor |
|||
|glotto = kore1280 |
|||
| linglist = kor |
|||
|glottorefname= کرهای |
|||
| lingua = 45-AAA-a |
|||
|map = Map of Korean language.png |
|||
| map = Map of Korean language.png |
|||
|mapcaption = کشورهای با جمعیت بومی کرهایزبان (جوامع مهاجر با رنگ سبز نشان داده شدهاند). |
|||
| mapcaption = کشورهای دارای جمعیت بومی کرهایزبان (جمعیتهای مهاجر در رنگهای نارنجی و سبز). |
|||
|notice = IPA}} |
|||
| notice = IPA |
|||
[[پرونده:Korean consonants.svg|چپ|300px]] |
|||
| glotto = kore1280 |
|||
| glottorefname = Korean |
|||
}} |
|||
'''زبان کرهای''' ([[کره جنوبی]]: {{Lang|ko|{{linktext|한국어}}}}، ''هانگوگئو'' ; [[کره شمالی]]: {{Lang|ko|{{linktext|조선말}}}}، ''چوسونمال'') [[زبان مادری]] حدود ۸۰ میلیون نفر مردم [[مردم کرهای|کرهایتبار]] و زبان [[زبان رسمی|رسمی]] و [[زبان ملی|ملی]] هر دو کشور [[کره شمالی]] و [[کره جنوبی]] (از نظر جغرافیایی [[کره (کشور)|کره]]) است. فراتر از کره، این زبان به عنوان یک [[زبان اقلیت]] در بخشهایی از [[چین]]، یعنی [[جیلین|استان جیلین]]، و بهطور خاص [[ولایت خودمختار یانبیان کرهای|ولایت یانبیان]] و [[شهرستان خودمختار چانگبای کرهای|شهرستان چانگبای]]، شناخته میشود. همچنین [[کرهایهای ساخالین]] در بخشهایی از [[ساخالین]]، جزیره [[روسیه|روسی]] در شمال ژاپن، و [[کوریو-سرم|کرهایهای مهاجر]] در بخشهایی از [[آسیای مرکزی|آسیای میانه]] نیز بدان سخن میگویند.<ref name="Hölzl2">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=cC9tDwAAQBAJ&pg=PA25|title=A typology of questions in Northeast Asia and beyond: An ecological perspective|last=Hölzl|first=Andreas|date=2018-08-29|publisher=Language Science Press|isbn=978-3-96110-102-3|page=25}}</ref> این زبان دارای چند خویشاوند منقرضشدهاست که همراه با [[زبان ججویی]] [[ججودو|جزیره ججو]] و خود کرهای - خانواده فشرده [[زبانهای کرهای]] را تشکیل میدهند. با این حال، ججویی و کرهای با یکدیگر [[فهم متقابل|قابل درک متقابل]] نیستند. [[میهن زبانی]] کرهای جایی در [[شمال شرقی چین]] امروزی است.<ref name="Hölzl">{{Cite book}}</ref> سلسله مراتب جامعه کره منجر به اینجاد سامانهای از سطوح گفتاری و عنوانهای افتخاری میشود که نشاندهنده میزان رسمی بودن هر موقعیت است. |
|||
زبان کرهای نوین به [[هانگول|خط کرهای]] ({{Korean|hangul=한글}} در کره جنوبی، {{Korean|hangul=조선글}} در کره شمالی) نوشته میشود، سامانهای که در سده پانزدهم برای این منظور توسعه یافت، اگرچه در سده بیستم به خط اصلی تبدیل شد. این خط از ۲۴ حرف اصلی (''جامو'') و ۲۷ حرف پیچیده که از حروف پایه تشکیل شدهاند، استفاده میکند. کرهای هنگامی که برای نخستین بار در متون تاریخی ثبت شد، تنها یک [[زبان گفتاری]] بود. در آن دوره همه آثار مکتوب کره به [[زبان چینی کلاسیک]] نگهداری میشدند، که هیچگاه برای کسی که فقط کرهای میدانست، قابل درک نبودهاست. بعدها، [[نویسههای چینی]] اقتباسی برای کرهای، ''[[هانجا]]'' ({{Linktext|漢字}})، برای نوشتن این زبان در بیشتر تاریخ کره مورد استفاده قرار گرفت و هنوز هم به میزان محدودی در کره جنوبی، به ویژه در [[علوم انسانی]] و مطالعه متون تاریخی استفاده میشود. |
|||
'''زبان کرهای''' زبان رسمی دو کشور [[کره شمالی]] و [[کره جنوبی]] است که در کرۀ جنوبی آن را '''هانگول''' (کرهای: 한국어) و در کرۀ شمالی '''چوسانگ''' (کرهای: 조선말) مینامند. کرهای همچنین یکی از دو زبان رسمی در [[ولایت خودمختار یانبیان کرهای]] در [[چین]] است. |
|||
حدود ۸۰ میلیون [[گویشور]] زبان کرهای همراه با گروه بزرگی در [[استرالیا]]، [[برزیل]]، [[کانادا]]، [[چین]]، [[ژاپن]]، [[ایالات متحده]]، جمهوریهای [[شوروی]] سابق و اخیراً [[فیلیپین]] وجود دارند. زبان کرهای به دلیل گسترش [[موج کرهای]] در دنیا علاقهمندان قابل توجهی کسب کرده است.<ref>{{cite news|url=http://view.koreaherald.com/kh/view.php?ud=20120722000212|title=Global popularity of Korean language surges|work=Korea Herald|date=2012-07-22|accessdate=2012-08-16}}</ref> |
|||
از آغاز سده بیست و یکم، جنبههایی از [[فرهنگ کرهای]] از طریق [[جهانی شدن]] و [[موج کرهای|صادرات فرهنگی]] به کشورهای دیگر گسترش یافتهاست. به این ترتیب، علاقه به فراگیری زبان کرهای (به عنوان یک [[زبان دوم|زبان خارجی]]) با اتحادهای طولانی مدت، مشارکت نظامی و دیپلماسی کرهها با دیگر کشورها از زمان پایان [[جنگ جهانی دوم]] و [[جنگ کره]] ایجاد شدهاست. کرهای در کنار زبانهایی مانند [[چینی معیار|چینی]] و [[زبان عربی|عربی]] در بالاترین میزان سختی برای انگلیسیزبانان توسط [[وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا|وزارت دفاع ایالات متحده]] قرار دارد. |
|||
در مورد طبقهبندی زبان کرهای در گروههای زبانی، اختلاف نظر وجود دارد. یکی از آنها [[زبانهای آلتایی]] است <ref>{{Citation | contribution = Stratification in the peopling of China: how far does the linguistic evidence match genetics and archaeology? | editor1-last = Sanchez-Mazas | editor2-last = Blench | editor3-last = Ross | editor4-last = Lin | editor5-last = Pejros | title = Human migrations in continental East Asia and Taiwan: genetic, linguistic and archaeological evidence | year = 2008 | publisher = Taylor & Francis}}</ref>. امروزه زبان کره ای بیشتر در خانواده زبانهای [[زبانهای دیرین سیبری]] دسته بندی میشوند. برخی از زبانشناسان آن را زبانی [[زبان تکخانواده|تکخانواده]] بهشمار میآورند. کرهای از لحاظ ساختواژه (صرف)، یک [[زبان پیوندی]] و از لحاظ ترکیب جمله (نحو) جزو گونه زبانی «[[نهاد مفعول فعل]]» است. زبان کرهای همانند زبانهای [[زبان ژاپنی|ژاپنی]] و [[زبان ویتنامی|ویتنامی]]، در خصوص [[وامواژه]]های [[زبان چینی|چینی]] از این زبان تأثیر گرفتهاست. |
|||
== نامها == |
|||
واژههای اصیل کرهای در حدود ۳۵٪ واژگان این زبان را تشکیل میدهند، در حالی که در حدود ۶۰٪ واژگان زبان کرهای را واژههای «واژگان چینی-کرهای» (واژگان چینی یا واژگانی که ریشه چینی دارند) به خود اختصاص دادهاند. ۵٪ باقیمانده، شامل وامواژههای دیگر زبانهاست که ۹۰٪ آنها از [[زبان انگلیسی]] وارد شدهاند. |
|||
{{اصلی|نامهای کره}} |
|||
نامهای کرهای این زبان بر اساس [[نامهای کره]] هستند که در کره جنوبی و کره شمالی استفاده میشود. واژه فارسی «کره» از زبانهای اروپایی آمده که در [[گوریو]] ریشه دارد. تصور میشود گوریو نخستین سلسله کرهای است که برای کشورهای غربی شناخته شده بود. مردم کره در [[کشورهای پساشوروی]] خود را ''[[کوریو-سرم]]'' و/یا ''کوریو-این'' مینامند که به معنای «فرد (های) [[نامهای کره|کرهای/گوریویی]]» است.<ref name="GoogleNGrams">According to Google's NGram English corpus of 2015, {{Cite web|url=https://books.google.com/ngrams/graph?content=Korea%2CCorea&year_start=1800&year_end=1950&corpus=15&smoothing=3&share=&direct_url=t1%3B%2CKorea%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CCorea%3B%2Cc0|title=Google Ngram Viewer}}</ref> |
|||
در کره جنوبی، زبان کرهای با نامهای فراوانی از جمله {{Lang|kor-latn|هانگوک-ائو}} («زبان کرهای»)، {{Lang|kor-latn|هانگوک-مال}} («گفتار کرهای») و {{Lang|kor-latn|اوری-مال}} («زبان ما») نامیده میشود؛ «{{Lang|kor-latn|هانگوک}}» از نام [[امپراتوری کره]] گرفته شدهاست. کرهای نیز به سادگی به عنوان {{Lang|kor-latn|جوک-ائو}} نامیده میشود، به معنای «زبان ملی». این نام بر اساس همان [[هانجا|نویسههای هان]] ({{Lang|kor|國語}} «ملت» + «زبان») است که در [[تایوان]] و [[ژاپن]] نیز برای اشاره به زبانهای ملی مربوطه استفاده میشود. |
|||
== ردهبندی == |
|||
بیشتر زبانشناسان کرهای را در رده زبانهای منفرد و بی خویشاوند ردهبندی میکنند.<ref>Song, Jae Jung (2005) [http://books.google.com/books?id=rIk52cJ1vDEC&pg=PA15&dq=Korean+%22Language+isolate%22&ei=_JVSS8LtGI6szASz-r36Cw&cd=1#v=onepage&q=Korean%20%22Language%20isolate%22&f=false "The Korean language: structure, use and context"] Routledge, p. 15{{سخ}}Lyle Campbell & Mauricio Mixco. 2007. ''A Glossary of Historical Linguistics''. University of Utah Press. ("Korean, A language isolate", pg. 90; "Korean is often said to belong with the Altaic hypothesis, often also with Japanese, though this is not widely supported", pp. 90-91; "...most specialists...no longer believe that the...Altaic groups...are related", pg. 7){{سخ}}David Dalby. 1999/2000. ''The Linguasphere Register of the World's Languages and Speech Communities''. Linguasphere Press.{{سخ}}Nam-Kil Kim. 1992. "Korean", ''International Encyclopedia of Linguistics''. Volume 2, pp. 282-286. ("...scholars have tried to establish genetic relationships between Korean and other languages and major language families, but with little success", pg. 282){{سخ}}András Róna-Tas. 1998. "The Reconstruction of Proto-Turkic and the Genetic Question", ''The Turkic Languages''. Routledge. Pp. 67-80. ("[Ramstedt's comparisons of Korean and Altaic] have been heavily criticised in more recent studies, though the idea of a genetic relationship has not been totally abandoned", pg. 77.){{سخ}}Claus Schönig. 2003. "Turko-Mongolic Relations", ''The Mongolic Languages''. Routledge. Pp. 403-419. ("...the 'Altaic' languages do not seem to share a common basic vocabulary of the type normally present in cases of genetic relationship", pg. 403)</ref> ولی تلاشهایی هست تا کرهای را به یکی از خانوادههای زبانی در منطقه متصل کند. |
|||
در کره شمالی و [[چین]]، این زبان اغلب {{Lang|kor-latn|جوسئون-مال}}، یا بهطور رسمیتر، {{Lang|kor-latn|جوسئون-او}}، نامیده میشود. این نام، از نام کرهای شمالی برای کره (جوسئون) گرفته شدهاست، نامی که از [[پادشاهی چوسان|دودمان چوسان]] (جوسئون) تا زمان اعلام [[امپراتوری کره]] باقی ماندهاست. |
|||
از زمانی که مقاله رامشتد در سال ۱۹۲۳ منتشر شد برخی زبانشناسان<ref>eg Miller 1971, 1996, Starostin et al. 2003</ref> از این نظریه پشتیبانی کردند که زبان کرهای میتواند در خانواده زبانهای آلتایی باشد یا با زبان پرتوآلتایی خویشاوندی دارد. زبان کرهای به زبانهای آلتایی شباهت دارد ولی زبانشناسان امروزه بر این باورند که شباهتهای ریختشناسی نمیتواند لزوماً دلیلی بر خویشاوندی یک زبان با زبانی دیگر باشد.<ref>eg Vovin 2008: 1</ref> زیرا این شباهتهای ریختشناسی به سادگی میتواند از ارتباط گویشوران دو زبان با هم و قرض گرفتن به وجود آمده باشد.<ref>Trask 1996: 147-151</ref> |
|||
در [[سرزمین اصلی چین]]، پس از برقراری روابط دیپلماتیک با کره جنوبی در سال ۱۹۹۲، اصطلاح {{Lang|cmn-latn|چائوشیانیو}} یا شکل کوتاه ''چائویو'' معمولاً برای اشاره به زبان معیار کره شمالی و [[ولایت خودمختار یانبیان کرهای|یانبیان]] استفاده میشود، در حالی که ''هانگویو'' یا شکل کوتاه ''هانیو'' برای اشاره به زبان معیار کره جنوبی استفاده میشود. |
