کارینا جهانی
کارینا جهانی (به لاتین: Carina Jahani) (زادهٔ ۱۹۵۹) زبان‌شناس و ایران‌شناس ایرانی-سوئدی، استاد دانشگاه اوپسالا و رئیس بخش زبان‌های ایرانی این دانشگاه است. او مدرک دکتریِ خود را با ارائهٔ رساله‌ای با عنوان «استانداردسازی و نظام خط در زبان بلوچی» در سال ۱۹۸۹ از دانشگاه اوپسالا دریافت کرده‌است. جهانی با گروه زبان‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان همکاری دارد و برخی واحدهای درسی از جمله واج‌شناسی را در این دانشگاه تدریس می‌کند.[۱]
پیشینه[ویرایش]
او در ۱۶ سالگی یک سال با خانواده‌ای انگلیسی در انگلیس زندگی کرد که قصد داشتند برای کار در شرکت نفت ایران به آبادان بروند. تماس با این خانواده او را به ایران و زبان فارسی علاقه‌مند کرد. کارینا جهانی پس از انقلاب ایران، یک سال را در دانشگاه تهران تحصیل کرد اما به خاطر آغاز جنگ ایران و عراق، ایران را ترک کرد.[۲]
او در اوپسالا تحصیل در رشته زبان‌های ایرانی را ادامه داد و پس از آشنایی با دیگر زبان‌های ایرانی غیرفارسی، به مرور به بلوچی به این خاطر که در این حوزه کار زیادی انجام نشده گرایش پیدا کرد.[۳]
او از اکتبر ۸۶ تا سال ۱۹۹۴ سه سفر به پاکستان داشت و با زبان بلوچی آشنا گردید. در دسامبر ۱۹۹۷ هم سفری به زاهدان داشت و یک هفته در آنجا ماند. پس از آن به تحقیق دربارهٔ زبان بلوچی پرداخت و به همین دلیل بود که تز دکترای خود را به زبان بلوچی و کارها و پیشنهادهایی در به وجود آوردن رسم‌الخط واحد برای پیشبرد زبان و ادبیات بلوچی و یکسان‌سازی نوشتار آن اختصاص داد. بعد از آن به انجام پژوهش‌هایی در زمینه بلوچی‌شناسی و شاعری به نام گل خان نصیر از پاکستان، دوزبانگی یا حتی سه‌زبانگی فرزندان بلوچی که در سوئد بزرگ می‌شوند و نقش این زبان‌ها در زندگی آن‌ها و همچنین ساختار گویش‌های بلوچی رایج در ایران یعنی لهجه‌های سراوانی، جنوبی (نیکشهر، چابهار) و تأثیر زبان فارسی بر این لهجه‌ها پرداخت.
کارینا جهانی روز سه شنبه ۲۴ مهر ۱۳۸۶ در سالن فجر دانشگاه آزاد اسلامی واحد خاش و در زمینه ادبیات بلوچی سخنرانی کرد.[۴]
بدلیل پژوهش‌ها و خدمات کارینا جهانی در حوزه زبان بلوچی به وی لقب دخترخواندهٔ بلوچستان داده‌شده‌است.[۵]
کتاب‌شناسی[ویرایش]
* Linguistic convergence and areal diffusion: case studies from Iranian, Semitic, and Turkic, 2004. (همگرایی زبانی و انتشار منطقه‌ای: مطالعه موردی در زمینه زبان‌های ایرانی، سامی، و ترکی‌تبار)
- The Baloch and their neighbours: ethnic and linguistic contact in Balochistan in historical and modern times, 2003. (بلوچ‌ها و همسایگانشان: تماس قومی و زبانی در بلوچستان طی دوران‌های تاریخی و معاصر)
- Language in society: eight sociolinguistic essays on Balochi, 2000. (زبان در جامعه: هشت نوشتار جامعه‌شناختی زبان در مورد بلوچی)
- Standardization and orthography in the Balochi language, 1989. (استانداردسازی و نظام خط در زبان بلوچی)
پانویس[ویرایش]
- ↑ مصاحبه با کارینا جهانی
- ↑ محمودی بختیاری، بهروز (آذر و اسفند ۱۳۸۰). «دختر خوانده سرزمین بلوچستان». مجله بخارا. ۲ (۲۱ و ۲۲): ۳۵۰-۳۵۷. دریافت‌شده در ژوئن ۱۴, ۲۰۲۰.
- ↑ همان منبع.
- ↑ «همايش يادگار در خاش برگزار مي‌شود». خبرگزاری فارس. ۱۷ مهر ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ژوئن ۱۴, ۲۰۲۰.
- ↑ محمودی بختیاری، بهروز (آذر و اسفند ۱۳۸۰). «دختر خوانده سرزمین بلوچستان». مجله بخارا. ۲ (۲۱ و ۲۲): ۳۵۰-۳۵۷. دریافت‌شده در ژوئن ۱۴, ۲۰۲۰.
- گفتگو با کارینا جهانی
- سخنرانی کارینا جهانی
- فرهنگستان عملکرد خوبی نداشته‌است/ نمی‌توان عربی را از فارسی حذف کرد
- استقبال از ادبیات کلاسیک ایران/ سوئدیها جای خالی سلوچ را سوزاندند
- «موش و گربه» را چه کسی سروده‌است؟
- برگزاری کنفرانس بین‌المللی زبان‌های ایرانی در اوپسالا سوئد
- حفظ و احیای زبان‌های منطقه‌ای، در جهت حفظ زبان فارسی و رسمی کشور