سوختگی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: en:Burn یک مقالهٔ خوب است |
ترجمه‌شده توسط محمدعلی عمرانی (پروژه TWB) |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| MeshID = D002056 |
| MeshID = D002056 |
||
}} |
}} |
||
'''سوختگی''' نوعی [[آسیب]] به [[گوشت]] یا [[پوست]] است که بر اثر [[گرما]]، [[برق]]، [[مواد شیمیایی]]، [[اصطکاک]] یا [[پرتو]] به وجود می‌آید.<ref name=TBCChp4/> سوختگی‌هایی که تنها بر سطح پوست اثر می‌گذارند را سوختگی‌های سطحی یا سوختگی‌های درجه اول می‌نامند. سوختگی با ضخامت نسبی یا سوختگی درجه دوم هنگامی اتفاق می‌افتد که لایه‌های زیرین پوست آسیب می‌بینند. در سوختگی با ضخامت کامل یا سوختگی درجه سوم به همه لایه‌های پوست آسیب می‌رسد. در سوختگی نوع چهارم بافت‌های عمیق تر مانند [[عضلات]] یا [[استخوان]] آسیب می‌بینند. |
|||
سوختگی (Burn) نوعی آسیب پوست یا [[مخاط]] بر اثر عامل خارجی است. |
|||
<!--Management --> |
|||
== علل == |
|||
درمان مورد نیاز به شدت سوختگی بستگی دارد. سوختگی‌های سطحی را میتوان به وسیله [[مسکن]] درمان کرد، در حالیکه سوختگی‌های شدیدتر نیازمند درمان مداوم در [[مراکز سوختگی]] ویژه می‌باشند. قرار دادن محل سوختگی زیر شیر آب می‌تواند به تسکین درد کمک کند و آسیب را کاهش دهد؛ با این وجود تماس طولانی با آب ممکن است باعث [[سرمازدگی]] شود. در سوختگی با ضخامت نسبی لازم است محل سوختگی را با آب و صابون شست و شو داد و سپس پانسمان کرد. مشخص نیست در مورد آبله‌ها باید چه اقدامی انجام داد ولی احتمالا کار منطقی این است که به آن‌ها دست نزنیم. معمولا در سوختگی‌های نوع سوم به درمان‌های جراحی مانند [[پیوند پوست]] نیاز است. معمولا سوختگی‌های وسیع نیازمند چندین مرحله [[تزریق وریدی]] هستند زیرا واکنش التهابی متعاقب باعث کم شدن محسوس جریان [[مویرگ]] و [[خیز]] می‌شود. رایج ترین مشکل در رابطه با سوختگی مربوط به [[عفونت]] است. |
|||
سوختگی را بر اساس عامل ایجاد آن مانند [[حرارت]]، برق، مواد شیمیایی و تشعشع یا براساس عمق اسیب مانند سوختگی درجه یک یا دو تا چهار تقسیم بندی می‌کنند. وسعت ضایعه (درصدی از سطح بدن که سوخته‌است ) نیز در ارزیابی بیمار موثر است. برای ارزیابی وسعت ضایعه میتوان از قانون نه درصدها استفاده کرد. |
|||
== انواع سوختگی == |
|||
سوختگی را بر اساس عامل ایجادکننده (مانند سوختگی حرارتی، سوختگی شیمیایی، سوختگی الکتریکی و ...) یا بر اساس شدت آسیب تقسیم بندی می کنند: |
|||
<!-- Epidemiology --> |
|||
سوختگی سطحی: محدود به [[اپیدرم]] است فقط سبب قرمزی، تورم و حساسیت پوست می‌شود و به طور طبیعی بدون باقی گذاشتن اثری از خود بهبود می‌یابد. این سوختگی نیاز چندانی به مراقبت پزشكی ندارد. |
|||
اگرچه سوختگی‌های وسیع می‌توانند باعث مرگ شوند اما درمان‌های جدید که از سال ۱۹۶۰ ابداع شده‌اند به طور قابل توجهی مرگ ناشی از سوختگی را به ویژه در کودکان و نوجوانان کاهش داده‌اند.<ref name=TBCChp1/> حدود ۱۱ میلیون نفر در جهان نیازمند درمان دارویی اند و هر ساله ۳۰۰۰۰۰ نفر در اثر سوختگی می‌میرند.<ref name=Epi2011/> در آمریکا نزدیک به ۴۰٪ از افرادی که در [[مراکز سوختگی]] پذیرش می‌شوند بر اثر صدمات ناشی از سوختگی می‌میرند.<ref name=ABA2012/> پیامد دراز مدت سوختگی در مرحله اول به وسعت سوختگی و سن فرد بستگی دارد. |
|||
== علائم و نشانه ها == |
|||
سوختگی متوسط: محدود به درم و اپیدرم است. با ایجاد تاول مشخص می‌شود و در صورت عدم درمان مناسب ممکن است دچار عفونت شود و اسکار بجا گذارد. |
|||
ویژگی‌های سوختگی به عمق آن بستگی دارد. در سوختگی‌های سطحی فرد آسیب دیده دو یا سه روز درد دارد و در طول روزهای بعدی پوست ناحیه‌ای که دچار سوختگی شده کنده می‌شود.<ref name=EMP2009/><ref name=TBCChp10/> افرادی که از سوختگی‌های شدیدتر رنج می‌برند، بیشتر از فشار روحی نارضایتی و شکایت دارند تا از درد ناشی از سوختگی. افرادی که دچار سوختگی‌های با ضخامت کامل هستند ممکن است به طور کامل نسبت به سوزن زدن یا لمس خفیف بی تفاوت باشند.<ref name=TBCChp10/> اگرچه سوختگی‌های سطحی به رنگ قرمز هستند، سوختگی‌های شدید ممکن است به رنگ صورتی، سفید یا سیاه باشند.<ref name=TBCChp10/> سوختگی‌های اطراف دهان یا سوختگی سطحی موهای داخل بینی می‌تواند نشانگر سوختگی مجاری تنفسی باشد، اما این یافته‌ها قطعی نیستند.<ref name=Schw2010/> نشانه‌های نگران کننده تر شامل این موارد می باشدد: [[تنگی نفس]]، گرفتگی صدا و [[صدای گوشخراش]] یا [[خس خس سینه]]. [[خارش]] در طول فرآیند بهبود طبیعی است و در ۹۰٪ افراد بالغ و تقریبا در همه کودکان اتفاق می‌افتد.<ref name=Itchy2009>{{cite journal|last=Goutos|first=I|coauthors=Dziewulski, P; Richardson, PM|title=Pruritus in burns: review article.|journal=Journal of burn care & research: official publication of the American Burn Association|date=2009 Mar-Apr|volume=30|issue=2|pages=221–8|pmid=19165110}}</ref> ممکن است در مورد آسیب‌های ناشی از برق، احساس کرختی یا مور مور برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.<ref name=RosenChp140/> ممکن است سوختگی‌ها اختلالات عاطفی و روانی را به همراه داشته باشد.<ref name=Epi2011/> |
|||
{| class="wikitable" |
|||
سوختگی عمیق: آسیب به عضلات و حتی استخوانها گسترش می یابد. محل سوختگی به رنگ خاكستری در می‌آید و با وجود وسعت سوختگی، دردی ندارد، زیرا اعصاب مربوط به درد نیز در محل سوختگی از بین می‌روند. این سوختگی نیاز به بستری در بیمارستان و گاهی پیوند پوست دارد. |
|||
|- |
|||
! Type<ref name=Tint2010/> !! Layers involved !! Appearance !! Texture !! Sensation !! Healing Time !! Prognosis !! Example |
|||
|- |
|||
| Superficial (First degree)|| [[Epidermis (skin)|Epidermis]]<ref name=EMP2009/> ||[[Erythema|Red]] without blisters<ref name=Tint2010/>|| Dry || [[Pain]]ful<ref name=Tint2010/>|| ۵-۱۰ days<ref name=Tint2010/><ref name=AFP2012/> || Heals well;<ref name=Tint2010/> Repeated [[sunburn]]s increase the risk of [[skin cancer]] later in life<ref>{{cite book|last=Buttaro|first=Terry|title=Primary Care: A Collaborative Practice|year=2012|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=978-0-323-07585-5|page=236|url=http://books.google.ca/books?id=YBcHR-wQOWQC&pg=PA236}}</ref> ||[[Image:Sunburn.jpg|70px|A sunburn is a typical first degree burn.]] |
|||
|- |
|||
| Superficial partial thickness (Second degree) || Extends into superficial (papillary) [[dermis]]<ref name=Tint2010/> ||Redness with clear [[blister]].<!--<ref name=Tint2010/> --> Blanches with pressure.<ref name=Tint2010/> || Moist<ref name=Tint2010/> || Very painful<ref name=Tint2010/> || less than 2–3 weeks<ref name=Tint2010/><ref name=TBCChp10/> ||Local infection/[[cellulitis]] but no scarring typically<ref name=TBCChp10>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=127|edition=4th|chapter=Chapter 10: Evaluation of the burn wound: management decisions}}</ref>|| |
|||
[[Image:Scaldburn.jpg|70px|Second degree burn of the thumb]] |
|||
|- |
|||
| Deep partial thickness (Second degree) || Extends into deep (reticular) dermis<ref name=Tint2010/> || Yellow or white. Less blanching. May be blistering.<ref name=Tint2010/> || Fairly dry<ref name=TBCChp10/> || Pressure and discomfort<ref name=TBCChp10/> || ۳–۸ weeks<ref name=Tint2010/>|| Scarring, contractures (may require excision and [[skin grafting]])<ref name=TBCChp10/> || [[Image:major-2nd-degree-burn.jpg|70px|Second-degree burn caused by contact with boiling water]] |
|||
|- |
|||
| Full thickness (Third degree) || Extends through entire dermis<ref name=Tint2010/> || Stiff and white/brown<ref name=Tint2010/> No blanching<ref name=TBCChp10/> || Leathery<ref name=Tint2010/> || Painless<ref name=Tint2010/> ||Prolonged (months) and incomplete<ref name=Tint2010/> || Scarring, contractures, amputation (early excision recommended)<ref name=TBCChp10/> || [[Image:8-day-old-3rd-degree-burn.jpg|70px|Eight day old third-degree burn caused by motorcycle muffler.]] |
|||
|- |
|||
| Fourth degree|| Extends through entire skin, and into underlying fat, muscle and bone<ref name=Tint2010/> || Black; charred with [[eschar]] || Dry || Painless || Requires excision<ref name=Tint2010/> || Amputation, significant functional impairment and, in some cases, death.<ref name=Tint2010/> |
|||
| [[Image:Ожог кисть.jpg|70px|۴th degree burn]] |
|||
|} |
|||
== |
== علت == |
||
سوختگی‌ها توسط منابع خارجی زیادی از جمله منابع گرمایی، شیمیایی، الکتریکی و تشعشعی به وجود می‌آیند.<ref>{{cite book|last=Kowalski|first=Caroline Bunker Rosdahl, Mary T.|title=Textbook of basic nursing|year=2008|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-6521-3|page=1109|url=http://books.google.ca/books?id=odY9mXicPlYC&pg=PA1109|edition=9th}}</ref> رایج ترین عوامل سوختگی در آمریکا عبارت است از: آتش یا شعله (۴۴٪)، آب گرم (۳۳٪)، وسایل داغ (۹٪)، برق (۴٪) و مواد شیمیایی (۳٪).<ref name=ABA2012pgi>National Burn Repository Pg. i</ref> بیشتر(۶۹٪) آسیب‌های ناشی از سوختگی در خانه یا محل کار اتفاق می‌افتند،<ref name=ABA2012>{{cite web|title=Burn Incidence and Treatment in the United States: 2012 Fact Sheet|url=http://www.ameriburn.org/resources_factsheet.php|work=American Burn Association|accessdate=20 April 2013|year=2012}}</ref> و اکثر آن‌ها ناخواسته اتفاق می‌افتند، این در حالی است که ۲٪ بر اثر حمله توسط یک فرد و ۲-۱٪ نتیجه اقدام به [[خودکشی]] است.<ref name=Epi2011/> این منابع می‌تواند باعث به وجود آمدن صدمات تنفسی به مجاری تنفسی و/یا شش‌ها شود که در ۶٪ سوختگی‌ها رخ می‌دهد.<ref name=TBCChp3/> |
|||
درمان بستگی به شدت سوختگی، وسعت سوختگی، عامل ایجاد کننده، محل سوختگی و شرایط بیمار دارد.سوختگی عمیق یا وسیع می‌تواند کشنده باشد. درمان سوختگی مختصر با [[آنتی بیوتیک]]، [[پانسمان]] و مسکن است. در صورت آسیب وسیع بیمار بستری و آنتی بیوتیک وسیع الطیف، تغذیه وریدی و پیوند بافتی دریافت می‌کند. |
|||
آسیب‌های ناشی از سوختگی اغلب در بین افراد فقیر اتفاق می‌افتد. <!--<ref name=Epi2011/> --> سیگار کشیدن یک عامل ریسک می‌باشد، این در حالی است که مصرف الکل یک عامل ریسک به حساب نمی‌آید. معمولا سوختگی‌های مربوط به آتش بیشتر در مناطق سردسیر اتفاق می‌افتد. <!--<ref name=Epi2011/> --> عوامل ریسک مشخص در کشورهای در حال توسعه شامل آشپزی در فضای باز یا بر روی زمین و همچنین [[ناتوانایی‌های رشدی]] در کودکان و بیماری‌های مزمن در بزرگسالان می‌باشد.<ref name=LMIC2006/> |
|||
=== گرما === |
|||
در آمریکا آتش و مایعات داغ رایج ترین عوامل سوختگی هستند.<ref name=TBCChp3/> سیگار ۲۵٪ و وسایل گرمایشی ۲۲٪ علل آتش سوزی‌های خانه که منجر به مرگ می‌شود را تشکیل می‌دهند.<ref name=TBCChp4/> تقریبا نیمی از آسیب‌ها بر اثر اقدام به درست کردن آتش می‌باشد.<ref name=TBCChp4/> [[سوختگی با آب یا بخار داغ]] به وسیله گازها یا مایعات داغ به وجود می‌آید و در اکثر اوقات به وسیله تماس با مایعات داغ و]]آب شیر]] داغ در دستشویی یا حمام، روغن داغ یا بخار آب اتفاق می‌افتد.<ref>{{cite book|editors=Murphy, Catherine; Gardiner, Mark; Sarah Eisen |title=Training in paediatrics: the essential curriculum|year=2009|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-922773-0|page=36|url=http://books.google.ca/books?id=FLBMvTff9sMC&pg=PA36|coauthors=Eisen, Sarah; Murphy, Catherine}}</ref> آسیب‌های ناشی از سوختگی با آب یا بخار داغ بیشتر در کودکان زیر پنج سال رایج است<ref name=Tint2010/> و در آمریکا و استرالیا، این گروه در حدود دو سوم سوختگی‌ها را تشکیل می‌دهند.<ref name=TBCChp3/> تماس با اشیای داغ تقریبا علت ۲۰-۳۰٪ سوختگی‌ها در کودکان می‌باشد.<ref name=TBCChp3/> به طور کلی سوختگی با آب یا بخار داغ سوختگی نوع اول یا دوم هستند، اما اگر تماس فرد زیاد باشد ممکن است سوختگی نوع سوم نیز اتفاق بیفتد.<ref name=Mag2008/> [[آتش بازی]] یکی از رایج ترین عوامل سوختگی به ویژه در ایام تعطیلات در بسیاری از کشورها می‌باشد.<ref>{{cite book|last=Peden|first=Margie|title=World report on child injury prevention|year=2008|publisher=World Health Organization|location=Geneva, Switzerland|isbn=978-92-4-156357-4|page=86|url=http://books.google.ca/books?id=UeXwoNh8sbwC&pg=PA86}}</ref> آتش بازی یک کار مخاطره آمیز خاص برای مردان بالغ می‌باشد.<ref>{{cite web|title=World report on child injury prevention|url=http://www.who.int/violence_injury_prevention/child/injury/world_report/Burns_english.pdf|author=World Health Organization}}</ref> |
|||
=== مواد شیمیایی === |
|||