|||
== الفبا == |
|||
{{اصلی|هانگول}} |
|||
== تاریخ == |
|||
=== [[حروف صدادار]] === |
|||
زبان کرهای نوین از [[کرهای میانه]]، که به نوبهٔ خود از [[زبان کرهای باستان|کرهای باستان]] آمده، ریشه میگیرد، که خود حاصل [[زبان نیاکرهای]] است که بهطور کلی پیشنهاد میشود که [[میهن زبانی]] خود را داشته باشد.<ref name=":02">{{Cite journal|last=Janhunen|first=Juha|date=2010|title=Reconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia|journal=Studia Orientalia|quote=... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized.}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Vovin|first=Alexander|year=2013|title=From Koguryo to Tamna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean|journal=Korean Linguistics|volume=15|issue=2|pages=222–240|doi=10.1075/kl.15.2.03vov}}</ref> ویتمن (۲۰۱۲) پیشنهاد میکند که کرهایهای نخستین، که قبلاً در کره شمالی حضور داشتند، در حدود ۳۰۰ سال پیش از میلاد به بخش جنوبی [[کره (کشور)|شبهجزیره کره]] گسترش یافتند و با سفالگران ژاپنیتبار [[دوره سفالی میومان|دوره میومان]] همزیستی کردند (یا آنها را جذب کردند). هر دو بر یکدیگر تأثیر داشتند و تأثیر بنیادی بعدی تنوع درونی هر دو خانواده زبانی را کاهش داد.<ref>{{Cite journal|last=Whitman|first=John|date=2011-12-01|title=Northeast Asian Linguistic Ecology and the Advent of Rice Agriculture in Korea and Japan|journal=Rice|language=en|volume=4|issue=3|pages=149–158|doi=10.1007/s12284-011-9080-0|issn=1939-8433|doi-access=free}}</ref> |
|||
[[نویسههای چینی]] همراه با [[بودیسم]] در [[سه امپراتوری نخست کره|دوران سه پادشاهی نخست]] در سده اول پیش از میلاد وارد کره شدند. از آنها برای ایجاد خط کرهای اقتباس شد که به [[هانجا]] معروف شد و به عنوان خط اصلی برای نوشتن زبان کرهای برای بیش از یک هزار سال در کنار خطهای آوایی مختلفی که بعداً اختراع شدند همانند [[خط ایدو|ایدو]]، [[گوگیئول]] و [[هیانگچال]]، باقی ماند. نخبگان و اشرافزادگان برای خواندن و نوشتن از هانجا استفاده میکردند. با این حال، بیشتر مردم بیسواد بودند. |
|||
[[پرونده:Jhk (11)새재.jpg|220px|بندانگشتی|راست|سنگنوشته [[هانگول]] یادبود آتشسوزی کوه جوریونگ مربوط به دوره چوسان]] |
|||
در سده پانزدهم، پادشاه [[سجونگ کبیر]] شخصاً یک سامانه نوشتاری ویژه [[الفبا|الفبایی]] ایجاد کرد که امروزه به نام [[هانگول]] شناخته میشود.<ref>{{Cite web|title=알고 싶은 한글|url=http://www.korean.go.kr/hangeul/setting/002.html|accessdate=4 December 2017|website=국립국어원|publisher=National Institute of Korean Language|language=ko}}</ref> او احساس میکرد که هانجا برای نوشتن کرهای ناکافی است و این باعث استفاده بسیار محدود از آن شد. هانگول برای کمک به خواندن هانجا یا جایگزینی کامل آن طراحی شد. هانگول «خط محاورهای» نامیده شد و به سرعت در سراسر کشور برای افزایش سواد گسترش یافت. هانگول بهطور گسترده در تمام طبقات کرهای استفاده فراگیر شد اما اغلب به عنوان «خط زنانه» با آن برخورد میشد و نخبگان و اشراف آن را نادیده گرفته و هانجا را به عنوان «خط واقعی» میخواندند. در نتیجه، اسناد رسمی همیشه در دوران [[پادشاهی چوسان|چوسان]] به هانجا نوشته میشد. از آنجایی که تعداد کمی از مردم میتوانستند هانجا را بفهمند، پادشاهان کره در اوایل سده شانزدهم برای همه طبقات کرهای، از جمله دهقانان و بردگان بیسواد، گاهی اعلامیههای عمومی را که بهطور کامل به هانگول مینوشتند و منتشر میکردند. در سده هفدهم، طبقه اشراف ''یانگبان'' نامههای هانگول را با بردگان رد و بدل میکردند که نشان میدهد میزان سواد هانگول در دوران چوسان بالا بود.<ref>{{Cite web|url=http://archive.aks.ac.kr/letter/letterViewer.aspx?datauci=G002+LET+KSM-XF.1692.0000-20140430.B0016_9-010|title=Archive of Joseon's Hangul letters – A letter sent from Song Gyuryeom to slave Guityuk (1692)}}</ref> |
|||
امروزه هانجا به دلیل راحت نبودنش تا حد زیادی در زندگی روزمره استفاده نمیشود، اما همچنان برای مطالعات تاریخی و زبانشناسی اهمیت دارد. کره جنوبی و کره شمالی هیچیک با یادگیری هانجا مخالف نیستند، اما آنها دیگر بهطور رسمی در کره شمالی استفاده نمیشوند و استفاده از آنها در کره جنوبی عمدتاً برای شرایط خاص مانند روزنامهها، مقالات علمی و ابهامزدایی محفوظ است. |
|||
از زمان [[جنگ کره]]، طی ۷۰ سال جدایی، تفاوتهایی میان شمال و جنوب در زبان کرهای معیار ایجاد شدهاست، از جمله تفاوتهایی در تلفظ و واژگان انتخابشده، اما این تفاوتهای جزئی را میتوان در هر یک از [[گویشهای کرهای]] یافت که هنوز هم تا حد زیادی [[فهم متقابل|قابل درک متقابل]] هستند. |
|||
== پراکندگی جغرافیایی == |
|||
کرهای توسط [[مردم کرهای|مردم کره]] در کره جنوبی و کره شمالی و جوامع مهاجر کرهای در بسیاری از کشورها از جمله [[چین|جمهوری خلق چین]]، [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]]، [[ژاپن]] و [[روسیه]] صحبت میشود. در حال حاضر، کرهای پس از انگلیسی، ژاپنی و روسی چهارمین [[زبان خارجه|زبان خارجی]] محبوب در چین است.{{Sfnp|Sohn|2001}} اقلیتهای کرهای زبان در این کشورها وجود دارند، اما به دلیل [[همگونسازی فرهنگی]] در کشورهای میزبان، همه کرهایتبارها ممکن است به آن تسلط کامل نداشته باشند. |
|||
=== وضعیت رسمی === |
|||
کرهای [[زبان رسمی]] کره جنوبی و کره شمالی است. این زبان همچنین همراه با [[چینی ماندارین]] یکی از دو زبان رسمی [[ولایت خودمختار یانبیان کرهای]] چین است. |
|||
در کره جنوبی نهاد نظارتی کرهای [[مؤسسه ملی زبان کرهای]] است که با فرمان ریاست جمهوری در ۲۳ ژانویه ۱۹۹۱ ایجاد شد. در کره شمالی نهاد نظارتی زبان «پژوهشکده زبان فرهنگستان علوم اجتماعی» ({{Lang|ko|사회과학원 어학연구소; 社會科學院語學硏究所}}، ''ساهو گواهاگون ائوهاگ یونگوسو'') است. در چین نیز «کمیسیون تنظیم مقررات زبان کرهای چین» (중국조선어규범위원회 / 中国朝鲜语规范委员会) به تنظیم زبان میپردازد. |
|||
=== گویشها === |
|||
[[پرونده:Koreandialects.png|بندانگشتی| گویشهای منطقهای کرهای]] |
|||
کرهای دارای [[گویش]]های محلی کوچک فراوانی است. [[زبان معیار]] هر دو کره جنوبی و کره شمالی مبتنی بر گویش منطقه اطراف [[سئول]] است (که به عنوان هانیانگ برای ۵۰۰ سال پایتخت کره عصر چوسان بودهاست) گویش معیار کره شمالی پس از [[جنگ کره]] تحت تأثیر گویش [[پیونگیانگ]] قرار گرفتهاست. همه گویشهای کرهای شبیه به یکدیگر و تا حد زیادی [[فهم متقابل|قابل درک متقابل]] هستند (به استثنای عبارات خاص گویش یا واژگان غیرمعیار منحصر به فرد برای گویشها)، اگرچه [[زبان ججویی|گویش جزیره ججو]] به اندازهای متفاوت است که گاهی اوقات به عنوان یک زبان جداگانه دستهبندی میشود.<ref>{{Cite web|last=Source: Unescopress|url=http://www.unesco.org/new/en/media-services/single-view/news/new_interactive_atlas_adds_two_more_endangered_languages/|title=New interactive atlas adds two more endangered languages | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|publisher=Unesco.org|accessdate=2013-12-11}}</ref><ref>{{cite book|last1=Lightfoot|first1=David|title=Development of Language|date=12 January 1999|publisher=Wiley|isbn=978-0-631-21059-7|url=https://books.google.com/books?id=NxjDQgAACAAJ|language=en}}</ref> یکی از تفاوتهای برجستهتر میان گویشها، استفاده از [[نواخت]] است. برخی از گویشها محافظهکار هستند و آواهای کرهای میانه را حفظ میکنند (مانند ''z، β، ə'') که از زبان معیار حذف شدهاند، در حالی که برخی دیگر بسیار نوآورانه هستند. |
|||
زبان مورد استفاده در شمال و جنوب نیز تفاوتهایی در تلفظ، املا، دستور زبان و واژگان نشان میدهد.<ref>{{cite book|editor-last=Kanno|editor-first=Hiroomi|editor2=Society for Korean Linguistics in Japan|year=1987|trans-title=Chōsengo o manabō|title=『朝鮮語を学ぼう』|language=ja|publisher=Sanshūsha|location=Tokyo|isbn=4-384-01506-2}}</ref> |
|||
== دستهبندی == |
|||
کرهای یکی از اعضای [[زبانهای کرهای|خانواده زبانهای کرهای]] همراه با [[زبان ججویی]] است. برخی از زبانشناسان آن را در خانواده [[زبانهای آلتایی|آلتایی]] گنجاندهاند، اما خود خانواده اصلی آلتایی بیشتر پشتیبانی قبلی خود را از دست دادهاست. {{Sfnp|Cho|Whitman|2020}} [[زبان خیتانی]] چندین مورد واژگانی مشابه با کرهای دارد که در سایر زبانهای مغولی یا تونگوزی یافت نمیشود که نشان دهنده تأثیر کرهای بر خیتانی است.<ref>{{Cite journal|last=Vovin|first=Alexander|date=June 2017|title=Koreanic loanwords in Khitan and their importance in the decipherment of the latter|url=http://real.mtak.hu/56022/1/062.2017.70.2.4.pdf|journal=Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae|volume=70|issue=2|pages=207–215|doi=10.1556/062.2017.70.2.4}}</ref> |
|||
این فرضیه که زبان کرهای میتواند با [[زبان ژاپنی|ژاپنی]] مرتبط باشد به دلیل برخی همپوشانی در واژگان و ویژگیهای دستوری مشابه که توسط محققانی مانند [[ساموئل المو مارتین|ساموئل ئی. مارتین]]<ref>{{Harvp|Martin|1966}}, {{Harvp|Martin|1990}}</ref> و [[روی اندرو میلر]] توضیح داده شدهاست، طرفدارانی داشتهاست.<ref>e.g. {{Harvp|Miller|1971}}, {{Harvp|Miller|1996}}</ref> [[سرگی استاروستین|سرگی آناتولیویچ استاروستین]] (۱۹۹۱) حدود ۲۵ درصد از همزادان بالقوه را در [[فهرست سوادش|فهرست ۱۰۰ واژهای سوادش]] ژاپنی-کرهای یافت.<ref>{{cite book|last=Starostin|first=Sergei|url=http://starling.rinet.ru/Texts/Starostin_AP.pdf|title=Altaiskaya problema i proishozhdeniye yaponskogo yazika|publisher=Nauka|year=1991|location=Moscow|language=ru|trans-title=The Altaic Problem and the Origins of the Japanese Language}}</ref> برخی از زبانشناسان مربوط به موضوع میان ژاپنی و کرهای، از جمله الکساندر ووین، استدلال کردهاند که شباهتهای ذکر شده به دلیل هیچ [[رابطه ژنتیکی (زبانشناسی)|رابطه ژنتیکی]] نیست، بلکه بیشتر به دلیل یک اثر ''[[ناحیه همگرایی زبانی|همگرایی]]'' و وامگیری سنگین، به ویژه از [[زبان کرهای باستان|کرهای باستان]] به [[زبان ژاپنی باستان|ژاپنی باستان]] غربی است. {{Sfnp|Vovin|2008}} یک مثال خوب ممکن است ''سام'' [[کرهای میانه]] و ''آسا'' ژاپنی به معنای «[[شاهدانه]]» باشد.<ref>{{Harvp|Whitman|1985}}, also found in {{Harvp|Martin|1966}}</ref> به نظر میرسد که این واژه یک همخانواده باشد چرا که در زبانهای ژاپنی باستانی غربی و [[زبانهای ریوکیویی]] شمالی به خوبی تأیید شدهاست، در ژاپنی باستانی شرقی فقط در ترکیبات دیده میشود و در سه گویش از گروه زبانی ریوکیویی جنوبی وجود دارد. همچنین واژه ''وو'' به همان معنای «شاهدانه» در زبانهای ژاپنی باستانی غربی و ریوکیویی جنوبی تأیید شدهاست؛ بنابراین، فرض یک وامواژه قابل قبول است.{{Sfnp|Vovin|2008}} |
|||
گروهی از پژوهشگران نیز پیشنهاد کردهاند که ردپایی از یک زیرلایه پیش از [[زبانهای نیوخ|نیوخ]] در کرهای وجود دارد. بر اساس این فرضیه، گونههای نیای [[زبانهای نیوخ|نیوخ]] یک بار پیش از ورود کرهایزبانان در [[کره (کشور)|شبهجزیره کره]] پراکنده شدهاند.<ref>{{Cite journal|last=Hudson|first=Mark J.|last2=Robbeets|first2=Martine|date=2020|title=Archaeolinguistic Evidence for the Farming/Language Dispersal of Koreanic|journal=Evolutionary Human Sciences|language=en|volume=2|at=e52|doi=10.1017/ehs.2020.49|doi-access=free}}</ref> |
|||
== واجشناسی == |
|||
واجشناسی واکهها و همخوانهای کرهای به شرح زیر است: |
|||
=== واکهها === |
|||
[[پرونده:Korean_short_vowel_chart.svg|بندانگشتی| نمودار واکههای [[کشش واکه|کوتاه]]]] |
|||
[[پرونده:Korean_long_vowel_chart.svg|بندانگشتی| نمودار واکههای [[کشش واکه|بلند]]]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!نام |
|||
!شکل |
|||
!یادداشت |
|||
|- |
|- |
||
!واکههای ساده |
|||
|اَ (아) |
|||
|{{Lang|ko|ㅏ}} {{آوا|/a/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅓ}} {{آوا|/ʌ/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅗ}} {{آوا|/o/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅜ}} {{آوا|/u/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅡ}} {{آوا|/ɯ/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅣ}} {{آوا|/i/}}{{سخ}}{{آوا|/e/}} {{Lang|ko|ㅔ}}, {{آوا|/ɛ/}} {{Lang|ko|ㅐ}}, {{آوا|/ø/}} {{Lang|ko|ㅚ}}, {{آوا|/y/}} {{Lang|ko|ㅟ}} |
|||
|ㅏ |
|||
|صدای اَ میدهد |
|||
|- |
|- |
||
! واکههای مرکب |
|||
|یَ (야) |
|||
|{{Lang|ko|ㅑ}} {{آوا|/ja/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅕ}} {{آوا|/jʌ/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅛ}} {{آوا|/jo/}}{{سخ}}{{Lang|ko|ㅠ}} {{آوا|/ju/}}{{سخ}}{{آوا|/je/}} {{Lang|ko|ㅖ}}, {{آوا|/jɛ/}} {{Lang|ko|ㅒ}}, {{آوا|/wi/}} {{Lang|ko|ㅟ}}, {{آوا|/we/}} {{Lang|ko|ㅞ}}, {{آوا|/wɛ/}} {{Lang|ko|ㅙ}}, {{آوا|/wa/}} {{Lang|ko|ㅘ}}, {{آوا|/ɰi/}} {{Lang|ko|ㅢ}}, {{آوا|/wə/}} {{Lang|ko|ㅝ}} |
|||
|ㅑ |
|||
|} |
|||
|صدای یَ میدهد |
|||
=== همخوانها === |
|||
{| class="wikitable" style="text-align:center;" |
|||
! colspan="2" | |
|||
![[همخوان دولبی|دولبی]] |
|||
![[همخوان لثوی|لثوی]] |
|||
!لثوی-{{سخ}}کامی |
|||
![[همخوان نرمکامی|نرمکامی]] |
|||
![[همخوان چاکنایی|چاکنایی]] |
|||
|- |
|- |
||
! colspan=2|[[همخوان خیشومی|خیشومی]] |
|||
|آ (어) |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅁ|ㅁ]]}} {{IPA|m}} |
|||
|ㅓ |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㄴ|ㄴ]]}} {{IPA|n}} |
|||
|صدای آ میدهد |
|||
| |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅇ|ㅇ]]}} {{IPA|ŋ}} |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
! rowspan=3|[[انفجاری]]/{{سخ}}[[انسایشی]] |
|||
|یا (여) |
|||
!<small>صاف</small> |
|||
|ㅕ |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅂ|ㅂ]]}} {{IPA|p}} |
|||
|صدای یا میدهد |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㄷ|ㄷ]]}} {{IPA|t}} |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅈ|ㅈ]]}} {{IPA|t͡s}} یا {{IPA|t͡ɕ}} |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㄱ|ㄱ]]}} {{IPA|k}} |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
! <small>[[سختی (واجشناسی)|سخت]]</small> |
|||
|اُ (오) |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅃ|ㅃ]]}} {{آوا|/p͈/}} |
|||
|ㅗ |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㄸ|ㄸ]]}} {{آوا|/t͈/}} |
|||
|صدای اُ میدهد |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅉ|ㅉ]]}} {{آوا|/t͡s͈/}} یا {{آوا|/t͡ɕ͈/}} |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㄲ|ㄲ]]}} {{آوا|/k͈/}} |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
! <small>حلقی</small> |
|||
|یُ (요) |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅍ|ㅍ]]}} {{آوا|/pʰ/}} |
|||
|ㅛ |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅌ|ㅌ]]}} {{آوا|/tʰ/}} |
|||
|صدای یُ میدهد |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅊ|ㅊ]]}} {{آوا|/t͡sʰ/}} یا {{آوا|/t͡ɕʰ/}} |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅋ|ㅋ]]}} {{آوا|/kʰ/}} |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
! rowspan=2|[[سایشی]] |
|||
|او (우) |
|||
! <small>صاف</small> |
|||
|ㅜ |
|||
| |
|||
|صدای او میدهد |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅅ|ㅅ]]}} {{IPA|s}} یا {{آوا|/sʰ/}} |
|||
| |
|||
| |
|||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅎ|ㅎ]]}} {{IPA|h}} |
|||
|- |
|- |
||
! <small>سخت</small> |
|||
|یو (유) |
|||
| |
| |
||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㅆ|ㅆ]]}} {{آوا|/s͈/}} |
|||
|صدای یو میدهد |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
! colspan=2|[[ناسوده]] |
|||
|اِو (으) |
|||
| {{IPA|w}} |
|||
|ㅡ |
|||
| |
|||
|صدایی بین او و ای میدهد |
|||
| {{IPA|j}} |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
! colspan=2|[[همخوان روان|روان]] |
|||
|ای (이) |
|||
| |
| |
||
| {{Lang|ko|[[wikt:ㄹ|ㄹ]]}} {{IPA|l}} یا {{IPA|ɾ}} |
|||
|صدای ای میدهد |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
|} |
|} |
||
== دستور == |
|||
=== [[حروف بیصدا]] === |
|||
کرهای یک [[زبان پیوندی]] است. زبان کرهای بهطور سنتی دارای ۹ [[اجزای کلام|جزو کلام]] در نظر گرفته میشود. پیرایندهها عموماً پبش از واژگان پیرایششده قرار میگیرند و در مورد پیرایندههای فعل، میتوان به صورت گروهی بدان افزود. ساختار جمله یا شکل اصلی یک جمله کرهای [[نهاد–مفعول–فعل|نهاد-مفعول-فعل]] (SOV) است، اما فعل تنها عنصر ضروری و غیرقابل حرکت است و ترتیب واژگان بسیار انعطافپذیر است، مانند بسیاری از زبانهای پیوندی دیگر. |
|||
{| class="wikitable" |
|||
{| |
|||
!نام |
|||
|'''پرسش:''' |
|||
!شکل |
|||
| colspan="4" | «آیا [شما] به فروشگاه رفتید؟» |
|||
!یادداشت |
|||
|- |
|- |
||
| |
|||
|کیاگ |
|||
| |
|||
(기역) |
|||
| {{Lang|ko|가게에}} |
|||
|ㄱ |
|||
| |
|||
|صدای ک / گ میدهد |
|||
| {{Lang|ko|가셨어요?}} |
|||
|- |
|- |
||
| |
|||
|نیئون |
|||
| |
|||
(니은) |
|||
|gage-e |
|||
|ㄴ |
|||
| |
|||
|صدای ن میدهد |
|||
| ''ga-syeo-sseo-yo'' |
|||
|- |
|- |
||
| |
|||
|تیگود |
|||
| |
|||
(디귿) |
|||
| فروشگاه + [نشانگر مکان ({{Lang|ko|에}})] |
|||
|ㄷ |
|||
| |
|||
|صدای ت / د میدهد |
|||
| [رفتن ([[ریشه (زبانشناسی)|ریشه فعل]]) ({{Lang|ko|가}})] + [افتخاری ({{Lang|ko|시}})] + [[[صرف فعل دستوری|صرف]] (قاعده انقباض) ({{Lang|ko|어}})] + [[[زمان گذشته (زبان)|گذشته]] ({{Lang|ko|ㅆ}})] + [[[وجه التزامی|التزامی]] ({{Lang|ko|어}})] + [نشانگر مودبانه ({{Lang|ko|요}})] |
|||
|} |
|||
{| |
|||
|'''پاسخ''': |
|||
| colspan="2" | «بله.» |
|||
|- |
|- |
||
| |
|||
|ریول |
|||
| |
|||
(리을) |
|||
| {{Lang|ko|예.}} (یا {{Lang|ko|네.}}) |
|||
|ㄹ |
|||
|صدای ر / ل میدهد |
|||
|- |
|- |
||
| |
|||
|میوم |
|||
| |
|||
(미음) |
|||
| ''ye'' (یا ''ne'') |
|||
|ㅁ |
|||
|صدای م میدهد |
|||
|- |
|- |
||
| |
|||
|پیوب |
|||
| |
|||
(비읍) |
|||
| بله |
|||
|ㅂ |
|||
|} |
|||
|صدای پ / ب میدهد |
|||
رابطه میان یک گوینده/نویسنده و [[نهاد (دستور زبان)|نهاد]] و مخاطبان در دستور زبان کرهای بسیار مهم است. رابطه میان گوینده/نویسنده و مرجع نهاد جمله در عنوانهای افتخاری و رابطه میان گوینده/نویسنده و مخاطب در سطح گفتار منعکس میشود. |
|||
=== عنوانهای افتخاری === |
|||
هنگامی که در مورد فردی برتر از نظر موقعیت صحبت میشود، یک گوینده یا نویسنده معمولاً از اسمهای خاص یا پایانهای فعلی برای نشان دادن برتری نهاد جمله استفاده میکند. بهطور کلی، اگر فردی از بستگان مسنتر، غریبهای با سن تقریباً برابر یا بزرگتر، یا کارفرما، معلم، مشتری یا موارد مشابه باشد، از نظر موقعیت برتر است. اگر فردی جوانتر، دانشآموز، کارمند یا مانند آن باشد، از نظر موقعیت برابر یا پایینتر است. امروزه پایانهای خاصی وجود دارد که میتوان آن را در جملات اظهاری، استفهامی و دستوری و هر دو جمله افتخاری یا عادی به کار برد. |
|||
عنوانهای افتخاری در سنت کره کاملاً سلسله مراتبی بود. طبقهها و دستههای مردم دارای الگوها و کاربردهایی بسیار پیچیدهتر و طبقهبندیشدهتر از آنچه امروزه استفاده میشود، داشتند. ساختار پیچیده نظام افتخاری کره در فرهنگ و جامعه سنتی شکوفا شد. عنوانهای افتخاری در کره معاصر اکنون برای افرادی استفاده میشود که از نظر صمیمیت دور یا از نظر موقعیت برتر هستند، استفاده میشود. به عنوان مثال، افراد مسن، معلمان و کارفرمایان. {{Sfnp|Sohn|2006}} |
|||
=== سطوح گفتار === |
|||
هفت [[پارادایم]] فعل یا سطح گفتار در کرهای وجود دارد و هر سطح دارای مجموعه منحصر به فرد خود از پایان فعلهاست که برای نشان دادن میزان رسمی بودن یک موقعیت استفاده میشود.<ref>{{cite book|last=Choo|first=Miho|date=2008|title=Using Korean: A Guide to Contemporary Usage|publisher=Cambridge University Press|page=3|isbn=978-1-139-47139-8}}</ref> برخلاف عنوانهای افتخاری - که برای نشان دادن احترام به نهاد (فردی که از او صحبت میشود) استفاده میشوند - ''سطوح گفتار'' برای نشان دادن احترام به مخاطبان گوینده یا نویسنده (فردی که با او صحبت میشود) استفاده میشود. |
|||
سه سطح با ادب بالا (بسیار مودبانه رسمی، مودبانه رسمی، مودبانه معمولی) بهطور کلی با هم به عنوان ''جوندائنمال'' ({{Lang|ko|존댓말}}) گروهبندی میشوند، در حالی که دو سطح با سطح ادب کمتر (بیادبانه رسمی، بیادبانه معمولی) در کرهای ''بانمال'' (''반말'') نامیده میشوند. دو سطح باقیمانده (رسمیت خنثی با ادب خنثی، رسمیت بالا با ادب خنثی) نه مودبانه هستند و نه بیادبانه. |
|||
امروزه، سخنرانان نسل جوان دیگر خود را موظف نمیدانند که توجه معمول خود را نسبت به مرجع کاهش دهند. معمولاً دیده میشود که افراد جوان با اقوام بزرگتر خود با بانمال صحبت میکنند ({{Lang|ko|반말}}). این از روی بیاحترامی نیست، بلکه نشاندهنده صمیمیت و نزدیکی رابطه میان دو گوینده است. دگرگونی در ساختارها و نگرشهای اجتماعی در جامعهای که به سرعت در حال تغییر امروز است، تغییری در نحوه صحبت کردن افراد ایجاد کردهاست. {{Sfnp|Sohn|2006}} |
|||
== واژگان == |
|||
هسته واژگان کرهای از واژگان بومی کرهای تشکیل شدهاست. با این حال، بخش قابل توجهی از واژگان، به ویژه آنهایی که بیانگر ایدههای انتزاعی هستند، واژگان چینی-کرهای (منشأ چینی) هستند.<ref name="Sohn">{{Harvp|Sohn|2001}}</ref> به میزان بسیار کمتر، برخی از واژگان نیز از [[زبان مغولی|مغولی]] و زبانهای دیگر وام گرفته شدهاند.{{Sfnp|Lee|Ramsey|2011}} امروزه وامواژههای فراوانی از انگلیسی نیز وارد کرهای شدهاند. |