مواد شیمیایی از ۲ تا ۱۱٪ علت سوختگی‌ها را به خود اختصاص می‌دهند و علت ۳۰٪ مرگ‌های ناشی از سوختگی می‌باشند.<ref name=Hard2012>{{cite journal|last=Hardwicke|first=J|coauthors=Hunter, T; Staruch, R; Moiemen, N|title=Chemical burns--an historical comparison and review of the literature.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2012 May|volume=38|issue=3|pages=383–7|pmid=22037150}}</ref> سوختگی‌های ناشی از مواد شیمیایی می‌توانند به وسیله بیش از ۲۵۰۰۰ ماده شیمیایی به وجود آیند،<ref name=Tint2010/> که بیشتر آن‌ها [[باز]] قوی (۵۵٪) یا [[اسید]] قوی (۲۶٪) هستند.<ref name=Hard2012/> اکثر مرگ‌های ناشی از سوختگی شیمیایی در درجه دوم اهمیت نسبت به [[بلع]] این مواد قرار می‌گیرند.<ref name=Tint2010/> عوامل شیمیایی رایج شامل این موارد می‌شوند: [[اسید سولفوریک]] که در پاک کننده‌های حمام و دستشویی یافت می‌شود، [[سدیم هیپوکلریت]] که در سفید کننده‌ها یافت می‌شود و [[هالوآلکان]] که در رنگ زداها یافت می‌شود.<ref name=Tint2010/> [[هیدرو فلوئوریک اسید]] می‌تواند باعث به وجود آمدن سوختگی‌های عمیقی شود که ممکن است تا مدتی بعد از تماس علائم بیماری را نشان ندهد.<ref name=HF2008>{{cite journal|last=Makarovsky|first=I|coauthors=Markel, G; Dushnitsky, T; Eisenkraft, A|title=Hydrogen fluoride--the protoplasmic poison.|journal=The Israel Medical Association journal: IMAJ|date=2008 May|volume=10|issue=5|pages=381–5|pmid=18605366}}</ref> [[فرومیک اسید]] ممکن است باعث از کار افتادن تعداد قابل توجهی از [[گلبول‌های قرمز]] شود.<ref name=Schw2010/> |
|||
=== برق === |
|||
آسیب‌ها یا سوختگی‌های الکتریکی به ولتاژ بالا (برابر یا بیشتر از ۱۰۰۰ [[ولت]])، ولتاژ پایین (کمتر از ۱۰۰۰ ولت)، یا [[سوختگی حاصل از برق ترکش اتمی]] که در درجه دوم اهمیت نسبت به [[قوس الکتریکی]] قرار می‌گیرد دسته بندی می‌شوند. رایج ترین علل سوختگی در کودکان سوختگی به وسیله سیم‌های برق (۶۰٪) و به دنبال آن سوختگی به وسیله پریزهای برق (۱۴٪) می‌باشند.<ref name=TBCChp3/> [[صاعقه]] نیز می‌تواند باعث سوختگی الکتریکی شود.<ref>{{cite journal|last=Edlich|first=RF|coauthors=Farinholt, HM; Winters, KL; Britt, LD; Long WB, 3rd|title=Modern concepts of treatment and prevention of lightning injuries.|journal=Journal of long-term effects of medical implants|year=2005|volume=15|issue=2|pages=185–96|pmid=15777170}}</ref> عوامل ریسک پذیری که منجر به برخورد صاعقه می‌شود شامل انجام فعالیت‌هایی مانند کوهنوردی، گلف و ورزش‌هایی که در فضای باز انجام می‌گیرد و همچنین کار کردن در فضای باز می‌شود.<ref name=RosenChp140/> مرگ و میر ناشی از برخورد صاعقه در حدود ۱۰٪ می‌باشد.<ref name=RosenChp140/> |
|||
اگرچه آسیب‌های الکتریکی منجر به سوختگی می‌شود، اما ممکن است باعث [[شکست]] یا [[نابجایی]] و در مرحله بعد [[ترومای ناقض]] یا [[انقباض عضله]] شوند.<ref name=RosenChp140/> در آسیب‌های ناشی از ولتاژ زیاد، بیشتر آسیب ممکن است داخلی باشد و به همین دلیل نمی‌توان وسعت آسیب را صرفا به وسیله بررسی پوست برآورد کرد.<ref name=RosenChp140/> ممکن است تماس با ولتاژ بالا یا ولتاژ پایین [[آریتمی قلب]] یا [[ایست قلبی]] را به همراه داشته باشد.<ref name=RosenChp140/> |
|||
=== تشعشع === |
|||
[[سوختگی تشعشعی]] ممکن است بر اثر تماس طولانی با [[پرتو فرابنفش]] (مانند اشعه خورشید، [[کیوسک‌های برنزه شدن]] یا [[جوشکاری]] با [[قوس الکتریکی]] یا از [[پرتو یونی]] مانند [[پرتو درمانی]]، [[پرتو ایکس]] یا [[تابش پرتو]]) به وجود آید.<ref>{{cite book|last=Prahlow|first=Joseph|title=Forensic pathology for police, death investigators, and forensic scientists|year=2010|publisher=Humana|location=Totowa, N.J.|isbn=978-1-59745-404-9|page=485|url=http://books.google.ca/books?id=rF1WTiX0nHEC&pg=PA485}}</ref> تماس با نور خورشید رایج ترین علت سوختگی‌های تشعشعی و به طور کلی رایج ترین علت سوختگی‌های سطحی می‌باشد.<ref>{{cite journal|author=Kearns RD, Cairns CB, Holmes JH, Rich PB, Cairns BA |title=Thermal burn care: a review of best practices. What should prehospital providers do for these patients? |journal=EMS World |volume=42 |issue=1 |pages=43–51|year=2013|month=January|pmid=23393776 |doi= |url=}}</ref> افراد مختلف به شکل‌های مختلف و بر اساس]]نوع پوست]] خود دچار]]آفتاب سوختگی]] می‌شوند.<ref>{{cite journal|last=Balk|first=SJ|coauthors=Council on Environmental, Health; Section on, Dermatology|title=Ultraviolet radiation: a hazard to children and adolescents.|journal=Pediatrics|date=2011 Mar|volume=127|issue=3|pages=e791-817|pmid=21357345}}</ref> اثری که پرتو یونی بر روی پوست می‌گذارد به میزان تماس با محل بستگی دارد و به دنبال آن بعد از ۳]]گری]] ریزش مو مشاهده می‌شود، بعد از ۱۰ گری سرخی پوست، بعد از ۲۰ گری افتادن پوست‌های مرطوب و بعد از ۳۰ گری مردگی بافت مشاهده می‌شود.<ref name=RosenChp144>{{cite book|last=Marx|first=John|title=Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice|year=2010|publisher=Mosby/Elsevier|location=Philadelphia|isbn=0-323-05472-2|edition=7th|chapter=Chapter 144: Radiation Injuries}}</ref> سرخی پوست، اگر اتفاق بیفتد، مدتی پس از تماس بروز می‌کند.<ref name=RosenChp144/> سوختگی‌های تشعشعی همانند سوختگی‌های دیگر درمان می‌شوند. [[سوختگی‌های ریز موجی]] به وسیله گرمایش حرارتی حاصل از [[مایکروویو]] رخ می‌دهند.<ref name=Micro2001/> اگرچه تماسی به کوتاهی دو ثانیه ممکن است باعث آسیب شود، اما به طور کل سوختگی به وسیله مایکروویو اتفاق نادری است.<ref name=Micro2001>{{cite book|last=Krieger|first=John|title=Clinical environmental health and toxic exposures|year=2001|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia, Pa. [u.a.]|isbn=978-0-683-08027-8|page=205|url=http://books.google.ca/books?id=PyUSgdZUGr4C&pg=PA205|edition=2nd}}</ref> |
|||
=== عمدی === |
|||
حمله علت ۳{{endash}}۱۰٪ سوختگی افرادی است که بر اثر سوختگی با آب داغ یا آتش بستری می‌شوند.<ref name=Peck2012/> دلایل این کار عبارت است از: [[کودک آزاری]]، جر و بحث‌های شخصی، همسر آزاری، سالمند آزاری و جر و بحث‌های تجاری. آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض آب سرد یا آب داغ ممکن است نشانه کودک آزاری باشد.<ref name=Mag2008>{{cite journal|last=Maguire|first=S|coauthors=Moynihan, S; Mann, M; Potokar, T; Kemp, AM|title=A systematic review of the features that indicate intentional scalds in children.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2008 Dec|volume=34|issue=8|pages=1072–81|pmid=18538478}}</ref> این آسیب زمانی اتفاق می‌افتد که دست و پا یا قسمت تحتانی بدن (باسن یا [[میاندوراه]]) در زیر آب نگه داشته می‌شود.<ref name=Mag2008/> این کار باعث به وجود آمدن مرز فوقانی مشخصی می‌شود که در بیشتر موارد متقارن است.<ref name=Mag2008/> دیگر نشانه‌های ریسک بالای آزار احتمالی شامل این موارد می‌شود: سوختگی‌های محیطی اندام‌ها، نبود علائم دست و پا زدن در آب، سوختگی با عمق یکسان و ارتباط با نشانه‌های دیگر احمال یا سوء استفاده.<ref name=TBCChp61/> |
|||
[[عروس سوزی]]، یک نوع [[خشونت خانگی]]، در بعضی از فرهنگ‌ها مانند هند اتفاق می‌افتد و زن به دلیل آنچه که شوهر یا خانواده شوهرش به عنوان [[مهریه]] ناکافی تلقی می‌کنند سوزانده می‌شود.<ref>{{cite journal|last=Jutla|first=RK|coauthors=Heimbach, D|title=Love burns: An essay about bride burning in India.|journal=The Journal of burn care & rehabilitation|date=2004 Mar-Apr|volume=25|issue=2|pages=165–70|pmid=15091143}}</ref><ref>{{cite book|last=Peden|first=Margie|title=World report on child injury prevention|year=2008|publisher=World Health Organization|location=Geneva, Switzerland|isbn=978-92-4-156357-4|page=82|url=http://books.google.ca/books?id=UeXwoNh8sbwC&pg=PA82}}</ref> در پاکستان [[اسید پاشی]] ۱۳٪ از سوختگی‌های عمدی را به خود اختصاص می‌دهد و همواره با خشونت خانوادگی ارتباط دارد.<ref name=TBCChp61>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=689-698|edition=4th|chapter=Chapter 61: Intential burn injuries}}</ref> [[خود سوزی]] (آتش زدن خود به نشانه اعتراض) نیز نسبتا در بین زنان هند رواج دارد.<ref name=Epi2011/> |
|||
== پاتو فیزیولوژی == |
|||
[[File:Burn Degree Diagram.svg|thumb|سه درجه سوختگی]] |
|||
پروتوئین‌ها در دماهای بالاتر از {{convert|44|C|F}} شروع به از دست دادن شکل سه بعدی خود کرده و می‌شکنند.<ref name=Rosen2009>{{cite book|last=Marx|first=John|title=Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice|year=2010|publisher=Mosby/Elsevier|location=Philadelphia|isbn=978-0-323-05472-0|edition=7th |chapter=Chapter 60: Thermal Burns}}</ref> این عمل باعث آسیب رسیدن به سلول‌ها و بافت‌ها می‌شود.<ref name=Tint2010/> بسیاری از اثرات مستقیم سلامت ناشی از سوختگی، عوارض جانبی اختلال در عملکرد عادی پوست هستند.<ref name=Tint2010/> این تاثیرات اختلال حساسیت پوست، توانایی جلوگیری از هدر رفتن آب از طریق تبخیر و توانایی کنترل دمای بدن را در بر می‌گیرد.<ref name=Tint2010/> اختلال غشاهای سلولی باعث می‌شود سلول‌ها پتاسیم را به فضای بیرون از سلول رها کنند و در عوض آب و سدیم جذب کنند.<ref name=Tint2010/> |
|||
در سوختگی‌های وسیع (بیش از ۳۰٪ کل سطح بدن)، واکنش التهابی قابل توجهی رخ می‌دهد.<ref name=Roj2012>{{cite journal |author=Rojas Y, Finnerty CC, Radhakrishnan RS, Herndon DN |title=Burns: an update on current pharmacotherapy |journal=Expert Opin Pharmacother |volume=13 |issue=17 |pages=2485–94 |year=2012 |month=December|pmid=23121414 |pmc=3576016 |doi=10.1517/14656566.2012.738195 |url=}}</ref> این عمل باعث کمبود شدید مایع از [[مویرگ]]<ref name=Schw2010/> و بافت [[ادم]] (آماس) می‌شود.<ref name=Tint2010/> و باعث از دست رفتن حجم کلی خون می‌شود، در این حالت خون باقیمانده [[پلاسما]]ی زیادی از دست می‌دهد و در نتیجه غلظت خون افزایش پیدا می‌کند.<ref name=Tint2010/> گردش ضعیف خون به [[اندام]]ها مانند کلیه و [[دستگاه گوارش]] باعث [[نارسایی کلیه]] و [[زخم معده]] می‌شود.<ref>{{cite book|last=Hannon|first=Ruth|title=Porth pathophysiology: concepts of altered health states|year=2010|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia, PA|isbn=978-1-60547-781-7|page=1516|url=http://books.google.ca/books?id=2-MFXOEG0lcC&pg=PA1516|edition=1st Canadian}}</ref> |
|||
افزایش [[کاکتول آمی]] و [[کورتیزول]] ممکن است باعث [[افزایش متابولیسم بدن]] شود و سال‌ها ادامه داشته باشد.<ref name=Roj2012/> این افزایش با [[برون ده قلبی]]، [[دگرگشت]]، [[تند تپشی]] و [[عملکرد ایمنی]] ضعیف بدن در ارتباط است.<ref name=Roj2012/> |
|||
== تشخیص بیماری == |
|||
سوختگی‌ها براساس عمق، نوع سوختگی، وسعت و آسیب‌های مرتبط دسته بندی می‌شوند. رایج ترین دسته بندی بر اساس عمق سوختگی است. معمولا عمق سوختگی از طریق آزمایش تعیین می‌شود، این در حالی است که کالبد شکافی نیز در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.<ref name=Tint2010/> تعیین دقیق عمق سوختگی به وسیله یک معاینه دشوار است، برای این کار لازم است چندین آزمایش در طول یک دوره زمانی صورت بگیرد.<ref name=Schw2010/> در افرادی که [[سر درد]] یا سرگیجه دارند و از سوختگی به وسیله آتش رنج می‌برند، باید [[مسمومیت با منوکسید کربن]] را در نظر گرفت.<ref name=CEM2012/> [[مسمومیت با سیانور]] نیز باید در نظر گرفته شود.<ref name=Schw2010>{{cite book|last=Brunicardi|first=Charles|title=Schwartz's principles of surgery|year=2010|publisher=McGraw-Hill, Medical Pub. Division|location=New York|isbn=978-0-07-154769-7|edition=9th|chapter=Chapter 8: Burns}}</ref> |
|||
=== وسعت === |
|||
وسعت سوختگی به عنوان درصدی از [[سطح کلی سوختگی بدن]] (TBSA) که دچار سوختگی‌های با ضخامت نسبی و کامل می‌شوند محاسبه می‌شود.<ref name=Tint2010/> سوختگی‌های درجه اول که قرمز رنگ و بدون تاول هستند و در این ارزیابی شامل نمی‌شوند.<ref name=Tint2010/> اغلب سوختگی‌ها (۷۰٪) کمتر از ۱۰٪ سطح کلی سوختگی بدن را شامل می‌شود.<ref name=TBCChp3/> |
|||
روش‌های مختلفی برای تعیین سطح کلی سوختگی بدن وجود دارد از جمله "قانون نه ها"، نمودار لوند و برودر و تخمین بر اساس اندازه کف دست شخص.<ref name=EMP2009/> یادگیری و به کار بردن قانون نه‌ها بسیار راحت است ولی فقط در افراد بالای ۱۶ سال دقیق است.<ref name=EMP2009/> ارزیابی‌های دقیق تر را میتوان به وسیله استفاده از نمودارهای لوند و برودر انجام داد، به وسیله این نمودارها میتوان بخش‌های مختلفی از بدن افراد بالغ و کودکان که دچار سوختگی شده است را ارزیابی کرد.<ref name=EMP2009/> وسعت اثر دست (شامل کف دست و انگشتان) انسان تقریبا ۱٪ کل سطح بدن اوست.<ref name=EMP2009/> |
|||
=== شدت === |
|||
{| class="wikitable" style = "float: left; margin-left:15px; text-align:center" |
|||
|+American Burn Association severity classification<ref name=CEM2012/> |
|||
|- |
|||
! جزئی !! متوسط !! کلی |