|||
واژگان کره شمالی نشاندهنده تمایل به ترجیح زبان کرهای بومی بر <nowiki>چینی</nowiki>-کرهای یا وامگیریهای خارجی است، که به ویژه با اهداف سیاسی اخیر دولت با هدف از بین بردن تأثیرات خارجی بر زبان کرهای در [[کره شمالی|شمال]] انجام شدهاست. در سالهای اولیه، دولت کره شمالی سعی کرد واژگان چینی-کرهای را حذف کند. در نتیجه، کره جنوبی ممکن است چندین وام چینی-کرهای یا خارجی داشته باشد که در کره شمالی نباشد. |
|||
{| class="wikitable floatleft" |
|||
! rowspan="2" |عدد |
|||
! colspan="2" | چینی-کرهای |
|||
! colspan="2" | کرهای بومی |
|||
|- |
|- |
||
! [[هانگول]] |
|||
|شیُد |
|||
! [[لاتیننویسی کرهای اصلاحشده|لاتیننویسی]] |
|||
(시옷) |
|||
! هانگول |
|||
|ㅅ |
|||
! لاتیننویسی |
|||
|صدای س / ش میدهد |
|||
|- |
|- |
||
| [[۱ (عدد)|۱]] |
|||
|ایونگ |
|||
| {{Lang|ko|일}} |
|||
(이응) |
|||
| ''il'' |
|||
|ㅇ |
|||
| {{Lang|ko|하나}} |
|||
|در اول کلمه صدایی ندارد، در آخر کلمه صدای نگ میدهد |
|||
| ''hana'' |
|||
|- |
|- |
||
| [[۲ (عدد)|۲]] |
|||
|جیود |
|||
| {{Lang|ko|이}} |
|||
(지읒) |
|||
| ''i'' |
|||
|ㅈ |
|||
| {{Lang|ko|둘}} |
|||
|صدای چ / ج میدهد |
|||
| ''dul'' |
|||
|- |
|- |
||
| [[۳ (عدد)|۳]] |
|||
|چیود |
|||
| {{Lang|ko|삼}} |
|||
(치읓) |
|||
| ''sam'' |
|||
|ㅊ |
|||
| {{Lang|ko|셋}} |
|||
|صدای چ میدهد |
|||
| ''set'' |
|||
|- |
|- |
||
| [[۴ (عدد)|۴]] |
|||
|کیوگ |
|||
| {{Lang|ko|사}} |
|||
(키읔) |
|||
| ''sa'' |
|||
|ㅋ |
|||
| {{Lang|ko|넷}} |
|||
|صدای ک میدهد |
|||
| ''net'' |
|||
|- |
|- |
||
| [[۵ (عدد)|۵]] |
|||
|تیود |
|||
| {{Lang|ko|오}} |
|||
(티읕) |
|||
| ''o'' |
|||
|ㅌ |
|||
| {{Lang|ko|다섯}} |
|||
|صدای ت میدهد |
|||
| ''daseot'' |
|||
|- |
|- |
||
| [[۶ (عدد)|۶]] |
|||
|پیوب |
|||
| {{Lang|ko|육}} {{Lang|ko|륙}} |
|||
(피읖) |
|||
| ''yok'', ''ryok'' |
|||
|ㅍ |
|||
| {{Lang|ko|여섯}} |
|||
|صدای پ میدهد |
|||
| ''yeoseot'' |
|||
|- |
|- |
||
| [[۷ (عدد)|۷]] |
|||
|هیود |
|||
| {{Lang|ko|칠}} |
|||
(히읗) |
|||
| ''chil'' |
|||
|ㅎ |
|||
| {{Lang|ko|일곱}} |
|||
|صدای ه میدهد |
|||
| ''ilgop'' |
|||
|- |
|||
| [[۸ (عدد)|۸]] |
|||
| {{Lang|ko|팔}} |
|||
| ''pal'' |
|||
| {{Lang|ko|여덟}} |
|||
| ''yeodeol'' |
|||
|- |
|||
| [[۹ (عدد)|۹]] |
|||
| {{Lang|ko|구}} |
|||
| ''Gu'' |
|||
| {{Lang|ko|아홉}} |
|||
| ''ahop'' |
|||
|- |
|||
| [[۱۰ (عدد)|۱۰]] |
|||
| {{Lang|ko|십}} |
|||
| ''sip'' |
|||
| {{Lang|ko|열}} |
|||
| ''yeol'' |
|||
|} |
|} |
||
=== چینی-کرهای === |
|||
واژگان چینی-کرهای عبارتند از: |
|||
* واژگانی که مستقیماً از [[چینی نوشتاری]] [[وامواژه|وام]] گرفته شدهاند |
|||
* ترکیباتی که در کره یا ژاپن ساخته شده و با استفاده از خوانش چینی-کرهای [[نویسههای چینی]] خوانده میشوند. |
|||
بنابراین کرهای درست مانند واژگان دیگر، دارای دو مجموعه از سامانههای اعداد است. با این حال، کرهای و چینی از [[رابطه ژنتیکی (زبانشناسی)|نظر ژنتیکی به هم مرتبط نیستند]] و این دو مجموعه از واژگان کرهای کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند. همه [[تکواژ]]های چینی-کرهای مانند چینی تک هجایی هستند، در حالی که تکواژهای بومی کرهای میتوانند چند هجایی باشند. واژگان چینی-کرهای عمداً در کنار حروف چینی متناظر برای یک زبان نوشتاری وارد شدند. |
|||
نسبت دقیق واژگان چینی-کرهای موضوع بحث است. سون (۲۰۰۱) ۵۰–۶۰٪ را بیان کرد.<ref name="Sohn">{{Harvp|Sohn|2001}}</ref> در سال ۲۰۰۶، همان نویسنده تخمین حتی بالاتر از ۶۵٪ ارائه میدهد. {{Sfnp|Sohn|2006}} جئونگ جائه-دو، یکی از گردآورندگان واژهنامه ''اوریمال کئون ساجئون''، ادعا میکند که این نسبت چندان زیاد نیست. او اشاره میکند که واژهنامههای کرهای که در [[استعمار ژاپن بر کره|دوره استعمار]] گردآوری شدهاند شامل بسیاری از واژگان چینی-کرهای نارایج هستند. در تخمین وی، نسبت واژگان چینی-کرهای در زبان کرهای تا ۳۰ درصد عنوان شدهاست.<ref>{{Cite news|last=Kim|first=Jin-su|date=2009-09-11|script-title=ko:우리말 70%가 한자말? 일제가 왜곡한 거라네|language=ko|trans-title=Our language is 70% hanja? Japanese Empire distortion|periodical=The Hankyoreh|url=http://www.hani.co.kr/arti/culture/religion/376204.html|access-date=2009-09-11}} The dictionary mentioned is {{Cite book|year=1992|script-title=ko:우리말 큰 사전|location=Seoul|publisher=Hangul Hakhoe|oclc=27072560}}</ref> |
|||
=== وامواژههای غربی === |
|||
اکثریت قریب به اتفاق [[وامواژه]]های غیر از زبان چینی-کرهای مربوط به دوران مدرن هستند که تقریباً ۹۰ درصد آنها از [[زبان انگلیسی]] هستند.<ref name="Sohn">{{Harvp|Sohn|2001}}</ref> بسیاری از واژگان دیگر نیز از [[زبانهای اروپا|زبانهای غربی]] مانند [[زبان آلمانی|آلمانی]] از طریق [[زبان ژاپنی|ژاپنی]] وام گرفته شدهاند ({{Lang|ko|아르바이트}} به معنای «شغل پارهوقت»، {{Lang|ko|알레르기}} به معنای «[[آلرژی|حساسیت]]»، {{Lang|ko|기브스}} به معنای «گچکیری»). برخی از واژگان غربی بهطور غیرمستقیم از طریق ژاپنی در طول [[استعمار ژاپن بر کره|اشغال کره توسط ژاپن]] با الگوی صوتی ژاپنی وام گرفته شدند. بیشتر وامگیریهای غربی غیرمستقیم اکنون بر اساس قواعد فعلی «هانگولنویسی» برای زبان غربی مربوطه نوشته میشوند، گویی که مستقیماً وام گرفته شدهاند. |
|||
به دلیل چنین رواج زبان انگلیسی در فرهنگ و جامعه نوین کره جنوبی، [[وامواژه|وامگیری واژگانی]] اجتنابناپذیر است. کرهای مشتق از انگلیسی یا «[[کونگلیش]]» ({{Lang|ko|콩글리쉬}}) بهطور فزایندهای در جنوب استفاده میشود. واژگان گویش جنوبی زبان کرهای تقریباً ۵٪ وام واژه (به استثنای واژگان چینی-کرهای) است.{{Sfnp|Sohn|2006}} با این حال، به دلیل انزوای کره شمالی، چنین تأثیری در گفتار کره شمالی وجود ندارد. |
|||
== نوشتار == |
|||
[[پرونده:감사패.jpg|بندانگشتی|250px|متنی به کرهای]] |
|||
در زیر نموداری از نمادهای الفبای کرهای ([[هانگول]]) و [[لاتیننویسی کرهای اصلاحشده|لاتیننویسی اصلاحشده]] (RR) و مقادیر [[الفبای آوانگاری بینالمللی]] متعارف (IPA) آورده شدهاست: |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ همخوانها |
|||
|- |
|||
! [[هانگول]] {{Lang|ko|한글}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅂ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㄷ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅈ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㄱ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅃ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㄸ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅉ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㄲ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅍ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅌ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅊ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅋ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅅ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅎ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅆ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅁ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㄴ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅇ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㄹ}} |
|||
|- |
|||
! [[لاتیننویسی کرهای اصلاحشده|RR]] |
|||
| ''b'' |
|||
| ''d'' |
|||
| ''j'' |
|||
| ''g'' |
|||
| ''pp'' |
|||
| ''tt'' |
|||
| ''jj'' |
|||
| ''kk'' |
|||
| ''p'' |
|||
| ''t'' |
|||
| ''ch'' |
|||
| ''k'' |
|||
| ''s'' |
|||
| ''h'' |
|||
| ''ss'' |
|||
| ''m'' |
|||
| ''n'' |
|||
| ''ng'' |
|||
| ''r'', ''l'' |
|||
|- |
|||
! [[الفبای آوانگاری بینالمللی|IPA]] |
|||
| {{آوا|p}} |
|||
| {{آوا|t}} |
|||
| {{آوا|t͡ɕ}} |
|||
| {{آوا|k}} |
|||
| {{آوا|p͈}} |
|||
| {{آوا|t͈}} |
|||
| {{آوا|t͡ɕ͈}} |
|||
| {{آوا|k͈}} |
|||
| {{آوا|pʰ}} |
|||
| {{آوا|tʰ}} |
|||
| {{آوا|t͡ɕʰ}} |
|||
| {{آوا|kʰ}} |
|||
| {{آوا|s}} |
|||
| {{آوا|h}} |
|||
| {{آوا|s͈}} |
|||
| {{آوا|m}} |
|||
| {{آوا|n}} |
|||
| {{آوا|ŋ}} |
|||
| {{آوا|ɾ}}, {{آوا|l}} |
|||
|} |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ واکهها |
|||
|- |
|||
! [[هانگول]] {{Lang|ko|한글}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅣ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅔ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅚ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅐ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅏ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅗ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅜ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅓ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅡ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅢ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅖ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅒ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅑ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅛ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅠ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅕ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅟ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅞ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅙ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅘ}} |
|||
| {{Lang|ko|ㅝ}} |
|||
|- |
|||
! [[لاتیننویسی کرهای اصلاحشده|RR]] |
|||
| ''i'' |
|||
| ''e'' |
|||
| ''oe'' |
|||
| ''ae'' |
|||
| ''a'' |
|||
| ''o'' |
|||
| ''u'' |
|||
| ''eo'' |
|||
| ''eu'' |
|||
| ''ui'' |
|||
| ''ye'' |
|||
| ''yae'' |
|||
| ''ya'' |
|||
| ''yo'' |
|||
| ''yu'' |
|||
| ''yeo'' |
|||
| ''wi'' |
|||
| ''we'' |
|||
| ''wae'' |
|||
| ''wa'' |
|||
| ''wo'' |
|||
|- |
|||
! [[الفبای آوانگاری بینالمللی|IPA]] |
|||
| {{آوا|i}} |
|||
| {{آوا|e}} |
|||
| {{آوا|ø}}, {{آوا|we}} |
|||
| {{آوا|ɛ}} |
|||
| {{آوا|a}} |
|||
| {{آوا|o}} |
|||
| {{آوا|u}} |
|||
| {{آوا|ʌ}} |
|||
| {{آوا|ɯ}} |
|||
| {{آوا|ɰi}} |
|||
| {{آوا|je}} |
|||
| {{آوا|jɛ}} |
|||
| {{آوا|ja}} |
|||
| {{آوا|jo}} |
|||
| {{آوا|ju}} |
|||
| {{آوا|jʌ}} |
|||
| {{آوا|ɥi}}, {{آوا|wi}} |
|||
| {{آوا|we}} |
|||
| {{آوا|wɛ}} |
|||
| {{آوا|wa}} |
|||
| {{آوا|wʌ}} |
|||
|} |
|||
== به عنوان زبان خارجی == |
|||
برای افراد بومی انگلیسیزبان، کرهای بهطور کلی یکی از سختترین [[زبان خارجه|زبانهای خارجی]] برای تسلط با وجود سهولت نسبی یادگیری هانگول در نظر گرفته میشود. برای نمونه [[مؤسسه زبان دفاعی]] [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]]، زبان کرهای را در رده ۴ با [[زبان ژاپنی|ژاپنی]]، [[زبان چینی|چینی]] ([[چینی معیار|ماندارین]] و [[کانتونی]]) و [[زبان عربی|عربی]] قرار میدهد که به ۶۴ هفته آموزش نیاز دارد (در مقایسه با تنها ۲۶ هفته برای زبانهای رده ۱ مانند [[زبان ایتالیایی|ایتالیایی]]، [[زبان فرانسوی|فرانسوی]] و [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]]) تا زبانآموز انگلیسیزبان به سطح کاری محدودی از مهارت برسد که در آن «قابلیت کافی برای برآورده کردن خواستههای اجتماعی معمول و الزامات شغلی محدود» را داشته باشد و «بتواند با موضوعات مشخص در زمان گذشته، حال و آینده برخورد کند.»<ref>{{Cite journal|last=Raugh|first=Harold E.|title=The Origins of the Transformation of the Defense Language Program|url=http://www.dliflc.edu/academics/academic_materials/all/ALLissues/all16two.pdf|journal=Applied Language Learning|volume=16|issue=2|pages=1–12|archive-url=https://web.archive.org/web/20070630173621/http://www.dliflc.edu/academics/academic_materials/all/ALLissues/all16two.pdf|archive-date=30 June 2007|access-date=2008-01-09}}</ref><ref>{{Cite web|date=2010-08-01|title=DLI's language guidelines|url=https://www.ausa.org/articles/dlis-language-guidelines|accessdate=2021-04-20|website=AUSA|language=en}}</ref> بهطور مشابه، دانشکده مطالعات زبان [[مؤسسه خدمات خارجی]] آمریکا، زبان کرهای را در رده چهارم، بالاترین سطح دشواری، قرار میدهد.<ref>{{Cite web|url=https://2009-2017.state.gov/m/fsi/sls/orgoverview/languages|title=Languages|publisher=United States Department of State|accessdate=2016-05-27}}</ref> |
|||
[[پرونده:Kpop fans in poland.jpg|250px|بندانگشتی|راست|طرفداران [[کی-پاپ]] در لهستان؛ [[موج کرهای]] افزایش محبوبیت زبان کرهای را در پی داشتهاست.]] |
|||
در ۲۰۰۷ حدود ۸۰٪ از زبانآموزان کرهای در آمریکا دارایتبار کرهای بودند.<ref>{{cite journal|last=Lee|first=Saekyun H.|author2=HyunJoo Han|title=Issues of Validity of SAT Subject Test Korea with Listening|url=http://www.dliflc.edu/academics/academic_materials/all/ALLissues/ALL17.pdf|journal=Applied Language Learning|volume=17|issue=1|pages=33–56|archive-url=https://web.archive.org/web/20080625112846/http://www.dliflc.edu/academics/academic_materials/all/ALLissues/ALL17.pdf|archive-date=2008-06-25|url-status=dead}}</ref> در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ شمار افراد غیرکرهای که زبان کرهای را مطالعه میکردند با افزایش شدیدی روبرو شد. این رشد به [[موج کرهای]] نسبت داده میشود.<ref>{{Cite news|url=http://view.koreaherald.com/kh/view.php?ud=20120722000212|title=Global popularity of Korean language surges|work=The Korea Herald|date=2012-07-22|accessdate=2012-08-16}}</ref> موج کرهای در مراحل آغازین با گسترش سریالهای [[درام کرهای|درام]] و موسیقی [[پاپ کرهای]] در [[آسیای شرقی]]، [[آسیای جنوبی|جنوبی]] و [[آسیای جنوب شرقی|جنوب شرقی]] وسعت گرفت و بعدها با رشد اینترنت و [[رسانههای اجتماعی]] بهویژه قرار گرفتن نماهنگهای پاپ کرهای روی [[یوتیوب]] به مفهومی جهانی تبدیل گشت.<ref name="autogenerated2">Yoon, Lina. (2010-08-26) [http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2013227,00.html K-Pop Online: Korean Stars Go Global with Social Media] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120907161956/http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2013227,00.html |date=۷ سپتامبر ۲۰۱۲}}. TIME. Retrieved on 2011-02-20.</ref><ref>{{cite web|last=JAMES RUSSELL|first=MARK|title=The Gangnam Phenom|url=https://foreignpolicy.com/articles/2012/09/27/the_gangnam_phenom|publisher=''[[فارن پالیسی|Foreign Policy]]''|quote=First taking off in China and Southeast Asia in the late 1990s, but really spiking after 2002, Korean TV dramas and pop music have since moved to the Middle East and Eastern Europe, and now even parts of South America.|accessdate=11 October 2012|archive-date=۱ اکتبر ۲۰۱۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20121001015846/http://www.foreignpolicy.com/articles/2012/09/27/the_gangnam_phenom|url-status=dead}}</ref> در سال ۲۰۱۸، گزارش شد که افزایش محبوبیت کی-پاپ عامل افزایش شمار افرادی است که این زبان را در دانشگاههای ایالات متحده یادمیگیرند.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/business-44770777|title=K-pop drives boom in Korean language lessons|last=Pickles|first=Matt|date=2018-07-11|work=BBC News|accessdate=2018-07-12|language=en-GB}}</ref> |
|||
دو آزمون پرکاربرد زبان کرهای به عنوان یک زبان خارجی وجود دارد: [[آزمون مهارت زبان کرهای]] (KLPT) و [[آزمون مهارت در زبان کرهای]] (TOPIK). آزمون مهارت زبان کرهای، آزمونی با هدف ارزیابی صلاحیت افراد غیربومی در زبان کرهای، در سال ۱۹۹۷ راه اندازی شد و ۱۷٬۰۰۰ شرکتکننده در سال ۲۰۰۷ داشت.<ref>{{Cite news|date=2004-10-10|title=Korea Marks 558th Hangul Day|work=The Chosun Ilbo|url=http://english.chosun.com/w21data/html/news/200410/200410100002.html|accessdate=2008-01-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080219042456/http://english.chosun.com/w21data/html/news/200410/200410100002.html <!-- Bot retrieved archive -->|archivedate=2008-02-19}}</ref> آزمون مهارت در زبان کرهای نیز اولین بار در همان سال معرفی شد. از آن زمان تعداد کل افرادی که در TOPIK شرکت کردهاند از ۱ میلیون نفر فراتر رفتهاست و بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ داوطلب در سال ۲۰۱۲ در این آزمون شرکت کردند.<ref>{{Cite news|title=Korean language test-takers pass 1 mil.|url=http://koreatimes.co.kr/www/news/nation/2013/01/113_129158.html|work=[[The Korea Times]]|accessdate=25 January 2013|date=2013-01-20}}</ref> |
|||
=== زبان کرهای در ایران === |
|||
زبان کرهای در [[ایران]] نیز در حال محبوب شدن است که دلیل عمده آن گسترش [[موج کرهای]] در کشور همچون سراسر جهان است. هماکنون رشته دانشگاهی زبان کرهای در ایران وجود ندارد اما در [[تهران]] و برخی از مراکز استانها موسسات آموزش زبان کرهای راهاندازی شدهاست.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.eghtesadnews.com/بخش-وب-گردی-65/455156-چالش-های-یادگیری-زبان-کره-ای-در-ایران |عنوان= |
|||
چالشهای یادگیری زبان کره ای در ایران | ناشر =اقتصادنیوز |تاریخ =۲۶ آبان ۱۴۰۰ |تاریخ بازبینی= }}</ref> |
|||
== جستارهای وابسته == |
|||
* [[نام کرهای]] |
|||
* [[زبان اشاره کرهای]] |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس|۲}} |
|||
* مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «[[:زبان کرهای]]»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲ مه ۲۰۰۸). |
|||
* زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲ |
|||
== پیوند به بیرون == |
|||
{{پانویس}} |
|||
* [http://www.wright-house.com/korean/korean-linguistics-origins.html Linguistic and Philosophical Origins of the Korean Alphabet (Hangul)] |
|||
* [http://korean.sogang.ac.kr/ Sogang University free online Korean language and culture course] |
|||
* [http://www.easy-korean.com/ Beginner's guide to Korean for English speakers] |
|||
* [https://www.livelingua.com/fsi-korean-course.php U.S. Foreign Service Institute Korean basic course] |
|||
{{زبانهای کرهای}} |
{{زبانهای کرهای}} |
||
{{موضوعات کره}} |
{{موضوعات کره}} |
||
[[رده:زبان کرهای]] |
[[رده:زبان کرهای| ]] |
||
[[رده: |
[[رده:خطاهای بدون هدف Harv و Sfn]] |
||
[[رده:زبانهای استرالیا]] |
|||
[[رده:زبانهای ایالات متحده آمریکا]] |
|||
[[رده:زبانهای ایزو ۶۳۹–۱]] |
|||
[[رده:زبانهای پیوندی]] |
[[رده:زبانهای پیوندی]] |
||
[[رده:زبانهای چین]] |
|||
[[رده:زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲]] |
|||
[[رده:زبانهای روسیه]] |
|||
[[رده:زبانهای ژاپن]] |
|||
[[رده:زبانهای فاعل-مفعول-فعل]] |
[[رده:زبانهای فاعل-مفعول-فعل]] |
||
[[رده:زبانهای کانادا]] |
|||
[[رده:زبانهای کره (کشور)]] |
[[رده:زبانهای کره (کشور)]] |
||
[[رده:زبانهای کره جنوبی]] |
[[رده:زبانهای کره جنوبی]] |
||
[[رده:زبانهای کره شمالی]] |
[[رده:زبانهای کره شمالی]] |
||
[[رده:صفحات دارای محتوای چینی]] |
|||
[[رده:زبانهای هند]] |
|||
[[رده: |
[[رده:صفحههای دارای محتوای کرهای]] |
||
[[رده:کره جنوبی]] |
|||
[[رده:کره شمالی]] |
|||
[[رده:نمادهای ملی کره (کشور)]] |
[[رده:نمادهای ملی کره (کشور)]] |
نسخهٔ ۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۵
کرهای | |
---|---|
한국어 (کره جنوبی) 조선말 (کره شمالی) | |
بیان | تلفظ کرهای: [ha(:)n. ɡu. ɡʌ] (کره جنوبی) تلفظ کرهای: [tso.sɔn.mal] (کره شمالی) |
زبان بومی در | کره |
قومیت | مردم کرهای |
شمار گویشوران | ۸۰٫۴ میلیون (۲۰۲۰)[۱] |
کرهای
| |
گونههای نخستین | |
گونههای معیار | پیوجونئو (کره جنوبی)
مونهوائو (کره شمالی)
|
گویشها | گویشهای کرهای |
هانگول هانجا (تاریخی) | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | کره جنوبی کره شمالی |
زبان اقلیت شناختهشده در | |
تنظیمشده توسط |
|
کدهای زبان | |
ایزو ۱–۶۳۹ | ko |
ایزو ۲–۶۳۹ | kor |
ایزو ۳–۶۳۹ | kor |
فهرست لینگوییست | kor |
گلاتولوگ | kore1280 [۲] |
زبانشناسی | 45-AAA-a |
کشورهای دارای جمعیت بومی کرهایزبان (جمعیتهای مهاجر در رنگهای نارنجی و سبز). | |
زبان کرهای (کره جنوبی: 한국어، هانگوگئو ; کره شمالی: 조선말، چوسونمال) زبان مادری حدود ۸۰ میلیون نفر مردم کرهایتبار و زبان رسمی و ملی هر دو کشور کره شمالی و کره جنوبی (از نظر جغرافیایی کره) است. فراتر از کره، این زبان به عنوان یک زبان اقلیت در بخشهایی از چین، یعنی استان جیلین، و بهطور خاص ولایت یانبیان و شهرستان چانگبای، شناخته میشود. همچنین کرهایهای ساخالین در بخشهایی از ساخالین، جزیره روسی در شمال ژاپن، و کرهایهای مهاجر در بخشهایی از آسیای میانه نیز بدان سخن میگویند.[۳] این زبان دارای چند خویشاوند منقرضشدهاست که همراه با زبان ججویی جزیره ججو و خود کرهای - خانواده فشرده زبانهای کرهای را تشکیل میدهند. با این حال، ججویی و کرهای با یکدیگر قابل درک متقابل نیستند. میهن زبانی کرهای جایی در شمال شرقی چین امروزی است.[۴] سلسله مراتب جامعه کره منجر به اینجاد سامانهای از سطوح گفتاری و عنوانهای افتخاری میشود که نشاندهنده میزان رسمی بودن هر موقعیت است.