|||
|- |
|||
| بزرگسالان <10% کل سطح بدن || بزرگسالان ۲۰-۱۰٪ کل سطح بدن || بزرگسالان >۲۰٪ کل سطح بدن |
|||
|- |
|||
| پیر یا جوان < ۵٪ کل سطح بدن || پیر یا جوان ۱۰-۵٪ کل سطح بدن || پیر یا جوان >۱۰٪ کل سطح بدن |
|||
|- |
|||
| <2% سوختگی با ضخامت کامل || ۵-۲٪ سوختگی با ضخامت کامل || >۵٪ سوختگی با ضخامت کامل |
|||
|- |
|||
| || آسیب ناشی از ولتاژ بالا || سوختگی ناشی از ولتاژ بالا |
|||
|- |
|||
| || آسیب تنفسی احتمالی || آسیب تنفسی تشخیص داده شده |
|||
|- |
|||
| || سوختگی محیطی اندام‌ها || سوختگی قابل توجه در ناحیه صورت، مفاصل، دست و پا |
|||
|- |
|||
| || مشکلات سلامتی دیگر || صدمات مرتبط |
|||
|} |
|||
انجمن سوختگی آمریکا یک سیستم دسته بندی را به وجود آورد که بر اساس آن میتوان تشخیص داد چه موقع نیاز است بیمار را به یک مرکز تخصصی سوختگی انتقال داد. بر طبق این سیستم، سوختگی‌ها به سه دسته جزئی، متوسط و کلی تقسیم می‌شوند. این تقسیم بندی بر اساس چندین عامل از جمله وسعتی که پوست دچار سوختگی شده، آسیب به ناحیه‌های ساختاری خاص، سن فرد و آسیب‌های مرتبط صورت می‌گیرد.<ref name=CEM2012/> سوختگی‌های جزئی را میتوان در خانه درمان کرد، سوختگی‌های متوسط را معمولا در بیمارستان درمان می‌کنند و سوختگی‌های کلی در مراکز سوختگی درمان می‌شوند.<ref name=CEM2012>{{cite book|last=Garmel|first=edited by S.V. Mahadevan, Gus M.|title=An introduction to clinical emergency medicine|year=2012|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-0-521-74776-9|pages=216–219|url=http://books.google.ca/books?id=pyAlcOfBhjIC&pg=PA216|edition=2nd}}</ref> |
|||
== پیشگیری == |
|||
از نظر تاریخی در حدود نیمی از سوختگی‌ها قابل پیشگیری هستند.<ref name=TBCChp4>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=46|url=http://books.google.ca/books?id=nrG7ZY4QwQAC&pg=PA47-IA4|edition=4th|chapter=Chapter 4: Prevention of Burn Injuries}}</ref> برنامه‌های پیشگیری از سوختگی به طور قابل توجهی میزان سوختگی‌های شدید را کاهش داده است.<ref name=Rosen2009/> معیارهای پیشگیری شامل موارد زیر می‌شود: کنترل کردن دمای آب داغ، زنگ‌های هشدار دود، سیستم آب پاشی خودکار، ساختمان سازی مناسب و لباس‌های ضد آتش.<ref name=TBCChp4/> کارشناسان توصیه می‌کنند دمای آبگرم کن زیر{{convert|48.8|C|F|1}} تنظیم شود.<ref name=TBCChp3>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=23|url=http://books.google.ca/books?id=nrG7ZY4QwQAC&pg=PA15|edition=4th|chapter=Chapter 3: Epidemiological, Demographic, and Outcome Characteristics of Burn Injury}}</ref> معیارهای دیگر برای جلوگیری از سوختگی ناشی از آب جوش شامل استفاده از دماسنج برای اندازه گیری دمای آب حمام و نیز استفاده از محافظ بخاری یا اجاق گاز می‌باشد.<ref name=Rosen2009/> اگرچه اثر پخش آتش نامشخص است، اما شواهد احتمالی مفیدی<ref>{{cite book|last=Jeschke|first=Marc|title=Handbook of Burns Volume 1: Acute Burn Care|year=2012|publisher=Springer|isbn=978-3-7091-0348-7|page=46|url=http://books.google.ca/books?id=olshnFqCI0kC&pg=PA46}}</ref> مانند محدود کردن فروش وسایل آتش بازی به کودکان وجود دارد.<ref name=TBCChp3/> |
|||
== مدیریت == |
|||
احیای بیمار با ارزیابی و تثبیت راه‌های تنفسی، تنفس و گردش خون فرد شروع می‌شود.<ref name=EMP2009/> اگر فرد نتواند تنفس کند به [[لوله گذاری]] فوری نیاز است.<ref name=Schw2010/> به دنبال این عمل می‌بایست از سوختگی نیز مراقبت کرد. افرادی که دچار سوختگی شدید هستند را می‌بایست با پارچه‌ای سفید پوشاند و آن‌ها را به بیمارستان انتقال داد.<ref name=Schw2010/> از آنجایی که احتمال دارد زخم‌های به وجود آمده از سوختگی دچار عفونت شوند، در صورتی که بیمار در پنج سال گذشته در برابر کزاز واکسینه نشده است می‌بایست به او واکسن کزاز تزریق شود.<ref>{{cite book|editor=Klingensmith M|title=The Washington manual of surgery|year=2007|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia, Pa.|isbn=978-0-7817-7447-5|page=422|url=http://books.google.ca/books?id=XTYAxJntdvAC&pg=PA422|edition=5th}}</ref> در آمریکا، ۹۵٪ افرادی دچار سوختگی که به اورژانس مراجعه می‌کنند درمان و ترخیص می‌شوند و ۵٪ نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند.<ref name=Epi2011/> تغذیه اولیه در مورد سوختگی‌های کلی بسیار اهمیت دارد.<ref name=Roj2012/> درمان با [[اکسیژن پر فشار]] نیز علاوه بر درمان‌های معمولی موثر است.<ref>{{cite journal|last=Cianci|first=P|coauthors=Slade JB, Jr; Sato, RM; Faulkner, J|title=Adjunctive hyperbaric oxygen therapy in the treatment of thermal burns.|journal=Undersea & hyperbaric medicine: journal of the Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc|date=2013 Jan-Feb|volume=40|issue=1|pages=89–108|pmid=23397872}}</ref> |
|||
=== مایعات وریدی === |
|||
[[جایگزینی مایع]] در افرادی که دچار [[خونیاری]] ضعیف هستند توصیه می‌شود.<ref name=EMP2009/> بهتر است مایع درمانی و مراقبت ویژه در کودکانی که دچار ۲۰-۱۰٪ و بزرگسالانی که دچار بیش از ۱۵٪ سوختگی می‌باشند صورت گیرد.<ref name=EMP2009/><ref name=Enoch2009>{{cite journal|last=Enoch|first=S|coauthors=Roshan, A; Shah, M|title=Emergency and early management of burns and scalds.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2009 Apr 8|volume=338|pages=b1037|pmid=19357185}}</ref><ref>{{cite journal|last=Hettiaratchy|first=S|coauthors=Papini, R|title=Initial management of a major burn: II--assessment and resuscitation.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2004 Jul 10|volume=329|issue=7457|pages=101-3|pmid=15242917}}</ref> در صورت امکان این عمل در افرادی که دچار سوختگی بالای ۲۵٪ می‌باشند می‌بایست قبل از بستری شدن در بیمارستان صورت بگیرد.<ref name=Enoch2009/> [[فرمول پارکلند]] می‌تواند به تعیین حجم مایع وریدی مورد نیاز در طول ۲۴ ساعت اول کمک کند. <!--<ref name=Schw2010/> --> این فرمول بر اساس وزن و سطح سوختگی فرد می‌باشد. نصف این مایع می‌بایست در طول ۸ ساعت اول و باقیمانده آن در طول ۱۶ ساعت بعدی به فرد داده شود. <!--<ref name=Schw2010/> --> بازه زمانی از زمانی که فرد دچار سوختگی شده است محاسبه می‌شود نه از زمانی که مایع درمانی آغاز می‌شود. <!--<ref name=Schw2010/> --> کودکان به مایع نگهدارنده بیشتری نیاز دارند که شامل [[گلوکز]] می‌شود.<ref name=Schw2010/> علاوه بر این، افرادی که دچار آسیب به اندام‌های تنفسی شده‌اند نیاز به مایع بیشتری دارند.<ref>{{cite book|last=Jeschke|first=Marc|title=Handbook of Burns Volume 1: Acute Burn Care|year=2012|publisher=Springer|isbn=978-3-7091-0348-7|page=77|url=http://books.google.ca/books?id=olshnFqCI0kC&pg=PA77}}</ref> اگرچه مایع درمانی ناکافی باعث به وجود آمدن مشکلاتی می‌شود، مایع درمانی زیاد نیز می‌تواند مضر باشد.<ref>{{cite journal|last=Endorf|first=FW|coauthors=Ahrenholz, D|title=Burn management.|journal=Current opinion in critical care|date=2011 Dec|volume=17|issue=6|pages=601–5|pmid=21986459}}</ref> این فرمول‌ها صرفا جهت راهنمایی شما هستند که در آن تزریق به طور ایده آل به [[حجم ادرار]] >۳۰ میلی لیتر در ساعت در بزرگسالان یا >۱ میلی لیتر در کیلوگرم در کودکان و [[فشار خون متوسط شریانی]] بیشتر از ۶۰ میلی متر جیوه تنظیم شده است.<ref name=Schw2010/> |
|||
اگرچه در بیشتر موارد از [[محلول رینگرلاکتاک]] استفاده می‌شود، اما هیچ مدرکی مبنی بر برتری این محلول نسبت به [[سرم نرمال سالین]] وجود ندارد.<ref name=EMP2009/> به نظر می‌رسد [[مایعات شبه بلوری]] نیز به همان خوبی [[مایع کلوئیدی]] باشد، این در حالی است که کلوئیدها گران تر هستند و به همین دلیل توصیه نمی‌شوند.<ref>{{cite journal|last=Perel|first=P|coauthors=Roberts, I|title=Colloids versus crystalloids for fluid resuscitation in critically ill patients|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2012 Jun 13|volume=6|pages=CD000567|pmid=22696320|doi=10.1002/14651858.CD000567.pub5|editor1-last=Perel|editor1-first=Pablo}}</ref> در سوختگی‌ها به ندرت به [[انتقال خون]] نیاز می‌شود.<ref name=Tint2010/> انتقال خون برای جلوگیری از بدتر شدن حال بیمار و تنها هنگامی که سطح [[هموگلوبین]] خون زیر ۸۰-۶۰ g/L(۶-۸ g/dL)<ref>{{cite journal|last=Curinga|first=G|coauthors=Jain, A; Feldman, M; Prosciak, M; Phillips, B; Milner, S|title=Red blood cell transfusion following burn.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2011 Aug|volume=37|issue=5|pages=742–52|pmid=21367529}}</ref>برسد توصیه می‌شود.<ref name=Schw2010/> در صورت نیاز می‌بایست کاتتر درون رگی از طریق پوست سوخته قرار داده شود یا از [[تزریق درون استخوانی]] استفاده شود.<ref name=Schw2010/> |
|||
=== مراقبت از زخم === |
|||
خنک کردن اولیه (ظرف مدت ۳۰ دقیقه از زمان سوختگی) باعث کاهش میزان و درد سوختگی می‌شود، اما باید در نظر داشت خنک کردن زیاد می‌تواند باعث هیپوترمی شود.<ref name=Tint2010>{{cite book |author=Tintinalli, Judith E. |title=Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)) |publisher=McGraw-Hill Companies |location=New York |year=2010|pages=1374–1386|isbn=0-07-148480-9 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref><ref name=EMP2009/> نباید در عمل خنک کردن به جای آب خنک{{convert|10|–|۲۵|C|F|1}} از یخ استفاده کرد زیرا استفاده از یخ باعث آسیب بیشتر به محل سوختگی می‌شود.<ref name=EMP2009/><ref name=Rosen2009/> در سوختگی‌های ناشی از مواد شیمیایی باید محل سوختگی را با مقدار زیاد آب شستشو داد.<ref name=Tint2010/> شستشو با آب و صابون، [[جدا کردن بافت‌های مرده]] و بستن زخم جنبه‌های مهم مراقبت از زخم می‌باشند. <!--<ref name=Rosen2009/> --> مشخص نیست در مورد تاول باید چه اقدامی صورت بگیرد. <!--<ref name=Rosen2009/> --> شواهد نشان می‌دهد بهترین کار این است که آن‌ها را به حال خود بگذاریم. <!--<ref name=Rosen2009/> --> سوختگی‌های درجه دو را باید بعد از دو روز ارزیابی کرد.<ref name=Rosen2009/> |
|||
شواهد اندکی برای تعیین نوع پانسمان و بستن زخم در سوختگی‌های درجه اول و دوم وجود دارد.<ref>{{cite journal|last=Wasiak|first=J|coauthors=Cleland, H; Campbell, F; Spinks, A|title=Dressings for superficial and partial thickness burns.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2013 Mar 28|volume=3|pages=CD002106|pmid=23543513}}</ref><ref name=Was2008>{{cite journal |author=Wasiak J, Cleland H, Campbell F|title=Dressings for superficial and partial thickness burns |journal=Cochrane Database Syst Rev |volume= |issue=4|pages=CD002106 |year=2008 |pmid=18843629 |doi=10.1002/14651858.CD002106.pub3 |url= |editor1-last=Wasiak|editor1-first=Jason}}</ref> عاقلانه ترین این است که سوختگی‌های نوع اول را پانسمان نکرد.<ref name=Rosen2009/> اگرچه آنتی بیوتیک‌های موضعی در بیشتر موارد توصیه می‌شود اما شواهد انکی مبنی بر موثر بودن آن‌ها وجود دارد.<ref name=Anti2010/> [[سیلور سولفادیازین]] (یک نوع آنتی بیوتیک) به هیچ وجه توصیه نمی‌شود زیرا استفاده از آن ممکن است باعث افزایش زمان بهبودی شود.<ref name=Was2008/> شواهد اندکی وجود دارد که استفاده از [[نقره]]<ref>{{cite journal|last=Storm-Versloot|first=MN|coauthors=Vos, CG; Ubbink, DT; Vermeulen, H|title=Topical silver for preventing wound infection|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2010 Mar 17|issue=3|pages=CD006478|pmid=20238345|doi=10.1002/14651858.CD006478.pub2|editor1-last=Storm-Versloot|editor1-first=Marja N}}</ref>یا [[درمان جراحت به وسیله فشار منفی]] را توصیه می‌کنند.<ref>{{cite journal|last=Dumville|first=JC|coauthors=Munson, C|title=Negative pressure wound therapy for partial-thickness burns.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2012 Dec 12|volume=12|pages=CD006215|pmid=23235626}}</ref> |
|||
=== درمان با دارو === |
|||
سوختگی‌ها می‌توانند بسیار دردناک باشند، از این رو روش‌های مختلفی برای [[مدیریت درد]] وجود دارد. <!--<ref name=Rosen2009/> --> این روش‌ها شامل استفاده مسکن‌های ساده (مانند [[ایبوپروفن]] و [[استامینوفن]]) و نیز [[ایپوئید]]ها از جمله مورفین می‌شود. <!--<ref name=Rosen2009/> --> [[بنزودیازپین‌ها]] نیز ممکن است همراه با مسکن‌ها استفاده شوند تا اضطراب فرد را کاهش دهد.<ref name=Rosen2009/> استفاده از [[آنتی هیستامین]]، [[ماساژ]] و [[تحریک عصب از راه پوست]] در طول فرآیند بهبود به کاهش خارش کمک می‌کند.<ref name=Itchy2009/> هرچند آنتی هیستامین تنها بر روی ۲۰٪ از افراد تاثیر گذار است.<ref>{{cite journal|last=Zachariah|first=JR|coauthors=Rao, AL; Prabha, R; Gupta, AK; Paul, MK; Lamba, S|title=Post burn pruritus--a review of current treatment options.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2012 Aug|volume=38|issue=5|pages=621–9|pmid=22244605}}</ref> شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از [[گاباپنتین]]<ref name=Itchy2009/> مفید بوده و استعمال آن برای افرادی که آنتی هیستامین بر آن‌ها تاثیر ندارد توصیه می‌شود.<ref name=TBCChp64>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=726|edition=4th|chapter=Chapter 64: Management of pain and other discomforts in burned patients}}</ref> |