زبان کرهای نوین به خط کرهای (کرهای: 한글 در کره جنوبی، کرهای: 조선글 در کره شمالی) نوشته میشود، سامانهای که در سده پانزدهم برای این منظور توسعه یافت، اگرچه در سده بیستم به خط اصلی تبدیل شد. این خط از ۲۴ حرف اصلی (جامو) و ۲۷ حرف پیچیده که از حروف پایه تشکیل شدهاند، استفاده میکند. کرهای هنگامی که برای نخستین بار در متون تاریخی ثبت شد، تنها یک زبان گفتاری بود. در آن دوره همه آثار مکتوب کره به زبان چینی کلاسیک نگهداری میشدند، که هیچگاه برای کسی که فقط کرهای میدانست، قابل درک نبودهاست. بعدها، نویسههای چینی اقتباسی برای کرهای، هانجا (漢字)، برای نوشتن این زبان در بیشتر تاریخ کره مورد استفاده قرار گرفت و هنوز هم به میزان محدودی در کره جنوبی، به ویژه در علوم انسانی و مطالعه متون تاریخی استفاده میشود.
از آغاز سده بیست و یکم، جنبههایی از فرهنگ کرهای از طریق جهانی شدن و صادرات فرهنگی به کشورهای دیگر گسترش یافتهاست. به این ترتیب، علاقه به فراگیری زبان کرهای (به عنوان یک زبان خارجی) با اتحادهای طولانی مدت، مشارکت نظامی و دیپلماسی کرهها با دیگر کشورها از زمان پایان جنگ جهانی دوم و جنگ کره ایجاد شدهاست. کرهای در کنار زبانهایی مانند چینی و عربی در بالاترین میزان سختی برای انگلیسیزبانان توسط وزارت دفاع ایالات متحده قرار دارد.
نامها
نامهای کرهای این زبان بر اساس نامهای کره هستند که در کره جنوبی و کره شمالی استفاده میشود. واژه فارسی «کره» از زبانهای اروپایی آمده که در گوریو ریشه دارد. تصور میشود گوریو نخستین سلسله کرهای است که برای کشورهای غربی شناخته شده بود. مردم کره در کشورهای پساشوروی خود را کوریو-سرم و/یا کوریو-این مینامند که به معنای «فرد (های) کرهای/گوریویی» است.[۵]
در کره جنوبی، زبان کرهای با نامهای فراوانی از جمله هانگوک-ائوامپراتوری کره گرفته شدهاست. کرهای نیز به سادگی به عنوان جوک-ائو نامیده میشود، به معنای «زبان ملی». این نام بر اساس همان نویسههای هان (國語 «ملت» + «زبان») است که در تایوان و ژاپن نیز برای اشاره به زبانهای ملی مربوطه استفاده میشود.
(«زبان کرهای»)، هانگوک-مال («گفتار کرهای») و اوری-مال («زبان ما») نامیده میشود؛ «هانگوک » از نامدر کره شمالی و چین، این زبان اغلب جوسئون-مال ، یا بهطور رسمیتر، جوسئون-او ، نامیده میشود. این نام، از نام کرهای شمالی برای کره (جوسئون) گرفته شدهاست، نامی که از دودمان چوسان (جوسئون) تا زمان اعلام امپراتوری کره باقی ماندهاست.
در سرزمین اصلی چین، پس از برقراری روابط دیپلماتیک با کره جنوبی در سال ۱۹۹۲، اصطلاح چائوشیانیو یا شکل کوتاه چائویو معمولاً برای اشاره به زبان معیار کره شمالی و یانبیان استفاده میشود، در حالی که هانگویو یا شکل کوتاه هانیو برای اشاره به زبان معیار کره جنوبی استفاده میشود.
تاریخ
زبان کرهای نوین از کرهای میانه، که به نوبهٔ خود از کرهای باستان آمده، ریشه میگیرد، که خود حاصل زبان نیاکرهای است که بهطور کلی پیشنهاد میشود که میهن زبانی خود را داشته باشد.[۶][۷] ویتمن (۲۰۱۲) پیشنهاد میکند که کرهایهای نخستین، که قبلاً در کره شمالی حضور داشتند، در حدود ۳۰۰ سال پیش از میلاد به بخش جنوبی شبهجزیره کره گسترش یافتند و با سفالگران ژاپنیتبار دوره میومان همزیستی کردند (یا آنها را جذب کردند). هر دو بر یکدیگر تأثیر داشتند و تأثیر بنیادی بعدی تنوع درونی هر دو خانواده زبانی را کاهش داد.[۸]
نویسههای چینی همراه با بودیسم در دوران سه پادشاهی نخست در سده اول پیش از میلاد وارد کره شدند. از آنها برای ایجاد خط کرهای اقتباس شد که به هانجا معروف شد و به عنوان خط اصلی برای نوشتن زبان کرهای برای بیش از یک هزار سال در کنار خطهای آوایی مختلفی که بعداً اختراع شدند همانند ایدو، گوگیئول و هیانگچال، باقی ماند. نخبگان و اشرافزادگان برای خواندن و نوشتن از هانجا استفاده میکردند. با این حال، بیشتر مردم بیسواد بودند.
در سده پانزدهم، پادشاه سجونگ کبیر شخصاً یک سامانه نوشتاری ویژه الفبایی ایجاد کرد که امروزه به نام هانگول شناخته میشود.[۹] او احساس میکرد که هانجا برای نوشتن کرهای ناکافی است و این باعث استفاده بسیار محدود از آن شد. هانگول برای کمک به خواندن هانجا یا جایگزینی کامل آن طراحی شد. هانگول «خط محاورهای» نامیده شد و به سرعت در سراسر کشور برای افزایش سواد گسترش یافت. هانگول بهطور گسترده در تمام طبقات کرهای استفاده فراگیر شد اما اغلب به عنوان «خط زنانه» با آن برخورد میشد و نخبگان و اشراف آن را نادیده گرفته و هانجا را به عنوان «خط واقعی» میخواندند. در نتیجه، اسناد رسمی همیشه در دوران چوسان به هانجا نوشته میشد. از آنجایی که تعداد کمی از مردم میتوانستند هانجا را بفهمند، پادشاهان کره در اوایل سده شانزدهم برای همه طبقات کرهای، از جمله دهقانان و بردگان بیسواد، گاهی اعلامیههای عمومی را که بهطور کامل به هانگول مینوشتند و منتشر میکردند. در سده هفدهم، طبقه اشراف یانگبان نامههای هانگول را با بردگان رد و بدل میکردند که نشان میدهد میزان سواد هانگول در دوران چوسان بالا بود.[۱۰]
امروزه هانجا به دلیل راحت نبودنش تا حد زیادی در زندگی روزمره استفاده نمیشود، اما همچنان برای مطالعات تاریخی و زبانشناسی اهمیت دارد. کره جنوبی و کره شمالی هیچیک با یادگیری هانجا مخالف نیستند، اما آنها دیگر بهطور رسمی در کره شمالی استفاده نمیشوند و استفاده از آنها در کره جنوبی عمدتاً برای شرایط خاص مانند روزنامهها، مقالات علمی و ابهامزدایی محفوظ است.
از زمان جنگ کره، طی ۷۰ سال جدایی، تفاوتهایی میان شمال و جنوب در زبان کرهای معیار ایجاد شدهاست، از جمله تفاوتهایی در تلفظ و واژگان انتخابشده، اما این تفاوتهای جزئی را میتوان در هر یک از گویشهای کرهای یافت که هنوز هم تا حد زیادی قابل درک متقابل هستند.
پراکندگی جغرافیایی
کرهای توسط مردم کره در کره جنوبی و کره شمالی و جوامع مهاجر کرهای در بسیاری از کشورها از جمله جمهوری خلق چین، ایالات متحده، ژاپن و روسیه صحبت میشود. در حال حاضر، کرهای پس از انگلیسی، ژاپنی و روسی چهارمین زبان خارجی محبوب در چین است.[۱۱] اقلیتهای کرهای زبان در این کشورها وجود دارند، اما به دلیل همگونسازی فرهنگی در کشورهای میزبان، همه کرهایتبارها ممکن است به آن تسلط کامل نداشته باشند.
وضعیت رسمی
کرهای زبان رسمی کره جنوبی و کره شمالی است. این زبان همچنین همراه با چینی ماندارین یکی از دو زبان رسمی ولایت خودمختار یانبیان کرهای چین است.
در کره جنوبی نهاد نظارتی کرهای مؤسسه ملی زبان کرهای است که با فرمان ریاست جمهوری در ۲۳ ژانویه ۱۹۹۱ ایجاد شد. در کره شمالی نهاد نظارتی زبان «پژوهشکده زبان فرهنگستان علوم اجتماعی» (사회과학원 어학연구소; 社會科學院語學硏究所، ساهو گواهاگون ائوهاگ یونگوسو) است. در چین نیز «کمیسیون تنظیم مقررات زبان کرهای چین» (중국조선어규범위원회 / 中国朝鲜语规范委员会) به تنظیم زبان میپردازد.