|||
[[آنتی بیوتیک]] درون رگی قبل از عمل برای افرادی توصیه می‌شود که دارای سوختگی‌های وسیع (< ۶۰٪ سطح بدن) می‌باشند توصیه می‌شود،<ref name=TBCChp31>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=664|edition=4th|chapter=Chapter 31: Etiology and prevention of multisystem organ failure}}</ref> |۲۰۰۸}} از سال{{ به دلیل نگرانی‌های مربوط به [[مقاومت در برابر آنتی بیوتیک[[<ref name=Anti2010>{{cite journal |author=Avni T, Levcovich A, Ad-El DD, Leibovici L, Paul M |title=Prophylactic antibiotics for burns patients: systematic review and meta-analysis|journal=BMJ|volume=340 |issue= |pages=c241 |year=2010 |pmid=20156911 |pmc=2822136 |doi= 10.1136/bmj.c241|url=}}</ref> و ریسک زیاد [[عفونت قارچی]]، دستورالعمل‌ها استفاده عمومی آن‌ها را توصیه نمی‌کند.<ref name=Schw2010/> با این وجود شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد که استفاده از این آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند باعث افزایش میزان زنده ماندن در افرادی شود که دارای سوختگی شدید و وسیع می‌باشند.<ref name=Anti2010/> استفاده از [[اریتروپویتین]] در درمان یا جلوگیری از کم خونی افرادی که دچار سوختگی هستند موثر نیست.<ref name=Schw2010/> [[کلسیم گلوکونات]] در سوختگی‌های ناشی از اسید هیدروفلوریک به عنوان یک [[پاد زهر]] خاص عمل می‌کند و میتوان آن را به صورت تزریق در رگ و/یا به صورت موضعی استفاده کرد.<ref name=HF2008/> |
|||
=== جراحی === |
|||
زخم‌هایی که نیازمند بسته شدن به وسیله گرافت پوست یا فلاپ (به طور معمول هرچیز که بیشتر از سوختگی کوچک با ضخامت کامل باشد) هستند را می‌بایست سریع درمان کرد.<ref>{{cite book|last=Jeschke|first=Marc|title=Handbook of Burns Volume 1: Acute Burn Care|year=2012|publisher=Springer|isbn=978-3-7091-0348-7|page=266|url=http://books.google.ca/books?id=olshnFqCI0kC&pg=PA266}}</ref> سوختگی‌های محیطی دست و پا سینه نیازمند بریدن غشا عضلانی اطراف نواحی سوخته یا [[اسکارتومی]] می‌باشد.<ref name=Surgery2009/> این عمل برای درمان یا جلوگیری مشکلات گردش خون در دست و پا یا ترکیب خون با اکسیژن صورت می‌گیرد.<ref name=Surgery2009>{{cite journal|last=Orgill|first=DP|coauthors=Piccolo, N|title=Escharotomy and decompressive therapies in burns.|journal=Journal of burn care & research: official publication of the American Burn Association|date=2009 Sep-Oct|volume=30|issue=5|pages=759–68|pmid=19692906}}</ref> مشخص نیست این عمل در سوختگی‌های گردن یا انگشتان موثر است یا خیر. در سوختگی‌های الکتریکی ممکن است به [[فاشیاتومی]] نیاز باشد.<ref name=Surgery2009/> |
|||
=== درمان‌های دیگر === |
|||
از زمان‌های قدیم عسل برای بهبود زخم‌های ناشی از سوختگی‌های درجه اول و دوم استفاده می‌شود.<ref>{{cite journal |author=Jull AB, Rodgers A, Walker N |title=Honey as a topical treatment for wounds|journal=Cochrane Database Syst Rev |volume= |issue=4 |pages=CD005083 |year=2008 |pmid=18843679|doi=10.1002/14651858.CD005083.pub2 |url= |editor1-first=Andrew B |editor1-last=Jull}}</ref><ref>{{cite journal|last=Wijesinghe|first=M|coauthors=Weatherall, M; Perrin, K; Beasley, R|title=Honey in the treatment of burns: a systematic review and meta-analysis of its efficacy.|journal=The New Zealand medical journal|date=2009 May 22|volume=122|issue=1295|pages=47-60|pmid=19648986}}</ref> |
|||
شواهد استفاده از [[آلوئه ورا]] بسیار کم است.<ref name=Aloe2012/> اگرچه ممکن است آلوئه ورا به تسکین درد کمک کند<ref name=AFP2012>{{cite journal|last=Lloyd|first=EC|coauthors=Rodgers, BC; Michener, M; Williams, MS|title=Outpatient burns: prevention and care.|journal=American family physician|date=2012 Jan 1|volume=85|issue=1|pages=25-32|pmid=22230304}}</ref> و گزارشی از سال ۲۰۰۷ شواهدی مبنی بر کوتاه شدن زمان بهبودی ارائه داد<ref>{{cite journal|last=Maenthaisong|first=R|coauthors=Chaiyakunapruk, N; Niruntraporn, S; Kongkaew, C|title=The efficacy of aloe vera used for burn wound healing: a systematic review.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2007 Sep|volume=33|issue=6|pages=713-8|pmid=17499928}}</ref>، اما گزارش بعدی در سال ۲۰۱۲ هیچگونه اثر بهبود به وسیله سولفادیازین نقره را تایید نکرد.<ref name=Aloe2012>{{cite journal|last=Dat|first=AD|coauthors=Poon, F; Pham, KB; Doust, J|title=Aloe vera for treating acute and chronic wounds.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2012 Feb 15|volume=2|pages=CD008762|pmid=22336851}}</ref> |
|||
شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد [[ویتامین ای]] به رفع کلوئید یا جای زخم کمک کند.<ref name=Juck2009/> کره در این مورد اصلا توصیه نمی‌شود.<ref>{{cite book|last=Cox|first=Carol Turkington, Jeffrey S. Dover ; medical illustrations, Birck|title=The encyclopedia of skin and skin disorders|year=2007|publisher=Facts on File|location=New York, NY|isbn=9780816075096|page=64|url=http://books.google.ca/books?id=GKVPHoIs8uIC&pg=PA64|edition=3rd ed.}}</ref> در کشورهای کمتر توسعه یافته تا یک سوم سوختگی‌ها به روش [[طب سنتی]] درمان می‌شود، در این روش از تخم مرغ، گِل، برگ یا مدفوع گاو استفاده می‌شود.<ref name=LMIC2006>{{cite journal|last=Forjuoh|first=SN|title=Burns in low-and middle-income countries: a review of available literature on descriptive epidemiology, risk factors, treatment, and prevention.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2006 Aug|volume=32|issue=5|pages=529–37|pmid=16777340}}</ref> در بعضی موارد مدیریت جراحی به دلیل کمبود منابع مالی و دسترسی محدود است.<ref name=LMIC2006/> روش‌های دیگری وجود دارد که می‌تواند علاوه بر دارو به منظور کاهش درد و اضطراب استفاده شود از جمله: [[درمان با واقعیت مجازی]]، [[هیپنوتیزم]] و رویکردهای رفتاری مانند تکنیک‌های منحرف کردن فکر.<ref name=TBCChp64/> |
|||
== پیش آگهی == |
|||
{| class="wikitable" style = "float: left; margin-left:15px; text-align:center" |
|||
|+Prognosis in the USA<ref name=ABA2012pg10>National Burn Repository, Pg. 10</ref> |
|||
|- |
|||
!سطح سوختگی بدن !! مرگ و میر |
|||
|- |
|||
| <10% || ۰٫۶٪ |
|||
|- |
|||
| ۱۰-۲۰٪ || ۲٫۹٪ |
|||
|- |
|||
| ۲۰-۳۰٪ || ۸٫۶٪ |
|||
|- |
|||
| ۳۰-۴۰٪ || ۱۶٪ |
|||
|- |
|||
| ۴۰-۵۰٪ || ۲۵٪ |
|||
|- |
|||
| ۵۰-۶۰٪ || ۳۷٪ |
|||
|- |
|||
| ۶۰-۷۰٪ || ۴۳٪ |
|||
|- |
|||
| ۷۰-۸۰٪ || ۵۷٪ |
|||
|- |
|||
| ۸۰-۹۰٪ || ۷۳٪ |
|||
|- |
|||
|>۹۰٪|| ۸۵٪ |
|||
|- |
|||
|Inhalation||۲۳٪ |
|||
|} |
|||
پیش آگهی در افرادی که دچار سوختگی‌های وسیع تر هستند، افراد مسن تر و زنان وخیم تر است.<ref name=Tint2010/> وجود آسیب‌های ناشی از استنشاق دود، آسیب‌های جدی دیگر مانند ترک خوردن شدید استخوان و بیماری‌های زمینه‌ای (مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری‌های روانپزشکی و قصد خودکشی) نیز بر پیش آگهی تاثیر می‌گذارد.<ref name=Tint2010/> به طور میانگین، از کل افرادی که به مراکز سوختگی آمریکا مراجعه می‌کنند، ۴٪ جان خود را از دست می‌دهند،<ref name=TBCChp3/> که این میزان به شدت آسیب ناشی از سوختگی بستگی دارد. به عنوان مثال، افرادی که سطح سوختگی بدنشان کمتر از ۱۰٪ است دارای نرخ مرگ و میر کمتر از ۱٪ می‌باشند، این در حالی است که افرادی که سطح سوختگی بالای ۹۰٪ دارند دارای نرخ مرگ و میر ۸۵٪ می‌باشند. name=ABA2012pg10/> در افغانستان، افرادی که دارای سطح سوختگی بالای ۶۰٪ هستند به سختی زنده می‌مانند.<ref name=TBCChp3/> در گذشته از [[سیستم پیش بینی احتمال مرگ]] برای تعیین پیش آگهی سوختگی‌های کلی استفاده می‌شد اما با توسعه مراقبت‌های درمانی، این سیستم دیگر ابزار دقیقی به شمار نمی‌آید.<ref name=Schw2010/> میزان مرگ و میر به وسیله جمع وسعت سوختگی (% کل سطح بدن) با سن فرد تعیین می‌شود که حاصل آن تقریبا با خطر مرگ برابر است.<ref name=Schw2010/> |
|||
=== عوارض === |
|||
سوختگی می‌تواند دارای عوارض زیادی باشد که [[عفونت]] شایع ترین آن هاست. عوارض احتمالی سوختگی به ترتیب کثرت شامل موارد زیر می‌شود: [[ذات الریه]]، [[سلولیت]]، [[عفونت مجاری ادرار]] و نارسایی تنفسی.<ref name=TBCChp3/> عوامل خطر در عفونت شامل این موارد می‌شود: سوختگی بیش از ۳۰٪ کل سطح بدن، سوختگی با ضخامت کامل، کم یا زیاد بودن سن (پیر با جوان) یا سوختگی‌های پاها یا میاندوراه.<ref>{{cite book|editor=Young, Christopher King, Fred M. Henretig|title=Textbook of pediatric emergency procedures|year=2008|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-5386-9|page=1077|url=http://books.google.ca/books?id=Xi0rlODiFY0C&pg=PA1077|edition=2nd}}</ref> ذات الریه بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که دچار آسیب تنفسی شده‌اند.<ref name=Schw2010/> |
|||
کم خونی در سوختگی با ضخامت کامل که در آن وسعت سوختگی بیش از ۱۰٪ کل سطح بدن است بیسار معمول است.<ref name=EMP2009>{{cite journal|last=Granger|first=Joyce|title=An Evidence-Based Approach to Pediatric Burns|journal=Pediatric Emergency Medicine Practice|year=2009|month=Jan|volume=6|issue=1|url=http://www.ebmedicine.net/topics.php?paction=showTopic&topic_id=186}}</ref> سوختگی الکتریکی که نتیجه اش از کار افتادن ماهیچه است ممکن است منجر به [[سندروم کمپارتمان]] یا [[رابدومیلوزیس]] شود.<ref name=Schw2010/> بر اساس تخمین‌های صورت گرفته، [[ترومبوز سیاهرگی عمقی]] در ۶ تا ۲۵٪ افراد اتفاق می‌افتد.<ref name=Schw2010/> حالت بیش متابولیک که سال‌ها پس از سوختگی در فرد باقی می‌ماند می‌تواند باعث کاهش ضخامت استخوان و از دست رفتن توده ماهیچه‌ای شود.<ref name=Roj2012/> ممکن است بعد از سوختگی به ویژه در افراد جوان و کسانی که دارای پوست تیره هستند شاهد [[کلوئید]] باشیم.<ref name=Juck2009>{{cite journal|last=Juckett|first=G|coauthors=Hartman-Adams, H|title=Management of keloids and hypertrophic scars.|journal=American family physician|date=2009 Aug 1|volume=80|issue=3|pages=253–60|pmid=19621835}}</ref> ممکن است کودکان بعد از سوختگی دچار ضربه روانی شدید شده و [[اختلال استرس پس از سانحه]] را تجربه کنند.<ref name=Psyc2009/> اثر زخم نیز می‌تواند باعث بد ریخت شدن شکل بدن شود.<ref name=Psyc2009>{{cite book|last=Roberts|first=edited by Michael C.|title=Handbook of pediatric psychology.|year=2009|publisher=Guilford|location=New York|isbn=978-1-60918-175-8|page=421|url=http://books.google.ca/books?id=niMTm_3_KBoC&pg=PA421|edition=4th}}</ref> در کشورهای در حال توسعه ممکن است سوختگی باعث انزوای اجتماعی، [[فقر مطلق]] و [[ترک کردن]] در کودکان شود.<ref name=Epi2011/> |
|||
== همه گیر شناسی == |
|||
[[Image:Fires world map - DALY - WHO2004.svg|thumb|[[سال‌های زندگی تعدیل شده بر حسب ناتوانی]] در مورد آتش بر حسب ۱۰۰۰۰۰ ساکن در سال ۲۰۰۴.<ref>{{cite web|url=http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/estimates_country/en/index.html |title=WHO Disease and injury country estimates |year=2009 |work=World Health Organization |accessdate=Nov. 11, 2009}}</ref> |
|||
{{Multicol}} |
|||
{{legend|#b3b3b3|بدون داده}} |
|||
{{legend|#ffff65|< ۵۰}} |
|||
{{legend|#fff200|۵۰-۱۰۰}} |
|||
{{legend|#ffdc00|۱۰۰-۱۵۰}} |
|||
{{legend|#ffc600|۱۵۰-۲۰۰}} |
|||
{{legend|#ffb000|۲۰۰-۲۵۰}} |
|||
{{legend|#ff9a00|۲۵۰-۳۰۰}} |
|||
{{Multicol-break}} |
|||
{{legend|#ff8400|۳۰۰-۳۵۰}} |
|||
{{legend|#ff6e00|۳۵۰-۴۰۰}} |
|||
{{legend|#ff5800|۴۰۰-۴۵۰}} |
|||
{{legend|#ff4200|۴۵۰-۵۰۰}} |
|||
{{legend|#ff2c00|۵۰۰-۶۰۰}} |
|||
{{legend|#cb0000|> ۶۰۰}} |
|||
{{Multicol-end}}]] |
|||
از سال ۲۰۰۴، در سراسر جهان ۱۱ میلیون سوختگی به مراقبت پزشکی نیاز داشته و از این تعداد ۳۰۰۰۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند.<ref name=Epi2011>{{cite journal|last=Peck|first=MD|title=Epidemiology of burns throughout the world. Part I: Distribution and risk factors|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2011 Nov|volume=37|issue=7|pages=1087–100|pmid=21802856|doi=10.1016/j.burns.2011.06.005}}</ref> بر همین اساس بعد از [[تصادفات موتوری]]، پرت شدن از ارتفاع و [[خشونت]]، سوختگی چهارمین عامل مرگ و میر می‌باشد.<ref name=Epi2011/> حدود ۹۰٪ سوختگی‌ها در [[کشورهای در حال توسعه]] رخ می‌دهد.<ref name=Epi2011/> و علت آن تا حدودی تجمع بیش از حد و شرایط آشپزی غیر ایمن است.<ref name=Epi2011/> به طور کلی ۶۰٪ سوختگی‌های منجر به مرگ در [[جنوب شرق آسیا]] رخ می‌دهد و نرخ آن ۱۱٫۶ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر می‌باشد.<ref name=TBCChp3/> |