گویشها
کرهای دارای گویشهای محلی کوچک فراوانی است. زبان معیار هر دو کره جنوبی و کره شمالی مبتنی بر گویش منطقه اطراف سئول است (که به عنوان هانیانگ برای ۵۰۰ سال پایتخت کره عصر چوسان بودهاست) گویش معیار کره شمالی پس از جنگ کره تحت تأثیر گویش پیونگیانگ قرار گرفتهاست. همه گویشهای کرهای شبیه به یکدیگر و تا حد زیادی قابل درک متقابل هستند (به استثنای عبارات خاص گویش یا واژگان غیرمعیار منحصر به فرد برای گویشها)، اگرچه گویش جزیره ججو به اندازهای متفاوت است که گاهی اوقات به عنوان یک زبان جداگانه دستهبندی میشود.[۱۲][۱۳] یکی از تفاوتهای برجستهتر میان گویشها، استفاده از نواخت است. برخی از گویشها محافظهکار هستند و آواهای کرهای میانه را حفظ میکنند (مانند z، β، ə) که از زبان معیار حذف شدهاند، در حالی که برخی دیگر بسیار نوآورانه هستند.
زبان مورد استفاده در شمال و جنوب نیز تفاوتهایی در تلفظ، املا، دستور زبان و واژگان نشان میدهد.[۱۴]
دستهبندی
کرهای یکی از اعضای خانواده زبانهای کرهای همراه با زبان ججویی است. برخی از زبانشناسان آن را در خانواده آلتایی گنجاندهاند، اما خود خانواده اصلی آلتایی بیشتر پشتیبانی قبلی خود را از دست دادهاست. [۱۵] زبان خیتانی چندین مورد واژگانی مشابه با کرهای دارد که در سایر زبانهای مغولی یا تونگوزی یافت نمیشود که نشان دهنده تأثیر کرهای بر خیتانی است.[۱۶]
این فرضیه که زبان کرهای میتواند با ژاپنی مرتبط باشد به دلیل برخی همپوشانی در واژگان و ویژگیهای دستوری مشابه که توسط محققانی مانند ساموئل ئی. مارتین[۱۷] و روی اندرو میلر توضیح داده شدهاست، طرفدارانی داشتهاست.[۱۸] سرگی آناتولیویچ استاروستین (۱۹۹۱) حدود ۲۵ درصد از همزادان بالقوه را در فهرست ۱۰۰ واژهای سوادش ژاپنی-کرهای یافت.[۱۹] برخی از زبانشناسان مربوط به موضوع میان ژاپنی و کرهای، از جمله الکساندر ووین، استدلال کردهاند که شباهتهای ذکر شده به دلیل هیچ رابطه ژنتیکی نیست، بلکه بیشتر به دلیل یک اثر همگرایی و وامگیری سنگین، به ویژه از کرهای باستان به ژاپنی باستان غربی است. [۲۰] یک مثال خوب ممکن است سام کرهای میانه و آسا ژاپنی به معنای «شاهدانه» باشد.[۲۱] به نظر میرسد که این واژه یک همخانواده باشد چرا که در زبانهای ژاپنی باستانی غربی و زبانهای ریوکیویی شمالی به خوبی تأیید شدهاست، در ژاپنی باستانی شرقی فقط در ترکیبات دیده میشود و در سه گویش از گروه زبانی ریوکیویی جنوبی وجود دارد. همچنین واژه وو به همان معنای «شاهدانه» در زبانهای ژاپنی باستانی غربی و ریوکیویی جنوبی تأیید شدهاست؛ بنابراین، فرض یک وامواژه قابل قبول است.[۲۰]
گروهی از پژوهشگران نیز پیشنهاد کردهاند که ردپایی از یک زیرلایه پیش از نیوخ در کرهای وجود دارد. بر اساس این فرضیه، گونههای نیای نیوخ یک بار پیش از ورود کرهایزبانان در شبهجزیره کره پراکنده شدهاند.[۲۲]
واجشناسی
واجشناسی واکهها و همخوانهای کرهای به شرح زیر است:
واکهها
واکههای ساده | ㅏ /a/ ㅓ /ʌ/ ㅗ /o/ ㅜ /u/ ㅡ /ɯ/ ㅣ /i/ /e/ ㅔ, /ɛ/ ㅐ, /ø/ ㅚ, /y/ ㅟ |
---|---|
واکههای مرکب | ㅑ /ja/ ㅕ /jʌ/ ㅛ /jo/ ㅠ /ju/ /je/ ㅖ, /jɛ/ ㅒ, /wi/ ㅟ, /we/ ㅞ, /wɛ/ ㅙ, /wa/ ㅘ, /ɰi/ ㅢ, /wə/ ㅝ |
همخوانها
دولبی | لثوی | لثوی- کامی |
نرمکامی | چاکنایی | ||
---|---|---|---|---|---|---|
خیشومی | ㅁ m | ㄴ n | ㅇ ŋ | |||
انفجاری/ انسایشی |
صاف | ㅂ p | ㄷ t | ㅈ t͡s یا t͡ɕ | ㄱ k | |
سخت | ㅃ /p͈/ | ㄸ /t͈/ | ㅉ /t͡s͈/ یا /t͡ɕ͈/ | ㄲ /k͈/ | ||
حلقی | ㅍ /pʰ/ | ㅌ /tʰ/ | ㅊ /t͡sʰ/ یا /t͡ɕʰ/ | ㅋ /kʰ/ | ||
سایشی | صاف | ㅅ s یا /sʰ/ | ㅎ h | |||
سخت | ㅆ /s͈/ | |||||
ناسوده | w | j | ||||
روان | ㄹ l یا ɾ |
دستور
کرهای یک زبان پیوندی است. زبان کرهای بهطور سنتی دارای ۹ جزو کلام در نظر گرفته میشود. پیرایندهها عموماً پبش از واژگان پیرایششده قرار میگیرند و در مورد پیرایندههای فعل، میتوان به صورت گروهی بدان افزود. ساختار جمله یا شکل اصلی یک جمله کرهای نهاد-مفعول-فعل (SOV) است، اما فعل تنها عنصر ضروری و غیرقابل حرکت است و ترتیب واژگان بسیار انعطافپذیر است، مانند بسیاری از زبانهای پیوندی دیگر.
پرسش: | «آیا [شما] به فروشگاه رفتید؟» | |||
가게에 | 가셨어요? | |||
gage-e | ga-syeo-sseo-yo | |||
فروشگاه + [نشانگر مکان (에)] | [رفتن (ریشه فعل) (가)] + [افتخاری (시)] + [[[صرف فعل دستوری|صرف]] (قاعده انقباض) (어)] + [[[زمان گذشته (زبان)|گذشته]] (ㅆ)] + [[[وجه التزامی|التزامی]] (어)] + [نشانگر مودبانه (요)] |
پاسخ: | «بله.» | |
예. (یا 네.) | ||
ye (یا ne) | ||
بله |
رابطه میان یک گوینده/نویسنده و نهاد و مخاطبان در دستور زبان کرهای بسیار مهم است. رابطه میان گوینده/نویسنده و مرجع نهاد جمله در عنوانهای افتخاری و رابطه میان گوینده/نویسنده و مخاطب در سطح گفتار منعکس میشود.
عنوانهای افتخاری
هنگامی که در مورد فردی برتر از نظر موقعیت صحبت میشود، یک گوینده یا نویسنده معمولاً از اسمهای خاص یا پایانهای فعلی برای نشان دادن برتری نهاد جمله استفاده میکند. بهطور کلی، اگر فردی از بستگان مسنتر، غریبهای با سن تقریباً برابر یا بزرگتر، یا کارفرما، معلم، مشتری یا موارد مشابه باشد، از نظر موقعیت برتر است. اگر فردی جوانتر، دانشآموز، کارمند یا مانند آن باشد، از نظر موقعیت برابر یا پایینتر است. امروزه پایانهای خاصی وجود دارد که میتوان آن را در جملات اظهاری، استفهامی و دستوری و هر دو جمله افتخاری یا عادی به کار برد.
عنوانهای افتخاری در سنت کره کاملاً سلسله مراتبی بود. طبقهها و دستههای مردم دارای الگوها و کاربردهایی بسیار پیچیدهتر و طبقهبندیشدهتر از آنچه امروزه استفاده میشود، داشتند. ساختار پیچیده نظام افتخاری کره در فرهنگ و جامعه سنتی شکوفا شد. عنوانهای افتخاری در کره معاصر اکنون برای افرادی استفاده میشود که از نظر صمیمیت دور یا از نظر موقعیت برتر هستند، استفاده میشود. به عنوان مثال، افراد مسن، معلمان و کارفرمایان. [۲۳]
سطوح گفتار
هفت پارادایم فعل یا سطح گفتار در کرهای وجود دارد و هر سطح دارای مجموعه منحصر به فرد خود از پایان فعلهاست که برای نشان دادن میزان رسمی بودن یک موقعیت استفاده میشود.[۲۴] برخلاف عنوانهای افتخاری - که برای نشان دادن احترام به نهاد (فردی که از او صحبت میشود) استفاده میشوند - سطوح گفتار برای نشان دادن احترام به مخاطبان گوینده یا نویسنده (فردی که با او صحبت میشود) استفاده میشود.
سه سطح با ادب بالا (بسیار مودبانه رسمی، مودبانه رسمی، مودبانه معمولی) بهطور کلی با هم به عنوان جوندائنمال (존댓말) گروهبندی میشوند، در حالی که دو سطح با سطح ادب کمتر (بیادبانه رسمی، بیادبانه معمولی) در کرهای بانمال (반말) نامیده میشوند. دو سطح باقیمانده (رسمیت خنثی با ادب خنثی، رسمیت بالا با ادب خنثی) نه مودبانه هستند و نه بیادبانه.
امروزه، سخنرانان نسل جوان دیگر خود را موظف نمیدانند که توجه معمول خود را نسبت به مرجع کاهش دهند. معمولاً دیده میشود که افراد جوان با اقوام بزرگتر خود با بانمال صحبت میکنند (반말). این از روی بیاحترامی نیست، بلکه نشاندهنده صمیمیت و نزدیکی رابطه میان دو گوینده است. دگرگونی در ساختارها و نگرشهای اجتماعی در جامعهای که به سرعت در حال تغییر امروز است، تغییری در نحوه صحبت کردن افراد ایجاد کردهاست. [۲۳]
واژگان
هسته واژگان کرهای از واژگان بومی کرهای تشکیل شدهاست. با این حال، بخش قابل توجهی از واژگان، به ویژه آنهایی که بیانگر ایدههای انتزاعی هستند، واژگان چینی-کرهای (منشأ چینی) هستند.[۲۵] به میزان بسیار کمتر، برخی از واژگان نیز از مغولی و زبانهای دیگر وام گرفته شدهاند.[۲۶] امروزه وامواژههای فراوانی از انگلیسی نیز وارد کرهای شدهاند.
واژگان کره شمالی نشاندهنده تمایل به ترجیح زبان کرهای بومی بر چینی-کرهای یا وامگیریهای خارجی است، که به ویژه با اهداف سیاسی اخیر دولت با هدف از بین بردن تأثیرات خارجی بر زبان کرهای در شمال انجام شدهاست. در سالهای اولیه، دولت کره شمالی سعی کرد واژگان چینی-کرهای را حذف کند. در نتیجه، کره جنوبی ممکن است چندین وام چینی-کرهای یا خارجی داشته باشد که در کره شمالی نباشد.
عدد | چینی-کرهای | کرهای بومی | ||
---|---|---|---|---|
هانگول | لاتیننویسی | هانگول | لاتیننویسی | |
۱ | 일 | il | 하나 | hana |
۲ | 이 | i | 둘 | dul |
۳ | 삼 | sam | 셋 | set |
۴ | 사 | sa | 넷 | net |
۵ | 오 | o | 다섯 | daseot |
۶ | 육 륙 | yok, ryok | 여섯 | yeoseot |
۷ | 칠 | chil | 일곱 | ilgop |
۸ | 팔 | pal | 여덟 | yeodeol |
۹ | 구 | Gu | 아홉 | ahop |
۱۰ | 십 | sip | 열 | yeol |
چینی-کرهای
واژگان چینی-کرهای عبارتند از:
- واژگانی که مستقیماً از چینی نوشتاری وام گرفته شدهاند
- ترکیباتی که در کره یا ژاپن ساخته شده و با استفاده از خوانش چینی-کرهای نویسههای چینی خوانده میشوند.
بنابراین کرهای درست مانند واژگان دیگر، دارای دو مجموعه از سامانههای اعداد است. با این حال، کرهای و چینی از نظر ژنتیکی به هم مرتبط نیستند و این دو مجموعه از واژگان کرهای کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند. همه تکواژهای چینی-کرهای مانند چینی تک هجایی هستند، در حالی که تکواژهای بومی کرهای میتوانند چند هجایی باشند. واژگان چینی-کرهای عمداً در کنار حروف چینی متناظر برای یک زبان نوشتاری وارد شدند.