|||
در کشورهای توسعه یافته نرخ مرگ و میر ناشی از سوختگی در مردان دو برابر زنان است. <!--<ref name=Epi2011/> --> این میزان به احتمال زیاد به دلیل مشاغل پر خطر و نیز فعالیت‌های ریسک پذیر آن هاست. <!--<ref name=Epi2011/> --> در بسیاری از کشورهای در حال توسعه نرخ مرگ و میر زنان بر اثر سوختگی دو برابر مردان است و عمدتا با حادثه‌های به وجود آمده در آشپزخانه یا خشونت‌های خانوادگی ارتباط دارد.<ref name=Epi2011/> نرخ مرگ و میر ناشی از سوختگی کودکان در کشورهای در حال توسعه بیش از ده برابر نرخ مرگ و میر ناشی از سوختگی کودکان در کشورهای توسعه یافته است.<ref name=Epi2011/> به طور کل، مرگ و میر ناشی از سوختگی یکی از پانزده علت اصلی مرگ و میر در کودکان است.<ref name=TBCChp4/> از دهه ۸۰ تا سال ۲۰۰۴ اکثر کشورها شاهد کاهش نرخ سوختگی‌های کشنده و به طور کلی سوختگی بوده‌اند.<ref name=Epi2011/> |
|||
=== کشورهای توسعه یافته === |
|||
در آمریکا سالانه ۵۰۰۰۰۰ به دلیل آسیب‌های ناشی از سوختگی در مراکز پزشکی تحت درمان قرار می‌گیرند.<ref name=Rosen2009/> از این تعداد نزدیک به ۳۳۰۰ نفر جان خود را از دست می‌دهند.<ref name=TBCChp4/> اکثر سوختگی‌ها (۷۰٪) و مرگ‌های ناشی از سوختگی در مردان اتفاق می‌افتد.<ref name=TBCChp4/> بالاترین میزان سوختگی در افراد ۱۸{{endash}}۳۵ سال اتفاق می‌افتد، این در حالی است بیشترین میزان سوختگی به وسیله آب جوش در کودکان زیر ۵ سال و افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد.<ref name=Tint2010/> سوختگی‌های الکتریکی سالانه عامل مرگ حدود ۱۰۰۰ نفر می‌باشد.<ref name=Ed2005>{{cite journal|last=Edlich|first=RF|coauthors=Farinholt, HM; Winters, KL; Britt, LD; Long WB, 3rd|title=Modern concepts of treatment and prevention of electrical burns.|journal=Journal of long-term effects of medical implants|year=2005|volume=15|issue=5|pages=511–32|pmid=16218900}}</ref> رعد و برق در هر سال جان ۶۰ نفر را می‌گیرد.<ref name=RosenChp140>{{cite book|last=Marx|first=John|title=Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice|year=2010|publisher=Mosby/Elsevier|location=Philadelphia|isbn=0-323-05472-2|edition=7th|chapter=Chapter 140: Electrical and Lightning Injuries}}</ref> در اروپا، سوختگی‌های عمدی بیشتر در مردان میانسال اتفاق می‌افتد.<ref name=Peck2012/> |
|||
=== کشورهای در حال توسعه === |
|||
در هند، حدود ۷۰۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰۰ نفر سوختگی‌های شدیدی را تحمل می‌کنند، این در حالی است که تعداد کمی از این افراد در مراکز تخصصی سوختگی مداوا می‌شوند.<ref name=Ahu2004>{{cite journal|last=Ahuja|first=RB|coauthors=Bhattacharya, S|title=Burns in the developing world and burn disasters.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2004 Aug 21|volume=329|issue=7463|pages=447–9|pmid=15321905}}</ref> بالاترین نرخ در زنان بین ۳۵-۱۷ سال رخ می‌دهد.<ref name=Ahu2004/> بخشی از این نرخ بالا با آشپزخانه‌های غیر ایمن و لباس‌های گشاد و دنباله دار که مختص هند است ارتباط دارد.<ref name=Ahu2004/> برآورد می‌شود یک سوم کل سوختگی‌ها در هند به دلیل آتش گرفتن لباس است.<ref>{{cite book|last=Gupta|title=Textbook of Surgery|year=2003|publisher=Jaypee Brothers Publishers|isbn=978-81-7179-965-7|page=42|url=http://books.google.ca/books?id=eXZznFybjEwC&pg=PR42}}</ref> سوختگی‌های عمدی نیز یکی از علل شایع مرگ و میر بعد از خشونت‌های خانوادگی و خودزنی است و بیشتر در دختران جوان رخ می‌دهد.<ref name=Peck2012>{{cite journal|last=Peck|first=MD|title=Epidemiology of burns throughout the World. Part II: intentional burns in adults.|journal=Burns: journal of the International Society for Burn Injuries|date=2012 Aug|volume=38|issue=5|pages=630–7|pmid=22325849}}</ref><ref name=Epi2011/> |
|||
== تاریخچه == |
|||
[[Image:Guillaume Dupuytren.jpg|گیوم دوپویترن (۱۸۳۵-۱۷۷۷) اولین کسی بود که دسته بندی درجات سوختگی را ابداع کرد|thumb]] |
|||
غارنگاره‌هایی که قدمت آن به بیش از ۳۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد سوختگی و درمان آن را نشان می‌دهد.<ref name=TBCChp1>{{cite book|editor=Herndon D|title=Total burn care|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=978-1-4377-2786-9|page=1|url=http://books.google.ca/books?id=nrG7ZY4QwQAC&printsec=frontcover|edition=4th|chapter=Chapter 1: A Brief History of Acute Burn Care Management}}</ref> [[اسمیت پاپیروس]] در ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد در مصر درمان سوختگی با استفاده از عسل و ضماد صمغ کاج را توصیف کرد.<ref name=TBCChp1/> درمان‌های دیگر مانند استفاده از برگ چای توسط چینی‌ها در ۶۰۰ سال قبل از میلاد، روغن خوک و سرکه توسط [[بقراط]] در ۴۰۰ سال قبل از میلاد و نیز استفاده از شراب و مر حجاری توسط [[سلسیوس]] در سال ۱۰۰ میلادی نیز در طول زمان مورد استفاده قرار گرفته‌اند.<ref name=TBCChp1/> [[امبرواس پاره]] جراح فرانسوی اولین کسی بود که در سال ۱۵۰۰ درجات مختلف سوختگی را ابداع کرد.<ref name=David2012>{{cite book|last=Song|first=David|title=Plastic surgery.|publisher=Saunders|location=Edinburgh|isbn=9781455710553|page=393.e1|url=http://books.google.ca/books?id=qMDwwF8vsSEC&pg=PA393-IA3|edition=3rd ed.}}</ref> [[گیوم دوپویترن]] درسال ۱۸۳۲ این درجات را کامل کرد و آن‌ها را به شش شدت متفاوت تقسیم کرد.<ref>{{cite book|last=Wylock|first=Paul|title=The life and times of Guillaume Dupuytren, 1777-1835|year=2010|publisher=Brussels University Press|location=Brussels|isbn=9789054875727|page=60|url=http://books.google.ca/books?id=OWrznUOS1agC&pg=PA60}}</ref><ref name=TBCChp1/> |
|||
نخستین بیمارستان مخصوص سوختگی در سال ۱۸۴۳ در لندن تاسیس شد و گسترش مراقبت‌های سوختگی مدرن در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ آغاز شد.<ref name=TBCChp1/><ref name=David2012/> [[هنری درایزدیل داکین]] و [[الکسیس کارل]] در طول جنگ جهانی اول استانداردهایی برای تمیز و ضد عفونی کردن سوختگی و زخم به وسیله محلول [[سدیم هیپوکلریت]] به وجود آوردند و این کار به طور قابل توجهی میزان مرگ و میر را کاهش داد.<ref name=TBCChp1/> در دهه پنجاه به اهمیت جراحی زود هنگام و گرافت پوست پی برده شد و تقریبا در همان زمان احیای مایع و فرمول‌ها برای راهنمایی برای درمان سوختگی نوشته شد.<ref name=TBCChp1/> محققان در دهه ۸۰ اهمیت حالت متابولیک که به دنبال سوختگی‌های وسیع به وجود می‌آید را نشان دادند.<ref name=TBCChp1/> |
|||
{{-}} |
|||
درمان نامناسب سوختگی می‌تواند موجب عفونت و مرگ، ایجاد نقص عضو و بافت جوشگاهی شود. |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}} |
|||
* ویکی‌پدیای انگلیسی |
|||
;یادداشت‌ها |
|||
{{چپ‌چین}} |
|||
* {{cite book|title=National Burn Repository|year=۲۰۱۲|publisher=American Burn Association|url=http://www.ameriburn.org/2012NBRAnnualReport.pdf}} |
|||
{{پایان چپ‌چین}} |
|||
== پیوند به بیرون == |
|||
{{پزشکی-خرد}} |
|||
{{Commons category|burns}} |
|||
* {{dmoz|Health/Conditions_and_Diseases/Wounds_and_Injuries/Burns/}} |
|||
[[رده:آسیب‌ها]] |
[[رده:آسیب‌ها]] |
||
نسخهٔ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۷:۱۹
| سوختگی | |
|---|---|
| تخصص | طب اورژانس  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | T20-T31 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 940-949 |
| سمپ | D002056 |
سوختگی نوعی آسیب به گوشت یا پوست است که بر اثر گرما، برق، مواد شیمیایی، اصطکاک یا پرتو به وجود می‌آید.[۱] سوختگی‌هایی که تنها بر سطح پوست اثر می‌گذارند را سوختگی‌های سطحی یا سوختگی‌های درجه اول می‌نامند. سوختگی با ضخامت نسبی یا سوختگی درجه دوم هنگامی اتفاق می‌افتد که لایه‌های زیرین پوست آسیب می‌بینند. در سوختگی با ضخامت کامل یا سوختگی درجه سوم به همه لایه‌های پوست آسیب می‌رسد. در سوختگی نوع چهارم بافت‌های عمیق تر مانند عضلات یا استخوان آسیب می‌بینند.
درمان مورد نیاز به شدت سوختگی بستگی دارد. سوختگی‌های سطحی را میتوان به وسیله مسکن درمان کرد، در حالیکه سوختگی‌های شدیدتر نیازمند درمان مداوم در مراکز سوختگی ویژه می‌باشند. قرار دادن محل سوختگی زیر شیر آب می‌تواند به تسکین درد کمک کند و آسیب را کاهش دهد؛ با این وجود تماس طولانی با آب ممکن است باعث سرمازدگی شود. در سوختگی با ضخامت نسبی لازم است محل سوختگی را با آب و صابون شست و شو داد و سپس پانسمان کرد. مشخص نیست در مورد آبله‌ها باید چه اقدامی انجام داد ولی احتمالا کار منطقی این است که به آن‌ها دست نزنیم. معمولا در سوختگی‌های نوع سوم به درمان‌های جراحی مانند پیوند پوست نیاز است. معمولا سوختگی‌های وسیع نیازمند چندین مرحله تزریق وریدی هستند زیرا واکنش التهابی متعاقب باعث کم شدن محسوس جریان مویرگ و خیز می‌شود. رایج ترین مشکل در رابطه با سوختگی مربوط به عفونت است.
اگرچه سوختگی‌های وسیع می‌توانند باعث مرگ شوند اما درمان‌های جدید که از سال ۱۹۶۰ ابداع شده‌اند به طور قابل توجهی مرگ ناشی از سوختگی را به ویژه در کودکان و نوجوانان کاهش داده‌اند.[۲] حدود ۱۱ میلیون نفر در جهان نیازمند درمان دارویی اند و هر ساله ۳۰۰۰۰۰ نفر در اثر سوختگی می‌میرند.[۳] در آمریکا نزدیک به ۴۰٪ از افرادی که در مراکز سوختگی پذیرش می‌شوند بر اثر صدمات ناشی از سوختگی می‌میرند.[۴] پیامد دراز مدت سوختگی در مرحله اول به وسعت سوختگی و سن فرد بستگی دارد.
علائم و نشانه ها
ویژگی‌های سوختگی به عمق آن بستگی دارد. در سوختگی‌های سطحی فرد آسیب دیده دو یا سه روز درد دارد و در طول روزهای بعدی پوست ناحیه‌ای که دچار سوختگی شده کنده می‌شود.[۵][۶] افرادی که از سوختگی‌های شدیدتر رنج می‌برند، بیشتر از فشار روحی نارضایتی و شکایت دارند تا از درد ناشی از سوختگی. افرادی که دچار سوختگی‌های با ضخامت کامل هستند ممکن است به طور کامل نسبت به سوزن زدن یا لمس خفیف بی تفاوت باشند.[۶] اگرچه سوختگی‌های سطحی به رنگ قرمز هستند، سوختگی‌های شدید ممکن است به رنگ صورتی، سفید یا سیاه باشند.[۶] سوختگی‌های اطراف دهان یا سوختگی سطحی موهای داخل بینی می‌تواند نشانگر سوختگی مجاری تنفسی باشد، اما این یافته‌ها قطعی نیستند.[۷] نشانه‌های نگران کننده تر شامل این موارد می باشدد: تنگی نفس، گرفتگی صدا و صدای گوشخراش یا خس خس سینه. خارش در طول فرآیند بهبود طبیعی است و در ۹۰٪ افراد بالغ و تقریبا در همه کودکان اتفاق می‌افتد.[۸] ممکن است در مورد آسیب‌های ناشی از برق، احساس کرختی یا مور مور برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.[۹] ممکن است سوختگی‌ها اختلالات عاطفی و روانی را به همراه داشته باشد.[۳]
| Type[۱۰] | Layers involved | Appearance | Texture | Sensation | Healing Time | Prognosis | Example |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Superficial (First degree) | Epidermis[۵] | Red without blisters[۱۰] | Dry | Painful[۱۰] | ۵-۱۰ days[۱۰][۱۱] | Heals well;[۱۰] Repeated sunburns increase the risk of skin cancer later in life[۱۲] | 
|
| Superficial partial thickness (Second degree) | Extends into superficial (papillary) dermis[۱۰] | Redness with clear blister. Blanches with pressure.[۱۰] | Moist[۱۰] | Very painful[۱۰] | less than 2–3 weeks[۱۰][۶] | Local infection/cellulitis but no scarring typically[۶] |
|
| Deep partial thickness (Second degree) | Extends into deep (reticular) dermis[۱۰] | Yellow or white. Less blanching. May be blistering.[۱۰] | Fairly dry[۶] | Pressure and discomfort[۶] | ۳–۸ weeks[۱۰] | Scarring, contractures (may require excision and skin grafting)[۶] | 
|
| Full thickness (Third degree) | Extends through entire dermis[۱۰] | Stiff and white/brown[۱۰] No blanching[۶] | Leathery[۱۰] | Painless[۱۰] | Prolonged (months) and incomplete[۱۰] | Scarring, contractures, amputation (early excision recommended)[۶] | 
|
| Fourth degree | Extends through entire skin, and into underlying fat, muscle and bone[۱۰] | Black; charred with eschar | Dry | Painless | Requires excision[۱۰] | Amputation, significant functional impairment and, in some cases, death.[۱۰] | 
|
علت