نسبت دقیق واژگان چینی-کرهای موضوع بحث است. سون (۲۰۰۱) ۵۰–۶۰٪ را بیان کرد.[۲۵] در سال ۲۰۰۶، همان نویسنده تخمین حتی بالاتر از ۶۵٪ ارائه میدهد. [۲۳] جئونگ جائه-دو، یکی از گردآورندگان واژهنامه اوریمال کئون ساجئون، ادعا میکند که این نسبت چندان زیاد نیست. او اشاره میکند که واژهنامههای کرهای که در دوره استعمار گردآوری شدهاند شامل بسیاری از واژگان چینی-کرهای نارایج هستند. در تخمین وی، نسبت واژگان چینی-کرهای در زبان کرهای تا ۳۰ درصد عنوان شدهاست.[۲۷]
وامواژههای غربی
اکثریت قریب به اتفاق وامواژههای غیر از زبان چینی-کرهای مربوط به دوران مدرن هستند که تقریباً ۹۰ درصد آنها از زبان انگلیسی هستند.[۲۵] بسیاری از واژگان دیگر نیز از زبانهای غربی مانند آلمانی از طریق ژاپنی وام گرفته شدهاند (아르바이트 به معنای «شغل پارهوقت»، 알레르기 به معنای «حساسیت»، 기브스 به معنای «گچکیری»). برخی از واژگان غربی بهطور غیرمستقیم از طریق ژاپنی در طول اشغال کره توسط ژاپن با الگوی صوتی ژاپنی وام گرفته شدند. بیشتر وامگیریهای غربی غیرمستقیم اکنون بر اساس قواعد فعلی «هانگولنویسی» برای زبان غربی مربوطه نوشته میشوند، گویی که مستقیماً وام گرفته شدهاند.
به دلیل چنین رواج زبان انگلیسی در فرهنگ و جامعه نوین کره جنوبی، وامگیری واژگانی اجتنابناپذیر است. کرهای مشتق از انگلیسی یا «کونگلیش» (콩글리쉬) بهطور فزایندهای در جنوب استفاده میشود. واژگان گویش جنوبی زبان کرهای تقریباً ۵٪ وام واژه (به استثنای واژگان چینی-کرهای) است.[۲۳] با این حال، به دلیل انزوای کره شمالی، چنین تأثیری در گفتار کره شمالی وجود ندارد.
نوشتار
در زیر نموداری از نمادهای الفبای کرهای (هانگول) و لاتیننویسی اصلاحشده (RR) و مقادیر الفبای آوانگاری بینالمللی متعارف (IPA) آورده شدهاست:
هانگول 한글 | ㅂ | ㄷ | ㅈ | ㄱ | ㅃ | ㄸ | ㅉ | ㄲ | ㅍ | ㅌ | ㅊ | ㅋ | ㅅ | ㅎ | ㅆ | ㅁ | ㄴ | ㅇ | ㄹ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
RR | b | d | j | g | pp | tt | jj | kk | p | t | ch | k | s | h | ss | m | n | ng | r, l |
IPA | p | t | t͡ɕ | k | p͈ | t͈ | t͡ɕ͈ | k͈ | pʰ | tʰ | t͡ɕʰ | kʰ | s | h | s͈ | m | n | ŋ | ɾ, l |
هانگول 한글 | ㅣ | ㅔ | ㅚ | ㅐ | ㅏ | ㅗ | ㅜ | ㅓ | ㅡ | ㅢ | ㅖ | ㅒ | ㅑ | ㅛ | ㅠ | ㅕ | ㅟ | ㅞ | ㅙ | ㅘ | ㅝ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
RR | i | e | oe | ae | a | o | u | eo | eu | ui | ye | yae | ya | yo | yu | yeo | wi | we | wae | wa | wo |
IPA | i | e | ø, we | ɛ | a | o | u | ʌ | ɯ | ɰi | je | jɛ | ja | jo | ju | jʌ | ɥi, wi | we | wɛ | wa | wʌ |
به عنوان زبان خارجی
برای افراد بومی انگلیسیزبان، کرهای بهطور کلی یکی از سختترین زبانهای خارجی برای تسلط با وجود سهولت نسبی یادگیری هانگول در نظر گرفته میشود. برای نمونه مؤسسه زبان دفاعی ایالات متحده، زبان کرهای را در رده ۴ با ژاپنی، چینی (ماندارین و کانتونی) و عربی قرار میدهد که به ۶۴ هفته آموزش نیاز دارد (در مقایسه با تنها ۲۶ هفته برای زبانهای رده ۱ مانند ایتالیایی، فرانسوی و اسپانیایی) تا زبانآموز انگلیسیزبان به سطح کاری محدودی از مهارت برسد که در آن «قابلیت کافی برای برآورده کردن خواستههای اجتماعی معمول و الزامات شغلی محدود» را داشته باشد و «بتواند با موضوعات مشخص در زمان گذشته، حال و آینده برخورد کند.»[۲۸][۲۹] بهطور مشابه، دانشکده مطالعات زبان مؤسسه خدمات خارجی آمریکا، زبان کرهای را در رده چهارم، بالاترین سطح دشواری، قرار میدهد.[۳۰]
در ۲۰۰۷ حدود ۸۰٪ از زبانآموزان کرهای در آمریکا دارایتبار کرهای بودند.[۳۱] در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ شمار افراد غیرکرهای که زبان کرهای را مطالعه میکردند با افزایش شدیدی روبرو شد. این رشد به موج کرهای نسبت داده میشود.[۳۲] موج کرهای در مراحل آغازین با گسترش سریالهای درام و موسیقی پاپ کرهای در آسیای شرقی، جنوبی و جنوب شرقی وسعت گرفت و بعدها با رشد اینترنت و رسانههای اجتماعی بهویژه قرار گرفتن نماهنگهای پاپ کرهای روی یوتیوب به مفهومی جهانی تبدیل گشت.[۳۳][۳۴] در سال ۲۰۱۸، گزارش شد که افزایش محبوبیت کی-پاپ عامل افزایش شمار افرادی است که این زبان را در دانشگاههای ایالات متحده یادمیگیرند.[۳۵]
دو آزمون پرکاربرد زبان کرهای به عنوان یک زبان خارجی وجود دارد: آزمون مهارت زبان کرهای (KLPT) و آزمون مهارت در زبان کرهای (TOPIK). آزمون مهارت زبان کرهای، آزمونی با هدف ارزیابی صلاحیت افراد غیربومی در زبان کرهای، در سال ۱۹۹۷ راه اندازی شد و ۱۷٬۰۰۰ شرکتکننده در سال ۲۰۰۷ داشت.[۳۶] آزمون مهارت در زبان کرهای نیز اولین بار در همان سال معرفی شد. از آن زمان تعداد کل افرادی که در TOPIK شرکت کردهاند از ۱ میلیون نفر فراتر رفتهاست و بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ داوطلب در سال ۲۰۱۲ در این آزمون شرکت کردند.[۳۷]
زبان کرهای در ایران
زبان کرهای در ایران نیز در حال محبوب شدن است که دلیل عمده آن گسترش موج کرهای در کشور همچون سراسر جهان است. هماکنون رشته دانشگاهی زبان کرهای در ایران وجود ندارد اما در تهران و برخی از مراکز استانها موسسات آموزش زبان کرهای راهاندازی شدهاست.[۳۸]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ زبان کرهای در اتنولوگ (ویرایش ۱۷ام، ۲۰۱۳)
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Korean". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}
: Invalid|display-editors=4
(help) - ↑ Hölzl, Andreas (2018-08-29). A typology of questions in Northeast Asia and beyond: An ecological perspective. Language Science Press. p. 25. ISBN 978-3-96110-102-3.
- ↑
{{cite book}}
: Empty citation (help) - ↑ According to Google's NGram English corpus of 2015, "Google Ngram Viewer".
- ↑ Janhunen, Juha (2010). "Reconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia.
... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized.
- ↑ Vovin, Alexander (2013). "From Koguryo to Tamna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. 15 (2): 222–240. doi:10.1075/kl.15.2.03vov.
- ↑ Whitman, John (2011-12-01). "Northeast Asian Linguistic Ecology and the Advent of Rice Agriculture in Korea and Japan". Rice (به انگلیسی). 4 (3): 149–158. doi:10.1007/s12284-011-9080-0. ISSN 1939-8433.
- ↑ "알고 싶은 한글". 국립국어원 (به کرهای). National Institute of Korean Language. Retrieved 4 December 2017.
- ↑ "Archive of Joseon's Hangul letters – A letter sent from Song Gyuryeom to slave Guityuk (1692)".
- ↑ Sohn (2001).
- ↑ Source: Unescopress. "New interactive atlas adds two more endangered languages | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". Unesco.org. Retrieved 2013-12-11.
- ↑ Lightfoot, David (12 January 1999). Development of Language (به انگلیسی). Wiley. ISBN 978-0-631-21059-7.
- ↑ Kanno, Hiroomi; Society for Korean Linguistics in Japan, eds. (1987). 『朝鮮語を学ぼう』 [Chōsengo o manabō] (به ژاپنی). Tokyo: Sanshūsha. ISBN 4-384-01506-2.
- ↑ Cho & Whitman (2020).
- ↑ Vovin, Alexander (June 2017). "Koreanic loanwords in Khitan and their importance in the decipherment of the latter" (PDF). Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. 70 (2): 207–215. doi:10.1556/062.2017.70.2.4.
- ↑ Martin (1966), Martin (1990)
- ↑ e.g. Miller (1971), Miller (1996)
- ↑ Starostin, Sergei (1991). Altaiskaya problema i proishozhdeniye yaponskogo yazika [The Altaic Problem and the Origins of the Japanese Language] (PDF) (به روسی). Moscow: Nauka.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Vovin (2008).
- ↑ Whitman (1985), also found in Martin (1966)
- ↑ Hudson, Mark J.; Robbeets, Martine (2020). "Archaeolinguistic Evidence for the Farming/Language Dispersal of Koreanic". Evolutionary Human Sciences (به انگلیسی). 2. e52. doi:10.1017/ehs.2020.49.
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ ۲۳٫۳ Sohn (2006).
- ↑ Choo, Miho (2008). Using Korean: A Guide to Contemporary Usage. Cambridge University Press. p. 3. ISBN 978-1-139-47139-8.
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ Sohn (2001)
- ↑ Lee & Ramsey (2011).
- ↑ Kim, Jin-su (2009-09-11). 우리말 70%가 한자말? 일제가 왜곡한 거라네 [Our language is 70% hanja? Japanese Empire distortion]. The Hankyoreh (به کرهای). Retrieved 2009-09-11. The dictionary mentioned is 우리말 큰 사전. Seoul: Hangul Hakhoe. 1992. OCLC 27072560.
- ↑ Raugh, Harold E. "The Origins of the Transformation of the Defense Language Program" (PDF). Applied Language Learning. 16 (2): 1–12. Archived from the original (PDF) on 30 June 2007. Retrieved 2008-01-09.
- ↑ "DLI's language guidelines". AUSA (به انگلیسی). 2010-08-01. Retrieved 2021-04-20.
- ↑ "Languages". United States Department of State. Retrieved 2016-05-27.
- ↑ Lee, Saekyun H.; HyunJoo Han. "Issues of Validity of SAT Subject Test Korea with Listening" (PDF). Applied Language Learning. 17 (1): 33–56. Archived from the original (PDF) on 2008-06-25.
- ↑ "Global popularity of Korean language surges". The Korea Herald. 2012-07-22. Retrieved 2012-08-16.
- ↑ Yoon, Lina. (2010-08-26) K-Pop Online: Korean Stars Go Global with Social Media بایگانیشده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. TIME. Retrieved on 2011-02-20.
- ↑ JAMES RUSSELL, MARK. "The Gangnam Phenom". Foreign Policy. Archived from the original on 1 October 2012. Retrieved 11 October 2012.
First taking off in China and Southeast Asia in the late 1990s, but really spiking after 2002, Korean TV dramas and pop music have since moved to the Middle East and Eastern Europe, and now even parts of South America.
{{cite web}}
: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=
(help) - ↑ Pickles, Matt (2018-07-11). "K-pop drives boom in Korean language lessons". BBC News (به انگلیسی). Retrieved 2018-07-12.
- ↑ "Korea Marks 558th Hangul Day". The Chosun Ilbo. 2004-10-10. Archived from the original on 2008-02-19. Retrieved 2008-01-09.
- ↑ "Korean language test-takers pass 1 mil". The Korea Times. 2013-01-20. Retrieved 25 January 2013.
- ↑ «چالشهای یادگیری زبان کره ای در ایران». اقتصادنیوز. ۲۶ آبان ۱۴۰۰.