سوختگی‌ها توسط منابع خارجی زیادی از جمله منابع گرمایی، شیمیایی، الکتریکی و تشعشعی به وجود می‌آیند.[۱۳] رایج ترین عوامل سوختگی در آمریکا عبارت است از: آتش یا شعله (۴۴٪)، آب گرم (۳۳٪)، وسایل داغ (۹٪)، برق (۴٪) و مواد شیمیایی (۳٪).[۱۴] بیشتر(۶۹٪) آسیب‌های ناشی از سوختگی در خانه یا محل کار اتفاق می‌افتند،[۴] و اکثر آن‌ها ناخواسته اتفاق می‌افتند، این در حالی است که ۲٪ بر اثر حمله توسط یک فرد و ۲-۱٪ نتیجه اقدام به خودکشی است.[۳] این منابع می‌تواند باعث به وجود آمدن صدمات تنفسی به مجاری تنفسی و/یا شش‌ها شود که در ۶٪ سوختگی‌ها رخ می‌دهد.[۱۵] آسیب‌های ناشی از سوختگی اغلب در بین افراد فقیر اتفاق می‌افتد. سیگار کشیدن یک عامل ریسک می‌باشد، این در حالی است که مصرف الکل یک عامل ریسک به حساب نمی‌آید. معمولا سوختگی‌های مربوط به آتش بیشتر در مناطق سردسیر اتفاق می‌افتد. عوامل ریسک مشخص در کشورهای در حال توسعه شامل آشپزی در فضای باز یا بر روی زمین و همچنین ناتوانایی‌های رشدی در کودکان و بیماری‌های مزمن در بزرگسالان می‌باشد.[۱۶]
گرما
در آمریکا آتش و مایعات داغ رایج ترین عوامل سوختگی هستند.[۱۵] سیگار ۲۵٪ و وسایل گرمایشی ۲۲٪ علل آتش سوزی‌های خانه که منجر به مرگ می‌شود را تشکیل می‌دهند.[۱] تقریبا نیمی از آسیب‌ها بر اثر اقدام به درست کردن آتش می‌باشد.[۱] سوختگی با آب یا بخار داغ به وسیله گازها یا مایعات داغ به وجود می‌آید و در اکثر اوقات به وسیله تماس با مایعات داغ و]]آب شیر]] داغ در دستشویی یا حمام، روغن داغ یا بخار آب اتفاق می‌افتد.[۱۷] آسیب‌های ناشی از سوختگی با آب یا بخار داغ بیشتر در کودکان زیر پنج سال رایج است[۱۰] و در آمریکا و استرالیا، این گروه در حدود دو سوم سوختگی‌ها را تشکیل می‌دهند.[۱۵] تماس با اشیای داغ تقریبا علت ۲۰-۳۰٪ سوختگی‌ها در کودکان می‌باشد.[۱۵] به طور کلی سوختگی با آب یا بخار داغ سوختگی نوع اول یا دوم هستند، اما اگر تماس فرد زیاد باشد ممکن است سوختگی نوع سوم نیز اتفاق بیفتد.[۱۸] آتش بازی یکی از رایج ترین عوامل سوختگی به ویژه در ایام تعطیلات در بسیاری از کشورها می‌باشد.[۱۹] آتش بازی یک کار مخاطره آمیز خاص برای مردان بالغ می‌باشد.[۲۰]
مواد شیمیایی
مواد شیمیایی از ۲ تا ۱۱٪ علت سوختگی‌ها را به خود اختصاص می‌دهند و علت ۳۰٪ مرگ‌های ناشی از سوختگی می‌باشند.[۲۱] سوختگی‌های ناشی از مواد شیمیایی می‌توانند به وسیله بیش از ۲۵۰۰۰ ماده شیمیایی به وجود آیند،[۱۰] که بیشتر آن‌ها باز قوی (۵۵٪) یا اسید قوی (۲۶٪) هستند.[۲۱] اکثر مرگ‌های ناشی از سوختگی شیمیایی در درجه دوم اهمیت نسبت به بلع این مواد قرار می‌گیرند.[۱۰] عوامل شیمیایی رایج شامل این موارد می‌شوند: اسید سولفوریک که در پاک کننده‌های حمام و دستشویی یافت می‌شود، سدیم هیپوکلریت که در سفید کننده‌ها یافت می‌شود و هالوآلکان که در رنگ زداها یافت می‌شود.[۱۰] هیدرو فلوئوریک اسید می‌تواند باعث به وجود آمدن سوختگی‌های عمیقی شود که ممکن است تا مدتی بعد از تماس علائم بیماری را نشان ندهد.[۲۲] فرومیک اسید ممکن است باعث از کار افتادن تعداد قابل توجهی از گلبول‌های قرمز شود.[۷]
برق
آسیب‌ها یا سوختگی‌های الکتریکی به ولتاژ بالا (برابر یا بیشتر از ۱۰۰۰ ولت)، ولتاژ پایین (کمتر از ۱۰۰۰ ولت)، یا سوختگی حاصل از برق ترکش اتمی که در درجه دوم اهمیت نسبت به قوس الکتریکی قرار می‌گیرد دسته بندی می‌شوند. رایج ترین علل سوختگی در کودکان سوختگی به وسیله سیم‌های برق (۶۰٪) و به دنبال آن سوختگی به وسیله پریزهای برق (۱۴٪) می‌باشند.[۱۵] صاعقه نیز می‌تواند باعث سوختگی الکتریکی شود.[۲۳] عوامل ریسک پذیری که منجر به برخورد صاعقه می‌شود شامل انجام فعالیت‌هایی مانند کوهنوردی، گلف و ورزش‌هایی که در فضای باز انجام می‌گیرد و همچنین کار کردن در فضای باز می‌شود.[۹] مرگ و میر ناشی از برخورد صاعقه در حدود ۱۰٪ می‌باشد.[۹] اگرچه آسیب‌های الکتریکی منجر به سوختگی می‌شود، اما ممکن است باعث شکست یا نابجایی و در مرحله بعد ترومای ناقض یا انقباض عضله شوند.[۹] در آسیب‌های ناشی از ولتاژ زیاد، بیشتر آسیب ممکن است داخلی باشد و به همین دلیل نمی‌توان وسعت آسیب را صرفا به وسیله بررسی پوست برآورد کرد.[۹] ممکن است تماس با ولتاژ بالا یا ولتاژ پایین آریتمی قلب یا ایست قلبی را به همراه داشته باشد.[۹]
تشعشع
سوختگی تشعشعی ممکن است بر اثر تماس طولانی با پرتو فرابنفش (مانند اشعه خورشید، کیوسک‌های برنزه شدن یا جوشکاری با قوس الکتریکی یا از پرتو یونی مانند پرتو درمانی، پرتو ایکس یا تابش پرتو) به وجود آید.[۲۴] تماس با نور خورشید رایج ترین علت سوختگی‌های تشعشعی و به طور کلی رایج ترین علت سوختگی‌های سطحی می‌باشد.[۲۵] افراد مختلف به شکل‌های مختلف و بر اساس]]نوع پوست]] خود دچار]]آفتاب سوختگی]] می‌شوند.[۲۶] اثری که پرتو یونی بر روی پوست می‌گذارد به میزان تماس با محل بستگی دارد و به دنبال آن بعد از ۳]]گری]] ریزش مو مشاهده می‌شود، بعد از ۱۰ گری سرخی پوست، بعد از ۲۰ گری افتادن پوست‌های مرطوب و بعد از ۳۰ گری مردگی بافت مشاهده می‌شود.[۲۷] سرخی پوست، اگر اتفاق بیفتد، مدتی پس از تماس بروز می‌کند.[۲۷] سوختگی‌های تشعشعی همانند سوختگی‌های دیگر درمان می‌شوند. سوختگی‌های ریز موجی به وسیله گرمایش حرارتی حاصل از مایکروویو رخ می‌دهند.[۲۸] اگرچه تماسی به کوتاهی دو ثانیه ممکن است باعث آسیب شود، اما به طور کل سوختگی به وسیله مایکروویو اتفاق نادری است.[۲۸]
عمدی
حمله علت ۳–۱۰٪ سوختگی افرادی است که بر اثر سوختگی با آب داغ یا آتش بستری می‌شوند.[۲۹] دلایل این کار عبارت است از: کودک آزاری، جر و بحث‌های شخصی، همسر آزاری، سالمند آزاری و جر و بحث‌های تجاری. آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض آب سرد یا آب داغ ممکن است نشانه کودک آزاری باشد.[۱۸] این آسیب زمانی اتفاق می‌افتد که دست و پا یا قسمت تحتانی بدن (باسن یا میاندوراه) در زیر آب نگه داشته می‌شود.[۱۸] این کار باعث به وجود آمدن مرز فوقانی مشخصی می‌شود که در بیشتر موارد متقارن است.[۱۸] دیگر نشانه‌های ریسک بالای آزار احتمالی شامل این موارد می‌شود: سوختگی‌های محیطی اندام‌ها، نبود علائم دست و پا زدن در آب، سوختگی با عمق یکسان و ارتباط با نشانه‌های دیگر احمال یا سوء استفاده.[۳۰]
عروس سوزی، یک نوع خشونت خانگی، در بعضی از فرهنگ‌ها مانند هند اتفاق می‌افتد و زن به دلیل آنچه که شوهر یا خانواده شوهرش به عنوان مهریه ناکافی تلقی می‌کنند سوزانده می‌شود.[۳۱][۳۲] در پاکستان اسید پاشی ۱۳٪ از سوختگی‌های عمدی را به خود اختصاص می‌دهد و همواره با خشونت خانوادگی ارتباط دارد.[۳۰] خود سوزی (آتش زدن خود به نشانه اعتراض) نیز نسبتا در بین زنان هند رواج دارد.[۳]
پاتو فیزیولوژی
پروتوئین‌ها در دماهای بالاتر از ۴۴ درجه سلسیوس (۱۱۱ درجه فارنهایت) شروع به از دست دادن شکل سه بعدی خود کرده و می‌شکنند.[۳۳] این عمل باعث آسیب رسیدن به سلول‌ها و بافت‌ها می‌شود.[۱۰] بسیاری از اثرات مستقیم سلامت ناشی از سوختگی، عوارض جانبی اختلال در عملکرد عادی پوست هستند.[۱۰] این تاثیرات اختلال حساسیت پوست، توانایی جلوگیری از هدر رفتن آب از طریق تبخیر و توانایی کنترل دمای بدن را در بر می‌گیرد.[۱۰] اختلال غشاهای سلولی باعث می‌شود سلول‌ها پتاسیم را به فضای بیرون از سلول رها کنند و در عوض آب و سدیم جذب کنند.[۱۰] در سوختگی‌های وسیع (بیش از ۳۰٪ کل سطح بدن)، واکنش التهابی قابل توجهی رخ می‌دهد.[۳۴] این عمل باعث کمبود شدید مایع از مویرگ[۷] و بافت ادم (آماس) می‌شود.[۱۰] و باعث از دست رفتن حجم کلی خون می‌شود، در این حالت خون باقیمانده پلاسمای زیادی از دست می‌دهد و در نتیجه غلظت خون افزایش پیدا می‌کند.[۱۰] گردش ضعیف خون به اندام‌ها مانند کلیه و دستگاه گوارش باعث نارسایی کلیه و زخم معده می‌شود.[۳۵] افزایش کاکتول آمی و کورتیزول ممکن است باعث افزایش متابولیسم بدن شود و سال‌ها ادامه داشته باشد.[۳۴] این افزایش با برون ده قلبی، دگرگشت، تند تپشی و عملکرد ایمنی ضعیف بدن در ارتباط است.[۳۴]
تشخیص بیماری
سوختگی‌ها براساس عمق، نوع سوختگی، وسعت و آسیب‌های مرتبط دسته بندی می‌شوند. رایج ترین دسته بندی بر اساس عمق سوختگی است. معمولا عمق سوختگی از طریق آزمایش تعیین می‌شود، این در حالی است که کالبد شکافی نیز در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۱۰] تعیین دقیق عمق سوختگی به وسیله یک معاینه دشوار است، برای این کار لازم است چندین آزمایش در طول یک دوره زمانی صورت بگیرد.[۷] در افرادی که سر درد یا سرگیجه دارند و از سوختگی به وسیله آتش رنج می‌برند، باید مسمومیت با منوکسید کربن را در نظر گرفت.[۳۶] مسمومیت با سیانور نیز باید در نظر گرفته شود.[۷]
وسعت
وسعت سوختگی به عنوان درصدی از سطح کلی سوختگی بدن (TBSA) که دچار سوختگی‌های با ضخامت نسبی و کامل می‌شوند محاسبه می‌شود.[۱۰] سوختگی‌های درجه اول که قرمز رنگ و بدون تاول هستند و در این ارزیابی شامل نمی‌شوند.[۱۰] اغلب سوختگی‌ها (۷۰٪) کمتر از ۱۰٪ سطح کلی سوختگی بدن را شامل می‌شود.[۱۵] روش‌های مختلفی برای تعیین سطح کلی سوختگی بدن وجود دارد از جمله "قانون نه ها"، نمودار لوند و برودر و تخمین بر اساس اندازه کف دست شخص.[۵] یادگیری و به کار بردن قانون نه‌ها بسیار راحت است ولی فقط در افراد بالای ۱۶ سال دقیق است.[۵] ارزیابی‌های دقیق تر را میتوان به وسیله استفاده از نمودارهای لوند و برودر انجام داد، به وسیله این نمودارها میتوان بخش‌های مختلفی از بدن افراد بالغ و کودکان که دچار سوختگی شده است را ارزیابی کرد.[۵] وسعت اثر دست (شامل کف دست و انگشتان) انسان تقریبا ۱٪ کل سطح بدن اوست.[۵]
شدت
| جزئی | متوسط | کلی |
|---|---|---|
| بزرگسالان <10% کل سطح بدن | بزرگسالان ۲۰-۱۰٪ کل سطح بدن | بزرگسالان >۲۰٪ کل سطح بدن |
| پیر یا جوان < ۵٪ کل سطح بدن | پیر یا جوان ۱۰-۵٪ کل سطح بدن | پیر یا جوان >۱۰٪ کل سطح بدن |
| <2% سوختگی با ضخامت کامل | ۵-۲٪ سوختگی با ضخامت کامل | >۵٪ سوختگی با ضخامت کامل |
| آسیب ناشی از ولتاژ بالا | سوختگی ناشی از ولتاژ بالا | |
| آسیب تنفسی احتمالی | آسیب تنفسی تشخیص داده شده | |
| سوختگی محیطی اندام‌ها | سوختگی قابل توجه در ناحیه صورت، مفاصل، دست و پا | |
| مشکلات سلامتی دیگر | صدمات مرتبط |
انجمن سوختگی آمریکا یک سیستم دسته بندی را به وجود آورد که بر اساس آن میتوان تشخیص داد چه موقع نیاز است بیمار را به یک مرکز تخصصی سوختگی انتقال داد. بر طبق این سیستم، سوختگی‌ها به سه دسته جزئی، متوسط و کلی تقسیم می‌شوند. این تقسیم بندی بر اساس چندین عامل از جمله وسعتی که پوست دچار سوختگی شده، آسیب به ناحیه‌های ساختاری خاص، سن فرد و آسیب‌های مرتبط صورت می‌گیرد.[۳۶] سوختگی‌های جزئی را میتوان در خانه درمان کرد، سوختگی‌های متوسط را معمولا در بیمارستان درمان می‌کنند و سوختگی‌های کلی در مراکز سوختگی درمان می‌شوند.[۳۶]
پیشگیری
از نظر تاریخی در حدود نیمی از سوختگی‌ها قابل پیشگیری هستند.[۱] برنامه‌های پیشگیری از سوختگی به طور قابل توجهی میزان سوختگی‌های شدید را کاهش داده است.[۳۳] معیارهای پیشگیری شامل موارد زیر می‌شود: کنترل کردن دمای آب داغ، زنگ‌های هشدار دود، سیستم آب پاشی خودکار، ساختمان سازی مناسب و لباس‌های ضد آتش.[۱] کارشناسان توصیه می‌کنند دمای آبگرم کن زیر۴۸٫۸ درجه سلسیوس (۱۱۹٫۸ درجه فارنهایت) تنظیم شود.[۱۵] معیارهای دیگر برای جلوگیری از سوختگی ناشی از آب جوش شامل استفاده از دماسنج برای اندازه گیری دمای آب حمام و نیز استفاده از محافظ بخاری یا اجاق گاز می‌باشد.[۳۳] اگرچه اثر پخش آتش نامشخص است، اما شواهد احتمالی مفیدی[۳۷] مانند محدود کردن فروش وسایل آتش بازی به کودکان وجود دارد.[۱۵]
مدیریت
احیای بیمار با ارزیابی و تثبیت راه‌های تنفسی، تنفس و گردش خون فرد شروع می‌شود.[۵] اگر فرد نتواند تنفس کند به لوله گذاری فوری نیاز است.[۷] به دنبال این عمل می‌بایست از سوختگی نیز مراقبت کرد. افرادی که دچار سوختگی شدید هستند را می‌بایست با پارچه‌ای سفید پوشاند و آن‌ها را به بیمارستان انتقال داد.[۷] از آنجایی که احتمال دارد زخم‌های به وجود آمده از سوختگی دچار عفونت شوند، در صورتی که بیمار در پنج سال گذشته در برابر کزاز واکسینه نشده است می‌بایست به او واکسن کزاز تزریق شود.[۳۸] در آمریکا، ۹۵٪ افرادی دچار سوختگی که به اورژانس مراجعه می‌کنند درمان و ترخیص می‌شوند و ۵٪ نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند.[۳] تغذیه اولیه در مورد سوختگی‌های کلی بسیار اهمیت دارد.[۳۴] درمان با اکسیژن پر فشار نیز علاوه بر درمان‌های معمولی موثر است.[۳۹]
مایعات وریدی
جایگزینی مایع در افرادی که دچار خونیاری ضعیف هستند توصیه می‌شود.[۵] بهتر است مایع درمانی و مراقبت ویژه در کودکانی که دچار ۲۰-۱۰٪ و بزرگسالانی که دچار بیش از ۱۵٪ سوختگی می‌باشند صورت گیرد.[۵][۴۰][۴۱] در صورت امکان این عمل در افرادی که دچار سوختگی بالای ۲۵٪ می‌باشند می‌بایست قبل از بستری شدن در بیمارستان صورت بگیرد.[۴۰] فرمول پارکلند می‌تواند به تعیین حجم مایع وریدی مورد نیاز در طول ۲۴ ساعت اول کمک کند. این فرمول بر اساس وزن و سطح سوختگی فرد می‌باشد. نصف این مایع می‌بایست در طول ۸ ساعت اول و باقیمانده آن در طول ۱۶ ساعت بعدی به فرد داده شود. بازه زمانی از زمانی که فرد دچار سوختگی شده است محاسبه می‌شود نه از زمانی که مایع درمانی آغاز می‌شود. کودکان به مایع نگهدارنده بیشتری نیاز دارند که شامل گلوکز می‌شود.[۷] علاوه بر این، افرادی که دچار آسیب به اندام‌های تنفسی شده‌اند نیاز به مایع بیشتری دارند.[۴۲] اگرچه مایع درمانی ناکافی باعث به وجود آمدن مشکلاتی می‌شود، مایع درمانی زیاد نیز می‌تواند مضر باشد.[۴۳] این فرمول‌ها صرفا جهت راهنمایی شما هستند که در آن تزریق به طور ایده آل به حجم ادرار >۳۰ میلی لیتر در ساعت در بزرگسالان یا >۱ میلی لیتر در کیلوگرم در کودکان و فشار خون متوسط شریانی بیشتر از ۶۰ میلی متر جیوه تنظیم شده است.[۷] اگرچه در بیشتر موارد از محلول رینگرلاکتاک استفاده می‌شود، اما هیچ مدرکی مبنی بر برتری این محلول نسبت به سرم نرمال سالین وجود ندارد.[۵] به نظر می‌رسد مایعات شبه بلوری نیز به همان خوبی مایع کلوئیدی باشد، این در حالی است که کلوئیدها گران تر هستند و به همین دلیل توصیه نمی‌شوند.[۴۴] در سوختگی‌ها به ندرت به انتقال خون نیاز می‌شود.[۱۰] انتقال خون برای جلوگیری از بدتر شدن حال بیمار و تنها هنگامی که سطح هموگلوبین خون زیر ۸۰-۶۰ g/L(۶-۸ g/dL)[۴۵]برسد توصیه می‌شود.[۷] در صورت نیاز می‌بایست کاتتر درون رگی از طریق پوست سوخته قرار داده شود یا از تزریق درون استخوانی استفاده شود.[۷]
مراقبت از زخم
خنک کردن اولیه (ظرف مدت ۳۰ دقیقه از زمان سوختگی) باعث کاهش میزان و درد سوختگی می‌شود، اما باید در نظر داشت خنک کردن زیاد می‌تواند باعث هیپوترمی شود.[۱۰][۵] نباید در عمل خنک کردن به جای آب خنک۱۰–۲۵ درجه سلسیوس (۵۰٫۰–۷۷٫۰ درجه فارنهایت) از یخ استفاده کرد زیرا استفاده از یخ باعث آسیب بیشتر به محل سوختگی می‌شود.[۵][۳۳] در سوختگی‌های ناشی از مواد شیمیایی باید محل سوختگی را با مقدار زیاد آب شستشو داد.[۱۰] شستشو با آب و صابون، جدا کردن بافت‌های مرده و بستن زخم جنبه‌های مهم مراقبت از زخم می‌باشند. مشخص نیست در مورد تاول باید چه اقدامی صورت بگیرد. شواهد نشان می‌دهد بهترین کار این است که آن‌ها را به حال خود بگذاریم. سوختگی‌های درجه دو را باید بعد از دو روز ارزیابی کرد.[۳۳] شواهد اندکی برای تعیین نوع پانسمان و بستن زخم در سوختگی‌های درجه اول و دوم وجود دارد.[۴۶][۴۷] عاقلانه ترین این است که سوختگی‌های نوع اول را پانسمان نکرد.[۳۳] اگرچه آنتی بیوتیک‌های موضعی در بیشتر موارد توصیه می‌شود اما شواهد انکی مبنی بر موثر بودن آن‌ها وجود دارد.[۴۸] سیلور سولفادیازین (یک نوع آنتی بیوتیک) به هیچ وجه توصیه نمی‌شود زیرا استفاده از آن ممکن است باعث افزایش زمان بهبودی شود.[۴۷] شواهد اندکی وجود دارد که استفاده از نقره[۴۹]یا درمان جراحت به وسیله فشار منفی را توصیه می‌کنند.[۵۰]
درمان با دارو
سوختگی‌ها می‌توانند بسیار دردناک باشند، از این رو روش‌های مختلفی برای مدیریت درد وجود دارد. این روش‌ها شامل استفاده مسکن‌های ساده (مانند ایبوپروفن و استامینوفن) و نیز ایپوئیدها از جمله مورفین می‌شود. بنزودیازپین‌ها نیز ممکن است همراه با مسکن‌ها استفاده شوند تا اضطراب فرد را کاهش دهد.[۳۳] استفاده از آنتی هیستامین، ماساژ و تحریک عصب از راه پوست در طول فرآیند بهبود به کاهش خارش کمک می‌کند.[۸] هرچند آنتی هیستامین تنها بر روی ۲۰٪ از افراد تاثیر گذار است.[۵۱] شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از گاباپنتین[۸] مفید بوده و استعمال آن برای افرادی که آنتی هیستامین بر آن‌ها تاثیر ندارد توصیه می‌شود.[۵۲] آنتی بیوتیک درون رگی قبل از عمل برای افرادی توصیه می‌شود که دارای سوختگی‌های وسیع (< ۶۰٪ سطح بدن) می‌باشند توصیه می‌شود،[۵۳] |۲۰۰۸}} از سال{{ به دلیل نگرانی‌های مربوط به [[مقاومت در برابر آنتی بیوتیک[[[۴۸] و ریسک زیاد عفونت قارچی، دستورالعمل‌ها استفاده عمومی آن‌ها را توصیه نمی‌کند.[۷] با این وجود شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد که استفاده از این آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند باعث افزایش میزان زنده ماندن در افرادی شود که دارای سوختگی شدید و وسیع می‌باشند.[۴۸] استفاده از اریتروپویتین در درمان یا جلوگیری از کم خونی افرادی که دچار سوختگی هستند موثر نیست.[۷] کلسیم گلوکونات در سوختگی‌های ناشی از اسید هیدروفلوریک به عنوان یک پاد زهر خاص عمل می‌کند و میتوان آن را به صورت تزریق در رگ و/یا به صورت موضعی استفاده کرد.[۲۲]
جراحی
زخم‌هایی که نیازمند بسته شدن به وسیله گرافت پوست یا فلاپ (به طور معمول هرچیز که بیشتر از سوختگی کوچک با ضخامت کامل باشد) هستند را می‌بایست سریع درمان کرد.[۵۴] سوختگی‌های محیطی دست و پا سینه نیازمند بریدن غشا عضلانی اطراف نواحی سوخته یا اسکارتومی می‌باشد.[۵۵] این عمل برای درمان یا جلوگیری مشکلات گردش خون در دست و پا یا ترکیب خون با اکسیژن صورت می‌گیرد.[۵۵] مشخص نیست این عمل در سوختگی‌های گردن یا انگشتان موثر است یا خیر. در سوختگی‌های الکتریکی ممکن است به فاشیاتومی نیاز باشد.[۵۵]
درمان‌های دیگر
از زمان‌های قدیم عسل برای بهبود زخم‌های ناشی از سوختگی‌های درجه اول و دوم استفاده می‌شود.[۵۶][۵۷] شواهد استفاده از آلوئه ورا بسیار کم است.[۵۸] اگرچه ممکن است آلوئه ورا به تسکین درد کمک کند[۱۱] و گزارشی از سال ۲۰۰۷ شواهدی مبنی بر کوتاه شدن زمان بهبودی ارائه داد[۵۹]، اما گزارش بعدی در سال ۲۰۱۲ هیچگونه اثر بهبود به وسیله سولفادیازین نقره را تایید نکرد.[۵۸] شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد ویتامین ای به رفع کلوئید یا جای زخم کمک کند.[۶۰] کره در این مورد اصلا توصیه نمی‌شود.[۶۱] در کشورهای کمتر توسعه یافته تا یک سوم سوختگی‌ها به روش طب سنتی درمان می‌شود، در این روش از تخم مرغ، گِل، برگ یا مدفوع گاو استفاده می‌شود.[۱۶] در بعضی موارد مدیریت جراحی به دلیل کمبود منابع مالی و دسترسی محدود است.[۱۶] روش‌های دیگری وجود دارد که می‌تواند علاوه بر دارو به منظور کاهش درد و اضطراب استفاده شود از جمله: درمان با واقعیت مجازی، هیپنوتیزم و رویکردهای رفتاری مانند تکنیک‌های منحرف کردن فکر.[۵۲]
پیش آگهی
| سطح سوختگی بدن | مرگ و میر |
|---|---|
| <10% | ۰٫۶٪ |
| ۱۰-۲۰٪ | ۲٫۹٪ |
| ۲۰-۳۰٪ | ۸٫۶٪ |
| ۳۰-۴۰٪ | ۱۶٪ |
| ۴۰-۵۰٪ | ۲۵٪ |
| ۵۰-۶۰٪ | ۳۷٪ |
| ۶۰-۷۰٪ | ۴۳٪ |
| ۷۰-۸۰٪ | ۵۷٪ |
| ۸۰-۹۰٪ | ۷۳٪ |
| >۹۰٪ | ۸۵٪ |
| Inhalation | ۲۳٪ |
پیش آگهی در افرادی که دچار سوختگی‌های وسیع تر هستند، افراد مسن تر و زنان وخیم تر است.[۱۰] وجود آسیب‌های ناشی از استنشاق دود، آسیب‌های جدی دیگر مانند ترک خوردن شدید استخوان و بیماری‌های زمینه‌ای (مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری‌های روانپزشکی و قصد خودکشی) نیز بر پیش آگهی تاثیر می‌گذارد.[۱۰] به طور میانگین، از کل افرادی که به مراکز سوختگی آمریکا مراجعه می‌کنند، ۴٪ جان خود را از دست می‌دهند،[۱۵] که این میزان به شدت آسیب ناشی از سوختگی بستگی دارد. به عنوان مثال، افرادی که سطح سوختگی بدنشان کمتر از ۱۰٪ است دارای نرخ مرگ و میر کمتر از ۱٪ می‌باشند، این در حالی است که افرادی که سطح سوختگی بالای ۹۰٪ دارند دارای نرخ مرگ و میر ۸۵٪ می‌باشند. name=ABA2012pg10/> در افغانستان، افرادی که دارای سطح سوختگی بالای ۶۰٪ هستند به سختی زنده می‌مانند.[۱۵] در گذشته از سیستم پیش بینی احتمال مرگ برای تعیین پیش آگهی سوختگی‌های کلی استفاده می‌شد اما با توسعه مراقبت‌های درمانی، این سیستم دیگر ابزار دقیقی به شمار نمی‌آید.[۷] میزان مرگ و میر به وسیله جمع وسعت سوختگی (% کل سطح بدن) با سن فرد تعیین می‌شود که حاصل آن تقریبا با خطر مرگ برابر است.[۷]
عوارض
سوختگی می‌تواند دارای عوارض زیادی باشد که عفونت شایع ترین آن هاست. عوارض احتمالی سوختگی به ترتیب کثرت شامل موارد زیر می‌شود: ذات الریه، سلولیت، عفونت مجاری ادرار و نارسایی تنفسی.[۱۵] عوامل خطر در عفونت شامل این موارد می‌شود: سوختگی بیش از ۳۰٪ کل سطح بدن، سوختگی با ضخامت کامل، کم یا زیاد بودن سن (پیر با جوان) یا سوختگی‌های پاها یا میاندوراه.[۶۳] ذات الریه بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که دچار آسیب تنفسی شده‌اند.[۷] کم خونی در سوختگی با ضخامت کامل که در آن وسعت سوختگی بیش از ۱۰٪ کل سطح بدن است بیسار معمول است.[۵] سوختگی الکتریکی که نتیجه اش از کار افتادن ماهیچه است ممکن است منجر به سندروم کمپارتمان یا رابدومیلوزیس شود.[۷] بر اساس تخمین‌های صورت گرفته، ترومبوز سیاهرگی عمقی در ۶ تا ۲۵٪ افراد اتفاق می‌افتد.[۷] حالت بیش متابولیک که سال‌ها پس از سوختگی در فرد باقی می‌ماند می‌تواند باعث کاهش ضخامت استخوان و از دست رفتن توده ماهیچه‌ای شود.[۳۴] ممکن است بعد از سوختگی به ویژه در افراد جوان و کسانی که دارای پوست تیره هستند شاهد کلوئید باشیم.[۶۰] ممکن است کودکان بعد از سوختگی دچار ضربه روانی شدید شده و اختلال استرس پس از سانحه را تجربه کنند.[۶۴] اثر زخم نیز می‌تواند باعث بد ریخت شدن شکل بدن شود.[۶۴] در کشورهای در حال توسعه ممکن است سوختگی باعث انزوای اجتماعی، فقر مطلق و ترک کردن در کودکان شود.[۳]
همه گیر شناسی
بدون داده < ۵۰ ۵۰-۱۰۰ ۱۰۰-۱۵۰ ۱۵۰-۲۰۰ ۲۰۰-۲۵۰ ۲۵۰-۳۰۰ | ۳۰۰-۳۵۰ ۳۵۰-۴۰۰ ۴۰۰-۴۵۰ ۴۵۰-۵۰۰ ۵۰۰-۶۰۰ > ۶۰۰ |
از سال ۲۰۰۴، در سراسر جهان ۱۱ میلیون سوختگی به مراقبت پزشکی نیاز داشته و از این تعداد ۳۰۰۰۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند.[۳] بر همین اساس بعد از تصادفات موتوری، پرت شدن از ارتفاع و خشونت، سوختگی چهارمین عامل مرگ و میر می‌باشد.[۳] حدود ۹۰٪ سوختگی‌ها در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد.[۳] و علت آن تا حدودی تجمع بیش از حد و شرایط آشپزی غیر ایمن است.[۳] به طور کلی ۶۰٪ سوختگی‌های منجر به مرگ در جنوب شرق آسیا رخ می‌دهد و نرخ آن ۱۱٫۶ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر می‌باشد.[۱۵] در کشورهای توسعه یافته نرخ مرگ و میر ناشی از سوختگی در مردان دو برابر زنان است. این میزان به احتمال زیاد به دلیل مشاغل پر خطر و نیز فعالیت‌های ریسک پذیر آن هاست. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه نرخ مرگ و میر زنان بر اثر سوختگی دو برابر مردان است و عمدتا با حادثه‌های به وجود آمده در آشپزخانه یا خشونت‌های خانوادگی ارتباط دارد.[۳] نرخ مرگ و میر ناشی از سوختگی کودکان در کشورهای در حال توسعه بیش از ده برابر نرخ مرگ و میر ناشی از سوختگی کودکان در کشورهای توسعه یافته است.[۳] به طور کل، مرگ و میر ناشی از سوختگی یکی از پانزده علت اصلی مرگ و میر در کودکان است.[۱] از دهه ۸۰ تا سال ۲۰۰۴ اکثر کشورها شاهد کاهش نرخ سوختگی‌های کشنده و به طور کلی سوختگی بوده‌اند.[۳]
کشورهای توسعه یافته
در آمریکا سالانه ۵۰۰۰۰۰ به دلیل آسیب‌های ناشی از سوختگی در مراکز پزشکی تحت درمان قرار می‌گیرند.[۳۳] از این تعداد نزدیک به ۳۳۰۰ نفر جان خود را از دست می‌دهند.[۱] اکثر سوختگی‌ها (۷۰٪) و مرگ‌های ناشی از سوختگی در مردان اتفاق می‌افتد.[۱] بالاترین میزان سوختگی در افراد ۱۸–۳۵ سال اتفاق می‌افتد، این در حالی است بیشترین میزان سوختگی به وسیله آب جوش در کودکان زیر ۵ سال و افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد.[۱۰] سوختگی‌های الکتریکی سالانه عامل مرگ حدود ۱۰۰۰ نفر می‌باشد.[۶۶] رعد و برق در هر سال جان ۶۰ نفر را می‌گیرد.[۹] در اروپا، سوختگی‌های عمدی بیشتر در مردان میانسال اتفاق می‌افتد.[۲۹]
کشورهای در حال توسعه
در هند، حدود ۷۰۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰۰ نفر سوختگی‌های شدیدی را تحمل می‌کنند، این در حالی است که تعداد کمی از این افراد در مراکز تخصصی سوختگی مداوا می‌شوند.[۶۷] بالاترین نرخ در زنان بین ۳۵-۱۷ سال رخ می‌دهد.[۶۷] بخشی از این نرخ بالا با آشپزخانه‌های غیر ایمن و لباس‌های گشاد و دنباله دار که مختص هند است ارتباط دارد.[۶۷] برآورد می‌شود یک سوم کل سوختگی‌ها در هند به دلیل آتش گرفتن لباس است.[۶۸] سوختگی‌های عمدی نیز یکی از علل شایع مرگ و میر بعد از خشونت‌های خانوادگی و خودزنی است و بیشتر در دختران جوان رخ می‌دهد.[۲۹][۳]
تاریخچه
غارنگاره‌هایی که قدمت آن به بیش از ۳۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد سوختگی و درمان آن را نشان می‌دهد.[۲] اسمیت پاپیروس در ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد در مصر درمان سوختگی با استفاده از عسل و ضماد صمغ کاج را توصیف کرد.[۲] درمان‌های دیگر مانند استفاده از برگ چای توسط چینی‌ها در ۶۰۰ سال قبل از میلاد، روغن خوک و سرکه توسط بقراط در ۴۰۰ سال قبل از میلاد و نیز استفاده از شراب و مر حجاری توسط سلسیوس در سال ۱۰۰ میلادی نیز در طول زمان مورد استفاده قرار گرفته‌اند.[۲] امبرواس پاره جراح فرانسوی اولین کسی بود که در سال ۱۵۰۰ درجات مختلف سوختگی را ابداع کرد.[۶۹] گیوم دوپویترن درسال ۱۸۳۲ این درجات را کامل کرد و آن‌ها را به شش شدت متفاوت تقسیم کرد.[۷۰][۲] نخستین بیمارستان مخصوص سوختگی در سال ۱۸۴۳ در لندن تاسیس شد و گسترش مراقبت‌های سوختگی مدرن در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ آغاز شد.[۲][۶۹] هنری درایزدیل داکین و الکسیس کارل در طول جنگ جهانی اول استانداردهایی برای تمیز و ضد عفونی کردن سوختگی و زخم به وسیله محلول سدیم هیپوکلریت به وجود آوردند و این کار به طور قابل توجهی میزان مرگ و میر را کاهش داد.[۲] در دهه پنجاه به اهمیت جراحی زود هنگام و گرافت پوست پی برده شد و تقریبا در همان زمان احیای مایع و فرمول‌ها برای راهنمایی برای درمان سوختگی نوشته شد.[۲] محققان در دهه ۸۰ اهمیت حالت متابولیک که به دنبال سوختگی‌های وسیع به وجود می‌آید را نشان دادند.[۲]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ Herndon D (ed.). "Chapter 4: Prevention of Burn Injuries". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 46. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ ۲٫۸ Herndon D (ed.). "Chapter 1: A Brief History of Acute Burn Care Management". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 1. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ Peck, MD (2011 Nov). "Epidemiology of burns throughout the world. Part I: Distribution and risk factors". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 37 (7): 1087–100. doi:10.1016/j.burns.2011.06.005. PMID 21802856.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Burn Incidence and Treatment in the United States: 2012 Fact Sheet". American Burn Association. 2012. Retrieved 20 April 2013.
- ↑ ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ Granger, Joyce (2009). "An Evidence-Based Approach to Pediatric Burns". Pediatric Emergency Medicine Practice. 6 (1).
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help) - ↑ ۶٫۰۰ ۶٫۰۱ ۶٫۰۲ ۶٫۰۳ ۶٫۰۴ ۶٫۰۵ ۶٫۰۶ ۶٫۰۷ ۶٫۰۸ ۶٫۰۹ Herndon D (ed.). "Chapter 10: Evaluation of the burn wound: management decisions". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 127. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ ۷٫۱۳ ۷٫۱۴ ۷٫۱۵ ۷٫۱۶ ۷٫۱۷ Brunicardi, Charles (2010). "Chapter 8: Burns". Schwartz's principles of surgery (9th ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. ISBN 978-0-07-154769-7.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Goutos, I (2009 Mar-Apr). "Pruritus in burns: review article". Journal of burn care & research: official publication of the American Burn Association. 30 (2): 221–8. PMID 19165110.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ ۹٫۵ ۹٫۶ Marx, John (2010). "Chapter 140: Electrical and Lightning Injuries". Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (7th ed.). Philadelphia: Mosby/Elsevier. ISBN 0-323-05472-2.
- ↑ ۱۰٫۰۰ ۱۰٫۰۱ ۱۰٫۰۲ ۱۰٫۰۳ ۱۰٫۰۴ ۱۰٫۰۵ ۱۰٫۰۶ ۱۰٫۰۷ ۱۰٫۰۸ ۱۰٫۰۹ ۱۰٫۱۰ ۱۰٫۱۱ ۱۰٫۱۲ ۱۰٫۱۳ ۱۰٫۱۴ ۱۰٫۱۵ ۱۰٫۱۶ ۱۰٫۱۷ ۱۰٫۱۸ ۱۰٫۱۹ ۱۰٫۲۰ ۱۰٫۲۱ ۱۰٫۲۲ ۱۰٫۲۳ ۱۰٫۲۴ ۱۰٫۲۵ ۱۰٫۲۶ ۱۰٫۲۷ ۱۰٫۲۸ ۱۰٫۲۹ ۱۰٫۳۰ ۱۰٫۳۱ ۱۰٫۳۲ ۱۰٫۳۳ ۱۰٫۳۴ ۱۰٫۳۵ ۱۰٫۳۶ ۱۰٫۳۷ ۱۰٫۳۸ ۱۰٫۳۹ Tintinalli, Judith E. (2010). Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)). New York: McGraw-Hill Companies. pp. 1374–1386. ISBN 0-07-148480-9.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Lloyd, EC (2012 Jan 1). "Outpatient burns: prevention and care". American family physician. 85 (1): 25–32. PMID 22230304.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Buttaro, Terry (2012). Primary Care: A Collaborative Practice. Elsevier Health Sciences. p. 236. ISBN 978-0-323-07585-5.
- ↑ Kowalski, Caroline Bunker Rosdahl, Mary T. (2008). Textbook of basic nursing (9th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. p. 1109. ISBN 978-0-7817-6521-3.
- ↑ National Burn Repository Pg. i
- ↑ ۱۵٫۰۰ ۱۵٫۰۱ ۱۵٫۰۲ ۱۵٫۰۳ ۱۵٫۰۴ ۱۵٫۰۵ ۱۵٫۰۶ ۱۵٫۰۷ ۱۵٫۰۸ ۱۵٫۰۹ ۱۵٫۱۰ ۱۵٫۱۱ Herndon D (ed.). "Chapter 3: Epidemiological, Demographic, and Outcome Characteristics of Burn Injury". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 23. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ Forjuoh, SN (2006 Aug). "Burns in low-and middle-income countries: a review of available literature on descriptive epidemiology, risk factors, treatment, and prevention". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 32 (5): 529–37. PMID 16777340.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ Training in paediatrics: the essential curriculum. Oxford: Oxford University Press. 2009. p. 36. ISBN 978-0-19-922773-0.
{{cite book}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help); Unknown parameter|editors=ignored (|editor=suggested) (help) - ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ ۱۸٫۳ Maguire, S (2008 Dec). "A systematic review of the features that indicate intentional scalds in children". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 34 (8): 1072–81. PMID 18538478.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Peden, Margie (2008). World report on child injury prevention. Geneva, Switzerland: World Health Organization. p. 86. ISBN 978-92-4-156357-4.
- ↑ World Health Organization. "World report on child injury prevention" (PDF).
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Hardwicke, J (2012 May). "Chemical burns--an historical comparison and review of the literature". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 38 (3): 383–7. PMID 22037150.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Makarovsky, I (2008 May). "Hydrogen fluoride--the protoplasmic poison". The Israel Medical Association journal: IMAJ. 10 (5): 381–5. PMID 18605366.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Edlich, RF (2005). "Modern concepts of treatment and prevention of lightning injuries". Journal of long-term effects of medical implants. 15 (2): 185–96. PMID 15777170.
{{cite journal}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Prahlow, Joseph (2010). Forensic pathology for police, death investigators, and forensic scientists. Totowa, N.J.: Humana. p. 485. ISBN 978-1-59745-404-9.
- ↑ Kearns RD, Cairns CB, Holmes JH, Rich PB, Cairns BA (2013). "Thermal burn care: a review of best practices. What should prehospital providers do for these patients?". EMS World. 42 (1): 43–51. PMID 23393776.
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Balk, SJ (2011 Mar). "Ultraviolet radiation: a hazard to children and adolescents". Pediatrics. 127 (3): e791-817. PMID 21357345.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ Marx, John (2010). "Chapter 144: Radiation Injuries". Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (7th ed.). Philadelphia: Mosby/Elsevier. ISBN 0-323-05472-2.
- ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ Krieger, John (2001). Clinical environmental health and toxic exposures (2nd ed.). Philadelphia, Pa. [u.a.]: Lippincott Williams & Wilkins. p. 205. ISBN 978-0-683-08027-8.
- ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ ۲۹٫۲ Peck, MD (2012 Aug). "Epidemiology of burns throughout the World. Part II: intentional burns in adults". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 38 (5): 630–7. PMID 22325849.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Herndon D (ed.). "Chapter 61: Intential burn injuries". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 689-698. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ Jutla, RK (2004 Mar-Apr). "Love burns: An essay about bride burning in India". The Journal of burn care & rehabilitation. 25 (2): 165–70. PMID 15091143.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Peden, Margie (2008). World report on child injury prevention. Geneva, Switzerland: World Health Organization. p. 82. ISBN 978-92-4-156357-4.
- ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ ۳۳٫۲ ۳۳٫۳ ۳۳٫۴ ۳۳٫۵ ۳۳٫۶ ۳۳٫۷ Marx, John (2010). "Chapter 60: Thermal Burns". Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (7th ed.). Philadelphia: Mosby/Elsevier. ISBN 978-0-323-05472-0.
- ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ ۳۴٫۲ ۳۴٫۳ ۳۴٫۴ Rojas Y, Finnerty CC, Radhakrishnan RS, Herndon DN (2012). "Burns: an update on current pharmacotherapy". Expert Opin Pharmacother. 13 (17): 2485–94. doi:10.1517/14656566.2012.738195. PMC 3576016. PMID 23121414.
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Hannon, Ruth (2010). Porth pathophysiology: concepts of altered health states (1st Canadian ed.). Philadelphia, PA: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 1516. ISBN 978-1-60547-781-7.
- ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ ۳۶٫۳ Garmel, edited by S.V. Mahadevan, Gus M. (2012). An introduction to clinical emergency medicine (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press. pp. 216–219. ISBN 978-0-521-74776-9.
{{cite book}}:|first=has generic name (help) - ↑ Jeschke, Marc (2012). Handbook of Burns Volume 1: Acute Burn Care. Springer. p. 46. ISBN 978-3-7091-0348-7.
- ↑ Klingensmith M, ed. (2007). The Washington manual of surgery (5th ed.). Philadelphia, Pa.: Lippincott Williams & Wilkins. p. 422. ISBN 978-0-7817-7447-5.
- ↑ Cianci, P (2013 Jan-Feb). "Adjunctive hyperbaric oxygen therapy in the treatment of thermal burns". Undersea & hyperbaric medicine: journal of the Undersea and Hyperbaric Medical Society, Inc. 40 (1): 89–108. PMID 23397872.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ Enoch, S (2009 Apr 8). "Emergency and early management of burns and scalds". BMJ (Clinical research ed.). 338: b1037. PMID 19357185.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Hettiaratchy, S (2004 Jul 10). "Initial management of a major burn: II--assessment and resuscitation". BMJ (Clinical research ed.). 329 (7457): 101–3. PMID 15242917.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Jeschke, Marc (2012). Handbook of Burns Volume 1: Acute Burn Care. Springer. p. 77. ISBN 978-3-7091-0348-7.
- ↑ Endorf, FW (2011 Dec). "Burn management". Current opinion in critical care. 17 (6): 601–5. PMID 21986459.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Perel, P (2012 Jun 13). Perel, Pablo (ed.). "Colloids versus crystalloids for fluid resuscitation in critically ill patients". Cochrane database of systematic reviews (Online). 6: CD000567. doi:10.1002/14651858.CD000567.pub5. PMID 22696320.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Curinga, G (2011 Aug). "Red blood cell transfusion following burn". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 37 (5): 742–52. PMID 21367529.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Wasiak, J (2013 Mar 28). "Dressings for superficial and partial thickness burns". Cochrane database of systematic reviews (Online). 3: CD002106. PMID 23543513.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ Wasiak J, Cleland H, Campbell F (2008). Wasiak, Jason (ed.). "Dressings for superficial and partial thickness burns". Cochrane Database Syst Rev (4): CD002106. doi:10.1002/14651858.CD002106.pub3. PMID 18843629.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ Avni T, Levcovich A, Ad-El DD, Leibovici L, Paul M (2010). "Prophylactic antibiotics for burns patients: systematic review and meta-analysis". BMJ. 340: c241. doi:10.1136/bmj.c241. PMC 2822136. PMID 20156911.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Storm-Versloot, MN (2010 Mar 17). Storm-Versloot, Marja N (ed.). "Topical silver for preventing wound infection". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD006478. doi:10.1002/14651858.CD006478.pub2. PMID 20238345.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Dumville, JC (2012 Dec 12). "Negative pressure wound therapy for partial-thickness burns". Cochrane database of systematic reviews (Online). 12: CD006215. PMID 23235626.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Zachariah, JR (2012 Aug). "Post burn pruritus--a review of current treatment options". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 38 (5): 621–9. PMID 22244605.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ Herndon D (ed.). "Chapter 64: Management of pain and other discomforts in burned patients". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 726. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ Herndon D (ed.). "Chapter 31: Etiology and prevention of multisystem organ failure". Total burn care (4th ed.). Edinburgh: Saunders. p. 664. ISBN 978-1-4377-2786-9.
- ↑ Jeschke, Marc (2012). Handbook of Burns Volume 1: Acute Burn Care. Springer. p. 266. ISBN 978-3-7091-0348-7.
- ↑ ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ ۵۵٫۲ Orgill, DP (2009 Sep-Oct). "Escharotomy and decompressive therapies in burns". Journal of burn care & research: official publication of the American Burn Association. 30 (5): 759–68. PMID 19692906.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Jull AB, Rodgers A, Walker N (2008). Jull, Andrew B (ed.). "Honey as a topical treatment for wounds". Cochrane Database Syst Rev (4): CD005083. doi:10.1002/14651858.CD005083.pub2. PMID 18843679.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Wijesinghe, M (2009 May 22). "Honey in the treatment of burns: a systematic review and meta-analysis of its efficacy". The New Zealand medical journal. 122 (1295): 47–60. PMID 19648986.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ Dat, AD (2012 Feb 15). "Aloe vera for treating acute and chronic wounds". Cochrane database of systematic reviews (Online). 2: CD008762. PMID 22336851.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Maenthaisong, R (2007 Sep). "The efficacy of aloe vera used for burn wound healing: a systematic review". Burns: journal of the International Society for Burn Injuries. 33 (6): 713–8. PMID 17499928.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ Juckett, G (2009 Aug 1). "Management of keloids and hypertrophic scars". American family physician. 80 (3): 253–60. PMID 19621835.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Cox, Carol Turkington, Jeffrey S. Dover ; medical illustrations, Birck (2007). The encyclopedia of skin and skin disorders (3rd ed. ed.). New York, NY: Facts on File. p. 64. ISBN 9780816075096.
{{cite book}}:|edition=has extra text (help) - ↑ National Burn Repository, Pg. 10
- ↑ Young, Christopher King, Fred M. Henretig, ed. (2008). Textbook of pediatric emergency procedures (2nd ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 1077. ISBN 978-0-7817-5386-9.
{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (link) - ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ Roberts, edited by Michael C. (2009). Handbook of pediatric psychology (4th ed.). New York: Guilford. p. 421. ISBN 978-1-60918-175-8.
{{cite book}}:|first=has generic name (help) - ↑ "WHO Disease and injury country estimates". World Health Organization. 2009. Retrieved Nov. 11, 2009.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=(help) - ↑ Edlich, RF (2005). "Modern concepts of treatment and prevention of electrical burns". Journal of long-term effects of medical implants. 15 (5): 511–32. PMID 16218900.
{{cite journal}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ ۶۷٫۲ Ahuja, RB (2004 Aug 21). "Burns in the developing world and burn disasters". BMJ (Clinical research ed.). 329 (7463): 447–9. PMID 15321905.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Gupta (2003). Textbook of Surgery. Jaypee Brothers Publishers. p. 42. ISBN 978-81-7179-965-7.
- ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ Song, David. Plastic surgery (3rd ed. ed.). Edinburgh: Saunders. p. 393.e1. ISBN 9781455710553.
{{cite book}}:|edition=has extra text (help) - ↑ Wylock, Paul (2010). The life and times of Guillaume Dupuytren, 1777-1835. Brussels: Brussels University Press. p. 60. ISBN 9789054875727.
- یادداشت‌ها
- National Burn Repository (PDF). American Burn Association. 2012.
پیوند به بیرون
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سوختگی موجود است. |